|
Faizlerin aylık yüzde 1'in altına gerilemesi, referandum sonrası siyasi
belirsizliğin azalması ve artan güven ortamı ile birlikte konut
kredilerine olan talep patladı. Türk bankacılık sektörünün 2010 yılına
42 milyar liralık kredi hacmiyle başladığını, şu anda 52 milyar lirayı geçtiğini
belirten Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran, asıl
hareketliliğin referandum sonrası arttığına dikkat çekti.
Sektörün günde bin adet kredi kullandırırken şimdi bu sayının günde bin 500
ile 2 bin adete yükseldiğine işaret eden Cemal Onaran, 'İnsanların geleceğe
güvenle bakması çok önemli. Eğer işinizi kaybetmeyeceğinizi ve gelecekte
şartların daha iyi olacağını düşünüyorsanız o da beraberinde talebi
canlandırıyor. Böyle bir talebin olduğu noktada finansal şartların da uygun
olması talebi olumlu etkiliyor' dedi. Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran
ile mortgage kredilerindeki son gelişmeleri, tüketici tercihlerini ve geleceğe
yönelik beklentileri konuştuk.
- Konut piyasasında son durum nedir?
Düşen faiz ortamı ile beraber hakikaten konut piyasasında bir canlılık var.
Faizlerin aylık yüzde 1.8'den 0.9'a düşmesinden kaynaklanan 2.7 milyon kişi
Türkiye'de ev sahibi olabilir noktaya geldi. Esas referandum sonrasında işlemler
çok arttı. Bu sene geçmiş yıllara kıyasladığımız zaman en iyi yılı geçiriyoruz.
Seneye 42 milyar TL ile başlamıştık. Şu anda 52.1 milyar lirayı geçtik. Yıl
sonunu 55 milyar lira ile kapatırız. Yüzde 30'luk bir büyüme sözkonusu. Mutlak
değer olarak 13 milyar TL'lik bir büyümeden söz ediyoruz. 13 milyar liralık
büyüme şu ana kadar mortgage piyasasında görülen bir büyüme değil. Önümüzdeki
yılda mortgage kredilerinin yüzde 25-30'lar civarında büyüyeceğini tahmin
ediyoruz.
- Sektör olarak ne kadarlık konut satışına aracılık
ettiniz?
Geçen yıl 337 bin adet konut kredisi kullandırılmıştı. Bu yıl 410-420 bin
adeti buluruz. Haftalık olarak daha önce günde bin adet kredi kullandırırken, şu
anda günde bin 500 ile 2 bin adet konut kredisi kullanılıyor.
Evi kadınlar beğeniyor krediyi erkekler çekiyor
- Tüketici aldığı konutun yüzde kaçını kredilendiriyor?
Bankacılık olarak ekspertiz değerinin yüzde 75'ine kadar kredilendiriyoruz.
Fakat Türk insanı çok fazla borcu sevmiyor. Mümkün olduğunca daha az kredi
kullanmak istiyor. Bazı projelerde şirketler yüzde 90'lı seviyelerle pazarlama
faaliyetine çıkıyor ama ortalamada alınan kredi tutarı konutun bedelinin yüzde
75'ini geçmiyor.
- Vadeler uzadı mı?
Ortalama vade geçmişte 7 yıl gibiydi. Bu birazcık faizlerin düşmesiyle
beraber uzamaya başladı. 7 yıl yavaş yavaş 8 yıla gidiyor. 120 ay tercih
edilmiyor.
- Ortalama kredi tutarı nedir?
Tüm Türkiye genelinde 70 bin TL seviyesinde. Her kesimden müşterimiz var. Evi
aslında kadınlar seçiyor ama krediyi erkekler alıyor. Kullandırılan
kredilerin yüzde 75'i erkekler tarafından alınıyor. Yaş ortalaması ise 30 ile 40
yaş arasında.
Faiz oranları 2011 son çeyrekte artar
- Faizlerde yükseliş bekliyor musunuz?
Faizlerde bu noktaların açıkçası dip olduğunu düşünüyorum. Artık faizlerin
yükselme ihtimali düşme ihtimalinden daha yüksek. MB'nin faiz artırımları
2011'in son çeyreğine gelir. O zaman kredi faizleri bir miktar artar ama 20-50
baz puanlık bir artışla sınırlı kalır.
Beylikdüzü, Halkalı gözde
- Hangi tür konut projelerine ilgi var?
2006-2007 yıllarında projeden satışlar normal konut satışlarının çok daha
üzerindeydi. Günümüzde bir an önce kendi evine yerleşip kiradan kurtulmak
isteyen kesim çoğunlukta.
- İstanbul'da en çok hangi bölgeler gözde?
Arzın fazla olduğu yerlerde talep daha hareketli. Beylikdüzü, Esenyurt ve
Halkalı'da arz daha fazla olduğu için oralar daha fazla işlemin gerçekleştiği
yerler. Etiler, Nişantaşı, Bebek gibi ilçelerde satılabilecek konut sayısı az
olduğu için satılacak konut sayısı sınırlı kalıyor. Arzın olduğu her yerde konut
satışları iyi gidiyor.
İmar planına bakın
- Konut almak isteyen tüketicilere önerileriniz var mı?
