|
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile iş
dünyası arasındaki işsizlik polemiği sürüyor. Erdoğan'ın 'Her
işveren 1 kişiyi işe alsın' önerisine TOBB üyelerinden sert tepki
gelmişti. İş dünyası istihdam üzerindeki yüklerin ağırlığından yakınırken
Başbakan, geri adım atmadı. Erdoğan, "Hep siz vereceksiniz. Hükümet verecek.
Bırakın maaşınızı da biz ödeyelim o zaman." dedi. Son 1,5 yıllık sürede istihdam
üzerindeki yükler önemli ölçüde azaltılmasına karşın bunun istihdama yansıması
sınırlı kaldı. Erdoğan, bu konudaki sitemini, "Tekstilde KDV'nin düşürülmesi
dediler, indirdik. İşverenin SSK primi yükünü yüzde 5 düşürdük. Kurumlar
Vergisi'ni düşürdük. TOBB, bu konuda adım atmadı." ifadeleriyle dile getiriyor.
SSK primlerinde 5 puanlık indirim, 2008 Ekim'de yürürlüğe girdi. Büyük
beklentilerle gerçekleştirilen prim indiriminin Hazine'ye yıllık maliyeti
yaklaşık 5 milyar TL oldu. Aynı paketle özel sektörün istihdam ettiği özürlünün
primini de devlet karşılamaya başladı. Hükümetin son teşviki ise yeni işe
alınanların priminin 1 yıl boyunca devlet tarafından karşılanmasını öngörüyor.
Buna göre işe yeni girenlerin sigorta primi, 2010 yılı boyunca devlet tarafından
karşılanıyor. Bu teşvikten yararlanabilmek için işverenin Ekim 2009 itibarıyla
bildirdiği istihdamına ilave olarak yeni istihdam sağlaması gerekiyor. Daha önce
bu teşvikin süresinin 6 ay olması kararlaştırılmıştı. Ancak Bakanlar Kurulu,
süreyi 1 yıla kadar uzattı. Ödemeler İşsizlik Fonu'ndan karşılanacak. Ayrıca
işsiz maaşı alırken çalışmaya başlayanların sigortası da İşsizlik Fonu'ndan
ödeniyor. Ancak bunca tedbire rağmen istihdam cephesinde istenen iyileşme
sağlanamadı. En az 1 milyon kişiye istihdam kapısı açması beklenen teşviklerin
etkisi sınırlı kaldı. Yaklaşık 200 bin kişi, teşvikler kapsamında işe alındı.
Bunların sigortasını devlet ödüyor.
En fazla etkili olan teşvik, kadın ve 18 ile 29 yaş aralığındakilerin
primlerinin kademeli olarak İşsizlik Fonu'nca üstlenilmesi oldu. 30 yaş altı
gençler ile kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık getiren düzenlemeye 21 bin
işyeri başvurdu. Bu kapsamda 58 bin 882 kişiye iş verildi. Bunların sigorta
primi olarak Fon'dan 7 milyon 72 bin lira harcandı. 18-29 yaş arasındaki
erkeklerle kadınlara uygulanan teşvike göre primlerin birinci yıl tamamı, ikinci
yıl yüzde 80'i, üçüncü yıl yüzde 60'ı, dördüncü yıl yüzde 40'ı, beşinci yıl ise
yüzde 20'si devlet tarafından ödeniyor. Özürlülerin primlerinin Hazine
tarafından karşılanması, işveren üzerindeki prim yükünü önemli ölçüde
hafifletti. Düzenleme ile özel sektörde özürlü istihdam eden işverenlere sigorta
prim desteği sağlandı. Bu uygulama ile 39 bin özürlü özel sektörde iş buldu.
Yeni işe girenlerin priminin devlet tarafından ödenmesi uygulamasıyla yaklaşık
60 bin kişi iş sahibi oldu. Halen devam eden teşvike göre mevcut istihdama ilave
alınacak işçi için tüm Türkiye'de sosyal güvenlik primlerinin işveren payını
devlet ödüyor.
İstihdamı artırmak için atılan adımlar
- Yeni işe alınanların SSK primini 1 yıl devlet ödüyor.
- 1,5 yıl önce
SSK primleri 5 puan indirildi.
- Özürlülerin primi İşsizlik Fonu'ndan
ödeniyor.
- Kadınlarla 18-30 yaş arası işe alınanların primini devlet
kademeli olarak karşılıyor.
- Eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu kalktı.
- İşadamının aldığı stajyerlerin ücretini devlet ödüyor.
- Krizdeki
patrona maaş desteği veriliyor.
- Kreş ve emzirme odası kurma zorunluluğu
kaldırıldı.
- İşyeri hekimi çalıştırma, iş güvenliğinden sorumlu teknik
eleman görevlendirme yükümlüğü kaldırıldı.
- 500 ve daha fazla işçi
çalıştırılan işyerlerinde spor tesisi kurma yükümlülüğünden vazgeçildi.
|
