|
br />
Etki ve Risk Analizi
Ekvator prensipleri 10 maddeden
oluşuyor. İlk madde, bir projenin finansmanı için başvurulduğunda Ekvator
Prensipleri Finansal Kurumları’nın (EPFI) bu projeyi çevresel ve sosyal
incelemelerin sonunda doğacak potansiyel etkileri ve risklerine göre kategorize
edeceğini anlatıyor.
Diğer maddeler ayrıntılı bir biçimde şu konuları ele
alıyor: Sosyal ve çevresel tespit, uygulanabilir sosyal ve çevresel standartlar,
aksiyon planı ve yönetim planı, danışma, mağduriyet
mekanizması, bağımsız inceleme, taahhütname, bağımsız gözlemleme ve
raporlama ve son olarak da EPFI raporunun söz konusu yatırım için her yıl
tekrarlanmasına dair.
Avukat
Yakup Okumuşoğlu
Derelerin Avukatı
Avukat Yakup
Okumuşoğlu, Çamlıhemşinli. Buralarda “derelerin avukatı” olarak tanınıyor.
Fırtına Vadisi’ndeki HES yapımını durdurmak için dava sürecini başlatan o.
Okumuşoğlu, bölgede 16 farklı davaya bakıyor. Altı tanesi hariç, hepsinden iptal
kararı çıkmış. Fakat alınan kararlara rağmen faaliyetlerin durmadığına yani
hukuksuzluğun hüküm sürdüğüne dikkat çekiyor. Okumuşoğlu, Fırtına ile başlayan
süreci anlattı.
- 1996 yazıydı. Stajım bitmiş, Çamlıhemşin’e
dönmüştüm. Bir sabah kamyon sesleriyle uyandım. Ne olduğunu sorduğumda ‘sondaj
yapıyoruz’ dediler, baraj tünelleri için. Merak ettim. Konuyla ilgili ÇED (çevre
etki değerlendirme) raporunu bulup okumaya başladım.
- O yazın
sonunda İzmir’e döndüm, büro açtım ve Bergama grubuyla çalışmaya başladım. Bu
işlerin yolunu yöntemini o zaman öğrendim. Fırtına Vadisi için yazılan ÇED
raporu hakkında her yere dilekçe yazmaya başladım.
- Bu
arada Çamlıhemşin’deki HES yatırımı için yazılan bu ÇED raporu onaylandı. Mesut
Yılmaz’ın raporla birlikte yöreye gelip konuşma yapacağını duydum. Köyden
insanlar telefon açıp “Ne yapalım” diye sordu. “Hiçbir şey yapamazsanız
konuşurken arkanızı dönün ve çığlık atarak gidin” dedim. Hakikaten böyle
yaptılar, haber “Başbakana hemşeri şoku” diye yansıdı. Süreç böylece başladı.
- Fırtına Vadisi için vekalet toplamaya başladım,
Çamlıhemşinli avukatlarla İzmir’de miting yaptık. 1998 Temmuz’unda dava açtık.
Basında geniş yankı buldu. Elimizdeki bilirkişi raporunu sununca Danıştay iptal
kararı verdi.
- Ancak sonradan yeni bir madde eklediler,
‘bakanlık uygun görürse enerji yatırımı yapılabilir’ diye. Bu defa sit alanında
enerji santralı yapılamayacağına dair karar aldırdık. Eğer bu karar alınmasaydı
bugün sit alanlarına da enerji yatırımı yapılabilecekti.
- Dava
açsak, iptal kararı alsak bile bazı faaliyetleri durduramıyoruz. Sürekli yeni
ÇED raporları hazırlanıyor. Tedbir alınacak deniyor. İkizdere’de Başbakan’ın HES
açılışı yaptığı yerde üç dava sürüyor, iki tane de açılacak dava var.
- Aynen insan hakları gibi doğanın haklarının tanınması yönünde
çalışıyoruz. Üstelik AB mevzuatına göre havza planı yapılması
gerekiyor.
|
