|
Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü
Başkanı Prof. Dr. Levent Bat, Karadeniz'de
canlıların varlığının temel olarak deniz suyu sıcaklığı ve tuzluluğuna bağlı
olduğunu söyledi. Yaptıkları son 20 yıllık çalışmada Karadeniz'de deniz suyu
sıcaklığında yükselme olduğunu tespit ettiklerini kaydeden Bat, Karadeniz'in
Akdenizleşme sürecine girdiğini, Akdeniz'de görülen bazı canlı türlerine artık
Karadeniz'de de rastlandığına işaret etti. ''Daha önce Karadeniz'de tespit
edilemeyen değişik Akdeniz türlerinin dağılım alanlarını genişleterek
Karadeniz'e giriş yaptığını gözlemliyoruz'' diyen Bat, şunları kaydetti:
''Çalışmalar son yüzyılda Karadeniz'deki su sıcaklığının 0.2 derece arttığını
gösteriyor. Bunun sonucu olarak da ''Akdeniz'e mensup ve daha önce Karadeniz'de
görülmeyen sünger, yengeç, derisidikenliler, deniz solucanları ve karides gibi
omurgasız canlı türlerinin Karadeniz'de yaşadığı çalışmalarımızla da tespit
edildi. Isınmayla birlikte Akdeniz türlerinin Karadeniz'e yerleşme oranının
artmasını ekolojik bir tehlike olarak nitelendirmek hiç de abartı olmayacaktır.
Yeni gelen bu türlerin mevcut türler üzerindeki etkisini henüz bilmiyoruz.
Akdeniz türlerinin Karadeniz'e boğazlar yoluyla geçişi bilinen bir olaydır.
Akdenizleşme olarak da bildiğimiz bu olay sıcaklık artışına bağlı olarak hız
kazanacaktır. İstanbul Boğazı ile Karadeniz arasında yer alan sıcaklık ve
tuzluluk farklılıklarından dolayı oluşan bariyerin sıcaklık artışı sebebiyle
ortadan yavaş yavaş kalkacağı tahmin edilmektedir.''
Yeni türlerin Karadeniz'deki mevcut türleri etkileyeceğini de belirten Bat,
''Karadeniz'de etkilenecek türlerden biri de hamsidir. Göç yolları değişecek, bu
da Karadeniz'deki hamsi varlığını doğudan etkileyecek. Sıcaklık artışındaki
değişiklik göçe de neden olabilecektir'' dedi. Karadeniz'in Türk balıkçılığında
özel bir yeri olduğunu kaydeden Bat, 1970'ten beri Türkiye'nin yıllara göre
yakaladığı toplam balık miktarının yüzde 70'ten fazlasının Karadeniz'den elde
edildiğini, Karadeniz'den yakalanan hamsinin toplam avın yüzde 50'sinden
fazlasını oluşturduğunu ifade etti.
Deniz suyu sıcaklığının artmasıyla Karadeniz'deki hamsi varlığının da
tehlikeye gireceğini belirten Bat, ''Deniz suyu sıcaklığında artış nedeniyle
hamsinin yumurtalarının dağılımı ve yumurtlama alanlarını değişebilecektir.
Karadeniz'de özellikle soğuk mevsimlerde hamsilerin kuzeye yaptıkları göçler ya
azalacak veya duracaktır. Bu da ülke ekonomisine ciddi zararlar anlamına
gelmektedir'' diye konuştu.
Prof. Dr. Bat, Karadeniz'in Akdenizleşmesiyle ilgili olarak ülkedeki deniz
araştırmalarına verilen önemin artması ve sağlam bir deniz araştırma ve izleme
politikası oluşturulması gerektiğini söyledi. Karadeniz'deki canlıların henüz
tam bir envanteri olmadığını söyleyen Bat, öncelikle bu listenin oluşturulup
Karadeniz'e giren yabancı türlerin de takibinin yapılması gerektiğini
kaydetti.
Prof. Dr. Bat, Karadeniz'deki su sıcaklığındaki değişimin gelecek 100 yılda
daha belirgin hale geleceğini sözlerine ekledi.
|
