ABD ve Avrupa ülkeleri küresel krizin ardından gündeme gelen finans alanında
yeni tedbirler alınmasına ilişkin kararları uygulamayı koyup koymamayı
tartışırken, Türkiye olası krizlere karşı ardı ardına yeni tedbirler alıyor.
Banka ve aracı kurum yöneticilerinin maaşlarına sınırlama getirilmesine ilişkin
düzenlemenin ardından, küresel krizin çıkmasına neden olan mortgage sisteminin
de yeniden ele alınması kararlaştırıldı.
Bu çerçevede, sistemin aksayan yönlerinin düzeltilmesi amaçlanıyor. Star
gazetesinin haberine göre, üzerinde çalışılan düzenlemeler arasında ise mortgage
sisteminde kullandırılan konut kredilerinde, yüzde 25 olan öz kaynak oranının
daha da yükseltilmesi de bulunuyor. Halen bankalar, konut kredilerinde konut
değerinin yüzde 75'i kadar kredi veriyor. Örneğin 100 bin liralık evin 75 bin
lirası konut kredisi olarak karşılanıyor. Geri kalanı ise konut sahibinin
birikimi ile sağlanıyor.
Yani konut kredisi alabilmek için konutun yüzde 25'i oranında özkaynağa sahip
olunması gerekiyor. Konut kredilerinde riski en aza indirmek için, bu oranın
daha da yükseltilmesi tartışılıyor. Özkaynak oranı arttırılarak, konut alacak
kişinin daha fazla sermaye koyması sağlanacak. Ancak, şu anda özkaynak oranının
yükseltilmesinin konut kredisindeki büyümeyi olumsuz etkilemesinden endişe
ediliyor. Küresel krizin etkilerinin tamamen ortadan kalkmasıyla birlikte,
sınırın yükseltilmesinin daha doğru olacağı görüşünü savunan ekonomi çevreleri,
bu nedenle mortgage sistemine ilişkin düzenlemelerin 2011 yılından itibaren
geçerli olmasının daha doğru olacağını öngörüyor. Mortgage sisteminde
yapılacak diğer değişiklikler konusundaki çalışmalar ise
halen devam ediyor.
ABD’nin hataları inceleniyor
Türkiye, kira öder gibi konut alınmasını öngören mortgage sistemini 2007
yılında uygulamaya koymuştu. BDDK'nın verilerine göre, 2009 yılı sonu itibariyle
konut kredisi kullanan kişi sayısı 906 bine ulaştı. Ekonomi yönetimi şimdi
ABD ve Avrupa ülkelerinde mortgage sisteminde yapılan hataları inceliyor. Bu
hataların tespit edilmesinin ardından, ileride olası krizlerin önüne geçmek ve
mortgage sisteminin Türkiye'de sağlıklı işlemesini sağlamak için bazı
düzenlemeler yapılacak.
|