Kömür, Zonguldak için Sürdürülebilir Değil

Bilim insanları iklim kriziyle mücadelede kömürden bir an önce vazgeçilmesi gerektiğini vurguluyor ancak Türkiye kömürlü termik santrallere yatırımı durdurmuyor. Bu süreçte en çok “Kömüre dayalı enerjiden nasıl çıkılacak? Yerine ne konulacak?” sorularının cevapları merak ediliyor. Türkiye’de kömür denilince de akla ilk gelen şehir Zonguldak.

Cumhuriyet’ten Hazal Ocak’ın haberine göre; Greenpeace bu sürece ışık tutan ve öneriler sunan “Zonguldak’ta Kömür Endüstrisinin Şehrin Ekonomik ve Toplumsal Yapısı Üzerindeki Etkileri” adlı bir rapor hazırladı. Kömüre yatırımın ithal kömür oranını ve buna bağlı olarak dışa bağımlılığı artırdığına dikkat çekilen raporda, gelişen dünyada kömürün oyun dışına çıkarıldığı anımsatılıyor ve Türkiye’nin enerji üretimini daha düşük karbonlu hale getirmeye yönelik planlama yapması gerektiğine değiniliyor.

Günümüzde iklim kriziyle mücadelenin ülkelerin ekonomi politikalarını şekillendirdiği belirtilen raporda, iklim krizinin ülkeler arası siyasi ve ticari ilişkileri de etkilediği anlatıldı. Raporda “Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı teknolojilerin hızlı gelişmesiyle birlikte piyasa koşulları altında kömürün rekabetçiliğini kaybettiği görülürken, Paris Anlaşması’nın 1. 50 santigrat derece hedefi ile uyumlu, yüzyıl ortası itibarıyla karbon-nötr olma hedeflerinin dünya ekonomisinin önemli bir bölümünü kapsar hale gelmesi de itici bir güç olmuştur.” denildi.

Mevcut santralleri besleyen taş- kömürü yataklarındaki rezervlerin oldukça sınırlı ve jeolojik yapı nedeniyle çıkarılması da oldukça maliyetli olduğu vurgulanan raporda “Talebi karşılamak üzere taş- kömürü arzının yüzde 97’si ithal edilmektedir.” denildi.

Gelecek vaat etmiyor
Raporda Zonguldak’ta kömür sektörünün bölge insanı için artık bir gelecek vaat etmediği ifade edilerek, “Zonguldak’taki toplam elektrik üretiminde yüzde 95 olan kömür payı, ilin elektrik tüketiminin ise 7 katından fazla bir seviyededir. Bu üretim yapısı Zonguldak’ın dahil olduğu Batı Karadeniz bölgesini Türkiye’nin kişi başına en yüksek sera gazı yoğunluğuna sahip 4 bölgesinden biri haline getirmektedir.” ifadeleri kullanıldı.

Şehre ilişkin önerilerin de yer aldığı raporda özetle şu sözler kaydedildi:

“Zonguldak gibi bir liman kenti için katma değerli sektörlerin desteklenerek ihracata yönlendirilmesi, daha yaşanabilir bir ortam ve gerekli altyapının sağlanmasıyla yüksek becerili işgücünü çekecek yüksek teknolojili yatırımların desteklenmesi bölge için olası alternatifler arasındadır. Bunun yanında öne çıkan organik tarım, ekoturizm ve diğer turizm alternatifleri bölgede yapılacak diğer yatırımların özellikle çevre ve sağlık etkileri açısından birbirleri ile çelişmeyen yapıda olması gerektiğine işaret etmektedir. Bu açıdan, bölgenin mevcut gelecek tahayyülünde önemli bir yeri olan Filyos Vadisi projesi yeniden gözden geçirilmelidir.”

Avrupa Birliği ülkelerinin “Üçüncü Sanayi Devrimi” adı altında sürdürülebilir enerji üretimine ağırlık vermeye başladığı belirtilen raporda, “Kömür tüketiminde ısrar etmek, Türkiye gibi geç sanayileşen bir ülkenin bir sanayi devrimine daha geç kalması anlamına gelecektir.” denildi.

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.