İzmir’in Göbeğindeki Tarih Yeniden Meclis Gündeminde

İzmir’in Konak ilçesindeki 120 yıllık Kaptan Mustafa Paşa İş Merkezi için 2016 yılında yap-işlet-devret modeliyle çalışmalara başlanmış, iş makineleriyle yapılan kazı çalışmaları sırasında binanın zemininde tarihi kalıntılara rastlanılmış ve 3’üncü derece arkeolojik sit alanında kalan bölgede inşaat çalışmaları durdurulmuştu. Geçen Mayıs ayında ortaya çıkan tarihi kalıntılarla ilgili İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından verilen kararla incelemeler yapılmış ve Roma dönemine ait liman, hamam yapısı olduğu düşünülen kalıntılar ortaya çıkarılmıştı.

BirGün'de yer alan habere göre; bölgedeki tarihi kalıntıların tümünün ortaya çıkarılabilmesi için Müze Müdürlüğü’nün uygun göreceği teknik ve yöntemlerle sondaj çalışmalarına parsel bütününde devam edilmesi yönünde karar alınmıştı. Ancak ‘mutlak korunması gerekli alan’ olarak değerlendirilen söz konusu alanda gerekli çalışmalar ilerlemiyor.

Sorular yanıtsız kaldı
Gerekli çalışmaların yürütülmemesinin nedenini, tarihi alandaki mevcut zemin suyunun giderilmesi ve önlenmesine ilişkin çalışmaların ne zaman başlayacağını ve söz konusu tarihi alanın arkeolojik çalışmalar tamamlandıktan sonra ne şekilde değerlendirileceğini soran Çevre Komisyonu Üyesi ve CHP Sözcüsü İzmir Milletvekili Murat Bakan'ın soruları yanıtsız kaldı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından verilen yanıtta sadece şu ifadeler yer aldı:

“İzmir ili, Konak ilçesi Ahmetağa Mahallesinde bulunan, mülkiyeti Kaplan Mustafa Paşa Vakfına ait iş hanı nitelikli taşınmazın yıkılıp yerine iş merkezi, otel, yurt, sağlık tesisi, eğitim fonksiyonları çerçevesinde inşaat yaptırılmak üzere, uzun süreli kiraya verilmesi işi kapsamında, ilgili Koruma Kurulu’nca istenilen Müze Müdürlüğü denetimindeki kapsamlı kazı çalışmaları tamamlanmış; akabinde yine ilgili Koruma Kurulu’nca alanda mevcut zemin suyunun giderilmesine ve önlenmesine ilişkin ilgili uzmanlarca hazırlanacak raporun kurula iletilmesi talep edilmiştir. Gelinen aşamada Kurul Kararı gereğince, alanında uzman ekip tarafından çalışmalar yürütülmekte olup çalışmaların tamamlanmasını müteakiben hazırlanacak rapor ivedilikle ilgili Koruma Kurulu’na iletilmesi halinde, 2863 sayılı Kanun, ilgili alt mevzuat ve alanın nihai sit statüsü doğrultusunda Koruma Bölge Kurulu’nda değerlendirilecektir.”

Tekrar Meclis gündeminde
Konuyu tekrar TBMM gündemine taşıyan CHP’li Murat Bakan, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle şu soruları sordu:

1. İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından alınan kararda belirtildiği gibi, bir dönemin sosyo-kültürel yaşamını göstermesi ve mevcut alanda kompleks yapı olgusu olduğu anlaşılan ve ‘mutlak korunması gerekli alan’ olarak değerlendirilen söz konusu alanda zemin suyunun giderilmesi ve diğer gerekli çalışmaların başlanamamasının nedeni nedir?

2. Gelinen aşamada rapor için uzman ekiplerin alandaki çalışmalarının sürdüğü bilgisinden hareketle; hazırlanacak rapor için alandaki çalışmalar ne zaman tamamlanacaktır?

3. Koruma Kurulu’nca talep edilen alanda mevcut zemin suyunun giderilmesine ve önlenmesine ilişkin ilgili uzmanlarca hazırlanacak raporun Koruma Kurulu’na iletilmesi için verilen süre ne kadardır? Verilen süre doldu ise, rapor neden hala iletilmemiştir? Süre olmadıysa, ne zaman dolacaktır ve raporun, Koruma Kurulu’na iletilmesi için öngörülen süre nedir?

4. Alanda mevcut zemin suyunun giderilmesine ve önlenmesine ilişkin raporu hazırlayacak olan uzman ekibi kaç kişiden oluşmaktadır, bu uzman kişiler kimlerdir ve çalışmalar ne sıklıkla yapılmaktadır?

5. Tarihi alandaki mevcut zemin suyunun giderilmesi ve önlenmesine ilişkin çalışmalara ne zaman başlanacaktır? Çalışmaların tamamlanmasına ilişkin öngörülen süre nedir?

6. ‘Mutlak korunması gerekli alan’ olarak değerlendirilen söz konusu tarihi alanın arkeolojik çalışmalar tamamlandıktan sonra ne şekilde değerlendirilmesi öngörülmektedir?