|
Yağışlı geçen kış mevsimi sonrası İstanbul için su sıkıntısı bulunmuyor.
Ancak bu kez de kayıp kaçak sorunu öne çıkıyor. Şebeke hatlarındaki kaçaklar
yüzünden yılda 180 milyon metreküp su boşa akıyor. Borulardaki kaçağın İSKİ'ye
maliyeti ise 2009 yılında 423 milyon lirayı buldu. Kayıt dışı suyun yıllık
değeriyle tanesi 1 milyon 200 bin Euro olan metrobüslerden 185 adet
alınabiliyor.
İstanbulluların bir zamanlar en büyük sorunu olan
içme suyu, 1990'lı yıllarda şehirden birçok vatandaşı göç ettirecek boyutlara
ulaşmıştı. Günlerce musluklarından su akmayan vatandaşlar, su pompa
istasyonlarında saatler boyunca sıra bekliyordu. Son yıllarda İstanbul Su ve
Kanalizasyon İdaresi'nin (İSKİ) şebeke hatlarındaki modernizasyon çalışmaları ve
yeni yapılan boru hatlarıyla şehrin tüm musluklarına içme suyu ulaşımı sağlandı.
Kaçak ve kayıp su oranı 1990'da yüzde 60 iken bu oran da 2009 itibarıyla yüzde
24,4'e kadar düşürüldü. Ancak bu da yeterli değil. Kentin içme suyu ihtiyacına
cevap verebilmek için yapılan yeni barajlar ve bol yağışlı geçen kış mevsimiyle
birlikte İstanbullular susuz kalmaktan kurtuldu. Avrupa'nın 21 ülkesinden nüfusu
daha fazla olan İstanbul'da 16 bin 500 kilometrelik içme suyu şebekesi
bulunuyor. Şebeke yenileme çalışmaları kapsamında son 6 yılda 613 kilometre içme
suyu isale hattı hizmete alındı.
Nüfusu 13 milyonu bulan İstanbul'un su sıkıntısı giderilmesine karşın kayıt
dışı sudan dolayı kaybedilen milli değer ise azımsanmayacak boyutlarda.
Borulardan toprağa karışan ve kaçak kullanılan su, bir yılda Ömerli Barajı'nı
doldurabiliyor. Suyun metreküpünün 2,35 TL olduğu İstanbul'a yılda 723 milyon
metreküp su veriliyor. Bunun dörtte biri yani 180 milyon metreküpü kaçak ve
kayıp su olduğu için 423 milyon TL değerindeki su tahsil edilemedi.
Faturalandırılamayan bu su, İSKİ'nin 2009 yılındaki toplam yatırım tutarı olan
777 milyon TL'nin yarısını geçiyor. Bir başka ifadeyle tahsil edilemeyen su ile
yılda 185 metrobüs alınabiliyor. Avrupa'da kayıp ve kaçak su oranının yüzde 10
civarında olduğunu anlatan İstanbul Teknik Üniversitesi Hidrolik Bölümü Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Bihrat Önöz, kayıp suyun şebeke hattındaki borulardaki sızıntı,
çatlak ve arızalı borulardan akan su anlamına geldiğini dile getirdi.
İstanbul'un çok büyük bir su şebeke hattına sahip olduğuna değinen Prof. Dr.
Önöz, şehirdeki kaçak ve kayıp su oranının hâlâ yüksek olmasına karşın, İSKİ'nin
son yıllarda bu sorunu çözmek için önemli çalışmalar yaptığını anlattı. Önöz,
faturalandırılamayan su oranının hâlâ azımsanmayacak boyutta olduğunu vurguladı.
İSKİ Genel Müdürü Ahmet Demir, su idarelerinin yaşadığı en büyük sorunun su
kayıp ve kaçakları olduğuna dikkat çekerek, gelecek yıllarda bu oranı yüzde 15
seviyesine indirmeyi hedeflediklerini dile getirdi.
Kayıp ve kaçak su miktarı dünya genelinde yüzde 16'larda iken bu oran
Amerika'da yüzde 15, Avrupa'da yüzde 13 dolaylarında. Türkiye'de ise
büyükşehirler içinde en fazla kaçak ve kayıp su yüzde 65 ile Adana'da oluyor. Bu
oran Diyarbakır'da yüzde 55, İzmir'de yüzde 40, Bursa'da yüzde 23 ve Kayseri'de
yüzde 17 olarak gerçekleşiyor.
|
