|
Kimi yerlerde 20 metreye kadar sığlaşan İzmir Körfezi'ndeki
"gemi su yolu"nun 14 metre derinliğe kadar çıkarılması için
çalışmalar hızlanırken, tarama sonucunda denizin renginin değişip değişmeyeceği,
çıkarılan ağır metal içeren binlerce tonluk çamurun nereye döküleceği tartışma
konusu oldu. Geçmişte de, körfez taraması gündeme geldiğinde, denizin dibinden
çıkarılacak çamurunun önce Urla'ya sonra da Foça'ya dökülmesi gündeme gelmiş,
ancak iki ilçe halkı da bunu kabul etmemişti.
Önceki akşam Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Meclis Toplantısı'nda konuşan
DEÜ Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ersel Zafer
Oral, "Yeni teknolojilerle malzemeyi emersiniz ama dökü yeri
bulunmazsa, malzemenin nerede depolanacağı belirlenmezse sorun olur" dedi.
Çok kirli
Yrd. Doç. Dr. Oral, körfez tarandıktan sonra çıkacak malzemenin 'çok kirli'
olduğuna dikkat çekerek, "Ağır metaller taşıyan bu çamurun nereye döküleceği
hala belli değil. Tarama sırasında İzmir Körfezi'nde denizin rengi bulanacak.
Dipten çıkarılan en az 30 yıllık malzemedeki ağır metalin deniz suyuna karışması
da ciddi bir tepki yaratacak" dedi. Oral, "Yeni teknolojilerle malzemeyi
emersiniz ama dökü yeri bulunmazsa, malzemenin nerede depolanacağı belirlenmezse
sorun olur. Geçmişte de ÇED raporu vardı ama Urla çamuru istemedi. Foça da
'Urla'nın istemediği çamuru biz de istemeyiz' dedi. Dökü yeri mutlaka
belirlenmeli" diye konuştu.
Yapay ada
Geçtiğimiz günlerde İZSU yetkilileriyle tarama teknolojilerini incelemek için
Hollanda'nın Amsterdam kentine giden Deniz Ticaret Odası İzmir Şube Başkanı
Geza Dologh ise kullanılması planlanan tarama teknolojisinin
emiş gücünün yüksek olduğunu söyledi. Tarama sırasında sorun yaşanmayacağını
savunan Dologh, "Artık taramalar eski teknolojilerle yapılmıyor. Yeni
teknolojilerin muazzam bir emme gücü var. Rotterdam'da yılda 32 milyon ton
tarama yapılıyor. Çekilen suyun yüzde 80'i bir süre bekledikten sonra tahliye
oluyor. Bu teknoloji kirlilik yaratmaz" dedi. Çıkarılan çamurun körfezde yapay
ada yapımında kullanılabileceğine dikkat çeken Dologh, tarama teknolojisini
inceledikleri Hollandalı Damen firmasının Güney Afrika'da bu tür projelere imza
attığını açıkladı. Dologh, İZSU yetkililerinin Çevre Bakanlığı'ndan dökü alanı
için izin alındığını söylediklerini de aktardı.
Koku olabilir
EÜ Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hatice
Parlak, çalışmalarda sadece derinleştirme ve taramanın hedef
alınmaması, çevre ve sosyo-ekonomik yapının da dikkatle incelenmesi gerektiğini
söyledi. Çamurun döküleceği yer konusunda bilgi sahibi olmadıklarını dile
getiren Parlak, "Bu konuda çeşitli öneriler var ama net olarak bir şey
söylenmedi. Tarama sırasında bir miktar koku ve bulanıklık olabilir. Bunlar
tolere edilebilir. Öte yandan dipteki canlı türleri önemli" dedi.
İhale süreci
Şimdi gözler Körfez dip taramasından çıkarılan çamurun nereye döküleceğine
karar verecek olan İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne çevrildi. Edinilen bilgiye
göre İZSU, çamurun döküleceği 3-4 alternatif yer için çalışmaları sürdürüyor. Şu
an körfezde Demiryollar, Limanlar, Hava Meydanları İnşaatı (DLH) yetkilileri
tarafından yapılan dere ağzı taramalarında çıkarılan çamur, Urla yakınlarındaki
Hekim Adası'nda depolanıyor. Ancak yapılan araştırmalar, Hekim Adası civarında
yakalanan balıklarda saptanan enzim aktivitesinin yüksek olduğununu da ortaya
koydu. İZSU yetkilileri, körfezdeki değişimleri izlemek amacıyla 1996, 2005 ve
2009'da çekilmiş hava ve uydu fotoğraflarını kıyaslayarak körfezde
karasallaşmanın arttığını ve deniz alanının yok olduğunu gözlemledi. Sığlaşma
görülen bölgelerin temizlenmesi için geçtiğimiz Nisan'da yeni çalışma
başlatıldı. DLH Genel Müdürlüğü ile yapılan bir protokolle ekskavatörlü gemiler
kiralanarak dere ağızlarında dip taramaları yapıldı. Gemiler ve uygulanan sistem
yeterli gelmeyince arayış içine girildi. Hollanda'ya yapılan ziyaret ile bu
ülkedeki teknoloji incelendi. Dip tarama teknolojisi satın alınması için
önümüzdeki günlerde ihale yapılacak. İhaleye en az 3 firmanın katılması
gerekiyor. İhalenin sonuçlanmasının ardından yeni teknoloji ile körfezde tarama
çalışmaları devam edecek.
Pire Limanı korkutuyor
DTO Meclis Toplantısı'nda, Yunanistan'ın Pire Limanı'nı alan Çinlilerin
yaptığı yatırımların İzmir'i olumsuz etkileyeceği belirtildi. İzmir'deki liman
yatırımları ile ilgili sunum yapan Yrd. Doç. Dr. Ersel Zafer
Oral, Alsancak Limanı ve Nemrut Körfezi'ndeki limanlarda elleçlenen yük
miktarının 1 milyon TEU'yu geçeceğini söyledi. Çandarlı Limanı için 917 milyon
euro yatırım planlandığını, sadece dalgakıran için 153 milyon euro harcama
yapılacağını belirten Oral, projenin Türk hükümeti tarafından
gerçekleştirileceğini söyledi. Bu yıl yaşanan grevler nedeniyle Yunanistan'ın
Pire Limanı'nda 490 bin TEU yük elleçlendiğini belirten Oral, "Bu miktar
Alsancak Limanı'nın yarısı. Ancak kaçan yükler bize değil İstanbul Ambarlı
bölgesine kaydı. Çandarlı Limanı ile bu yükleri çekebiliriz" dedi. DTO İzmir
Şube Yönetim Kurulu Üyesi Yusuf Öztürk ise Pire Limanı'nın konteyner rıhtımını 4
milyar euroya alan Çinliler'in agresif bir yatırım içinde olduğunu, liman
işçilerinin grevini kırmaya çalıştığını belirterek, Pire'nin İzmir'e ciddi bir
alternatif haline gelebileceğini söyledi.
|
