İşte Kentsel Dönüşümün ‘Rehber’i

Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu kurucuları olan Prof. Dr. Gürsel Öngören ve Prof. Dr. N. İlker Çolak tarafından, kentsel dönüşüm ve hukuk kurallarını açıklayarak kamu yöneticilerine ve uygulayıcılara yön göstermek için hazırlanan 'Kentsel Dönüşüm Hukuku' kitabı, bir rehber niteliği taşıyor. Prof. Dr. Gürsel Öngören kitabı, kentsel dönüşüm paydaşlarını bilgilendirmek, kentsel dönüşüm uygulamalarında ortaya çıkabilecek hukuki sorunları önlemek, yasal altyapıyı yönlendirmek için ve kentsel dönüşüm davalarında kullanılacak akademik görüşleri oluşturmak amacıyla hazırladıklarını belirtti.

Bir yıldan bu yana süren kentsel dönüşüm projesi hakkında bilgiler veren Öngören, Türkiye’de toplam 6 milyon bina bulunduğunu ve bunların 3’te 1’inin yenileneceğini söyledi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bugüne kadar 40 dönüme yakın bir alanı riskli ilan ettiğini söyleyen Öngören, şöyle devam etti:

“Bu da yaklaşık 100 bin bina ve 700 bin nüfusa tekabül ediyor. İstanbul’da yılsonuna kadar ise 30 bin bina kentsel dönüşüme girecek. Bugüne kadar İstanbul’da 20 bin bina yıkıldı. Bu işin yaklaşık 350-400 milyar dolarlık bir bütçesi olacak. Kentsel dönüşüm projesinin yaklaşık 20 içinde tamamlanması planlanıyor”.

Gürsel Öngören“Çarpık yapılaşmanın sorumlusu belediyeler”

Türkiye’de halihazırda yaşanan çarpık yapılaşmanın sorumlusunun belediyeler olduğunu dile getiren Öngören, bu nedenle Bakanlığın kentsel dönüşüm sürecinde belediyeleri çok sıkı denetlemesi gerektiğini kaydetti. Riskli alanlarda belediyelerin kapalı kapılar arkasında işler yapmak yerine şeffaf süreçler izlenmesi gerektiğini söyleyen Öngören, “Maalesef aksi yönde gelişmeler var. Belediyeler ortada hiçbir proje yokken vatandaşlara sözleşmeler ve bir takım belgeler imzalatıyor. Sonrasında ne çıkacağı belirsiz” dedi.

“Kentsel dönüşüm, binaları yıkıp yeniden yapmak değil”

Belediyelerin bu işi ‘kentsel tasarım’la yapması gerektiğini vurgulayan Öngören, bu süreçte tek eksiğin parsel birleştirme ve ada birleştirmede imar artışı teşviki olduğuna dikkat çekti. Öngören şöyle devam etti:

“Bakanlığın bunu geciktirmeden hayata geçirmesi gerekiyor. Bir ara bazı belediyelerin uygulamamaya çalıştığı birden çok arsayı birleştirip, nitelikli projeler yapılmasını hedefleyen imar artışı konusunu bakanlığın hızla uygulamaya koyması gerekiyor. Binayı yıkıp, yeniden aynı nitelikte bina yapmak kentsek dönüşüm değil. Böyle yaparak ek bir yeşil alan ve sosyal donatı alanı kazanmıyoruz”.

"Müteahhitlere yüzde 50 teşvik verilmeli"

Öngören, kentsel dönüşümün hızla ilerlemesi için bu işe giren müteahhitlere Bakanlık tarafından yüzde 50 oranında kredi desteği verilmesi gerektiğini savundu. 2014’te çıkacak teşvik paketinin müteahhitleri de kapsamasının uygun olabileceğinin altını çizen Öngören, bir süre sonra sınırlı olan kaynağın tükenebileceğini söyledi.

“Daha yolun başındayız”

Deprem kuşağında olan Türkiye için kentsel dönüşümün önemini vurgulayan Öngören, “Son kırk yılda sanayi, ticari ve konutta yaşanan sağlıksız yapılaşma, 1999 ve 2011 depremlerinin yıkıcı etkileri sonucunda binlerce kişinin canına mal olmuştur. Van depremi sonucu yeniden konuşulmaya başlanan kentsel dönüşüm konusu, bugün Türkiye’nin en önemli gündem maddesi haline dönüşmüştür. Kentsel dönüşümde yolun başındayız. Yol haritamızı doğru belirleyelim ki geçmişteki hataları yapmayalım, kitap bu bağlamda yol gösterici olacaktır” dedi.