İzmir Limanı Avusturyalı Danışmanla Özelleştirilecek!

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), 'İzmir Kruvaziyer Limanı' ihalesini iptal etti. İzmir Alsancak Limanı'nın, yolcu gemilerinin yanaştığı  bölümü ayırarak İzmir Kruvaziyer Limanı adıyla ayrı bir liman olarak özel sektöre devretmek amacıyla açılan ihale, sadece bir firma başvurduğu için iptal edildi. İhaleye Kaya Holding başvurmuştu.

ÖİB, 2006 yılından bu yana özelleştirmeye çalıştığı ve henüz sonuç alamadığı İzmir Alsancak Limanı'nda amacından vazgeçmiş gibi görünmüyor. TCDD'ye bağlı Derince,  İzmir Kruvaziyer, İzmir Yük Limanı ve Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) AŞ'ye ait Tekirdağ Limanı ile imar planları hazırlanarak yat limanına dönüştürülmesi planlanan TDİ'ye ait Güllük Limanı, Pasaport İskelesi, Çanakkale Kabatepe Yolcu Limanı ve Gökçeada Kuzu Limanı'nın özelleştirilmesi konusunda Avusturya merkezli Raiffeisen Centrobank ile 20 Şubat 2013 tarihinde danışmanlık hizmet sözleşmesi imzalayan ÖİB, bu firmanın hazırlayacağı raporlara göre söz konusu limanların özelleştirilmesinde izleyeceğiyol haritasını belirleyecek.

Bu filmi daha önce seyretmiştik

Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Geza Dologh, İzmir Limanı'yla ilgili nasıl bir karar verileceğini Reifenfeisen'in oluşturacağı rapora bağlı olacağını belirtti. Dünya Gazetesi'nin haberine göre Dologh, "Belki yük limanı ile kruvaziyer limanı bir arada özelleşmez' diyecek. Buna Reifenfeisen karar verecek. Gönderilen yazı ile, 'ben böyle yaptım talip çıkmadı. Fakat bu işten anlayan bir danışman bulduk, bundan böyle o bize yol gösterecek' deniyor. 2006'da ihale yapıldı, bir kişi aldı. Sonra niye geri geldi. Bir de üstüne üstlük 2008 krizi baş gösterdi. O da bir etken. Bu 2008'de değil de 2005 ya da 2006'da karara bağlansaydı bugün özel şirket tarafından işletilen bir limanımız olurdu. Kim buna sebep oldu ise kimler bu duruma getirdi ise onlar utansın. EXPO'da da aynı şey olmuyor mu? Biz bu filmi daha önce seyrettik" diye konuştu.

Bir 'özelleştirilememe' hikayesi: İzmir Limanı

İzmir Limanı'nın birinci özelleştirme girişimi, ÖİB'nin limanı 2006 yılında ihaleye çıkarması ile başlamış, ihalenin 4 kez ertelenmesinden sonra ancak Mayıs 2007 tarihinde sonuçlanmış ve limanının 49 yıllığına işletme hakkını devredecek ihaleyi, 1 milyar 275 milyon dolarla en yüksek teklifi vererek Global-Hutchison-EİB (Ege İhracatçı Birlikleri Liman Hizmetleri ve Taşımacılık AŞ) Ortak Girişim Grubu kazanmıştı. Ancak, önce ihalenin iptali için bazı meslek gruplarının açtığı davaların sonuçlanması uzun zaman almış, ardından limanın devri için gereken Danıştay izni 2 yılı aşan sürede çıkmış ve bu kez devir sürecinin denk geldiği küresel krizde Global Hutchison EİB Ortak Girişim Grubu limanı almaktan vazgeçmesi ile özelleştirme süreci dondurulmuştu. Bu başarısız girişimin İzmir Limanı'na maliyeti büyük oldu. Özelleştirilmesi sürecinde yatırım alamadığı için İzmir Limanı'nda elleçleme ekipmanı eskiyince elleçleme süresinin uzaması gemilerin, limanda işlem görmek için körfezde 3 günü bulan sürelerde demirde beklemesine yol açtı. Uzayan bekleme süreleri yüklerini İzmir'den Avrupa'ya gönderen ihracatçılara sıkışıklık zammı adı altında ekstra maliyetler yükledi. Dış ticaret şirketlerinin  2004-2007 yılları arasında İzmir Limanı'nda sıkışıklık zammı adı altında 350 milyon doları bulan miktarda ek maliyet ödediği tahmin ediliyor.

Özelleştirilmeyince devlet elini uzattı

İzmir Alsancak Limanı'nın özelleştirilmesi girişimi başarısızlıkla sonuçlanınca, uzun yıllar çivi çakılmayan limana bu kez devlet kesenin ağzını açtı. TCDD, limanını kamu eliyle daha verimli işletmek için çalışmalara başladı ve ilk etapta özelleştirilen limanlardan İzmir Limanı'na personel takviyesi yapan TCDD Genel Müdürlüğü, aynı zamanda limanda çalışan vinç ve ekipmanların onarım ve bakım işlemlerine de hız verdi.

Ulaştırma Bakanlığı, 2015 yılına kadar tamamlanması öngörülen yatırım programı çerçevesinde İzmir Limanı'na 300 milyon dolarlık bütçe ayırdı. Yatırım programı kapsamında 2012 yılında İzmir Limanı'na toplamda yaklaşık 34 milyon lira tutarında yatırım yapıldı. Bunun yanı sıra orta ve uzun vadeli yapılacak ve 2015 yılına kadar tamamlanması öngörülen ikinci etapta, mevcut konteyner terminaline bir yeni konteyner terminali kazandırılması, buna ait alanın yapılması, yeni vinçlerin tesis edilmesi planlanıyor. Bu da yaklaşık 200 milyon liralık bir yatırım. Yine İzmir Limanı'na yeni nesil konteyner gemilerinin yanaşmasına imkan vermeyen olumsuzlukları ortadan kaldıracak yanaşma kanalının derinleştirilmesi de 2015 planı çerçevesinde gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar bugünden başlatıldı.Bu işin yatırım tutarı da yaklaşık 120 milyon lira. Toplam 300 milyon dolar veya 400-450 milyon lira civarında bir yatırımla, İzmir Limanı'nın 900 bin TEU olan konteyner kapasitesinin 3 milyonun üzerine çıkarılarak Avrupa'nın ilk 5 limanından biri haline getirilecek. Bu çalışmalar tamamlandığında İzmir Limanı'nda sıvı ve dökme yük elleçlemesine de son verilecek.