Tüketiciler ilk önce alacakları konutun imar planına bakmalı. Daha sonra
başının ağrıyacağı bir konutu almamaları gerekiyor. Kredi alırken banka seçimi
gerçekten çok önemli. Bir kredi alıp da sadece faiz oranına bakıp karar
vermektense bir uzmana danışıp bunun faizi, masrafı toplam maliyetini öğrenmekte
yarar var.
120 bin kişi konut sahibi oldu
- Garanti Mortgage olarak bugüne kadar kaç kişiyi ev sahibi
yaptınız?
2005'den bugüne kadar yaklaşık 120 bin kişiyi ev sahibi yaptık. Yüzde
13.4 pazar payımız var. Kimsenin yatırım yapmaya cesaret edemediği noktalarda
hiçbir zaman ayağımızı gazdan kesmedik. Bütün çalışanlarımızı 'mortgage uzmanı'
eğitimine tabi tuttuk. Belgesiz kredi sürecini başlattık. İlk 6 aylık bilanço
sonuçları itibariyla 6.6 milyar lira konut kredisi kullandırdık. Yıl sonunda
yüzde 30'ların üzerinde bir büyüme gerçekleştiririz.
Aylık taksitler yüzde 36 ucuzladı
Son iki yılda konut kredisi faizlerinin aylık yüzde 1.90'lardan 0.89'lara
gerilemesiyle aylık taksitler de yüzde 36 ucuzladı. 2008'de 120 ay vadede
aylık yüzde 1.90 olan faiz oranı şu an 0.89'a düştü. 2 yıl önce 120
ay vadeli kredi çeken bir kişi ayda 2 bin 121 lira öderken, şimdi bu rakam bin
359 liraya indi.
500 bin konuta ihtiyaç var
- Konut gibi uzun vadeli bir yatırım aracına olan talep sizce
geleceğe olan güvenin göstergesi mi?
İnsanların geleceğe güvenle bakması çok önemli. Türkiye'de zaten bir
konut ihtiyacı var. Hane halkının yüzde 35'i kirada oturuyor. Nüfus sürekli
artıyor artı insanlar eski evlerde oturuyor. Bunları değiştirme arzusunda.
Türkiye'de her yıl 500-600 bin adet konut ihtiyacı doğuyor.
Türkiye'deki 310 projeden bazıları
Ataşehir'de 10 bin TL peşinle konut
- My Towerland: Ağaoğlu 'My World Europe'dan sonra
Ataşehir'de 'My Towerland'ı hayata geçirdi. Tamamlandığında 3 bin 500 konuta
ulaşacak My Towerland'de geçerli olacak kampanya B, C ve D tipi blokları
kapsıyor.10 bin lira peşinatla katılabileceğiniz projede 3 ara ödeme bulunuyor.
Ayrıca daire fiyatının yüzde 70'i oranında kredi kullanılabiliyor ve kredi
anapara taksitleri 24 ay ertelenebiliyor.
Varyap çevreci konut projesi üretti
- Varyap Meridian: İstanbul Anadolu yakasında Batı
Ataşehir'de yapımına başlanan proje Türkiye'nin ilk büyük ekolojik karma konut
projesi özelliğini taşıyor. 107 bin metrekarelik alana yayılan projenin yüzde
90'ı yeşil alan. Binalar ise 13 bin metrekarelik bir alan üzerinde.Varyap
Meridian'da daire fiyatları 225 bin ile 1 milyon 209 bin TL arasında değişiyor.
Proje 2011 yılında bitiyor.
Ormanada'da 4 seçenek
- Eczacıbaşı'ndan 'Ormanada': Ormanada, İstanbul
Zekeriyaköy'de hayata geçiyor. 220 dönümlük bir yaşam alanı olarak tasarlanan
Ormanada'da 188 adet beş farklı tip villa ile 71 adet dört farklı tip sıra ev
bulunuyor. Projenin 25 dönümü yeşil alan olarak tasarlandı. Ormanada'da, 2 bin
500 metrekare sosyal yaşam alanı bulunuyor.
Halkalı'da 100 bin liraya daire fırsatı
- Soyak Park Aparts: Soyak'ın, Emlak Konut GYO ile hasılat
paylaşımı yöntemiyle Halkalı'da 400 milyon lira değerinde geliştirdiği 'Soyak
Park Aparts' projesi geçtiğimiz cuma günü satışa sunuldu. Toplam 4 etap ve 2 bin
200 konuttan oluşan projenin ilk iki etabında bin 121 daire var. Daire
fiyatlarının 100 bin ile 400 bin lira arasında değiştiği projede, bahçeli ve
dubleks kent evleri de bulunuyor.
Evora projesi 30 ayda teslim edilecek
- Teknik Yapı'dan Evora: Teknik Yapı Fenerbahçe Samandıra
tesislerinin hemen yanında 432 daireli projesinde satışlar başladı. Yaklaşık 30
ayda tamamlanması planlanan projede 281 adet 1+1 tipi daire bulunuyor. 450
metrekarelik açık yüzme havuzu, basketbol sahası, tenis kortu, paten alanı,
yürüme yolları bulunuyor. Daireler 77 bin TL ile 244 bin TL arasından satışa
sunuldu.
|
