|
Trafik sıkışıklıklarının ulaşımı kâbusa çevirdiği İstanbul’da, her gün
yaklaşık 5 milyon kişi toplu taşıma araçlarını tercih ediyor. İstanbul’daki
toplu ulaşımda karayolu taşıtlarının payı yüzde 92’yi aşarken, raylı sistemlerin
yüzde 5.5, deniz ulaşımının ise sadece yüzde 2.2’lik ağırlığı var.
Aylık iş ve ekonomi dergisi CNBC-e Business tarafından
yapılan araştırma, kentte yaşayanların en büyük kabusu olan İstanbul’daki ulaşım
sistemini ekonomi penceresinden mercek altına aldı. Derginin haberine göre, 13
milyona yakın kayıtlı nüfusuyla dünyanın sayılı metropolleri arasında yer alan
İstanbul’da her gün yollara çıkan insanlardan 5 milyonu toplu taşımayı
kullanıyor. Habere göre, kullanılan araç türleri açısından İstanbul’daki toplu
ulaşımın en büyük yükünü Büyükşehir Belediyesi’ne ait İETT otobüsleri sırtlıyor.
Raylı sistemin ve deniz ulaşımının payı ise hâlâ çok az.
Ulaşıma günde 55 kuruş
Büyükşehir Belediyesi verilerine göre her gün İETT, İDO, Metro, TCDD
(Sirkeci-Halkalı ve Haydarpaşa-Gebze hatları) gibi kamu ağırlıklı toplu ulaşımı
kullanan 4 milyon 847 bin İstanbulludan her birinin seyahat için cebinden 2008
yılında günde ortalama 55 kuruş çıktığı da hesaplandı. 2008 verilerine göre
İstanbul’da 673 bin öğrenci ve 87 bin öğretmen indirimli kartlarla yolculuk
ederken, indirimli ya da ücretsiz seyahat hakkı olanların sayısının da 1 milyona
yaklaştığı tahmin ediliyor.
Yüzde 44 özel araçla gidiyor
İstanbul’da her 5 kişiye 1, her 3 yetişkinden birine birer araç düşüyor.
Kentteki toplam araç sayısı 2.7 milyon. Sokağa çıkanların ağırlığı toplu
taşımayı tercih etse de işe gidenler açısından durum farklı. Yüzde 44’ü özel
araçları, yüzde 28’i İETT ya da halk otobüslerini, yüzde 22’si minibüsleri
tercih ediyor. Günlük ulaşımda 3.4 milyon kişi İETT’yi kullanıyor.
‘Taksici’ olmak çocuk oyuncağı!
İTÜ Ulaştırma Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr. Nadir
Yayla, yaptığı incelemeyle İstanbul taksilerinin röntgenini çekti.
Araştırmaya göre, kentteki taksilerin yüzde 25’inin sürücüsü aracın sahibi,
yüzde 75’i ise kiralık olarak çalışıyor. İstanbul’da taksicilik yapabilmek için
sadece ehliyet yeterli. Avrupa ülkelerinde ise adli sicil kaydı, sağlık durumu,
mülakatta başarılı olmak gibi zorlu kriterleri aşmadan yollara çıkmak mümkün
değil.
Yayla’nın “İstanbul’da Taksi Taşımacılığı” başlıklı
araştırması, gelişmiş ülkeler ve Türkiye arasındaki işletme farkını ortaya
koyuyor. Daha önce var olan ticari taşıt kullanma belgesi, taşıt tanıtma kartı
ve sabıka kaydı şartı artık aranmıyor. Londra’da ise kent bilgisi sınavı,
mesleki yeterlilik sınavı, adli sicil kaydı ve sağlık durumu taksi sürücülüğü
lisansı alabilmek için gereken kriterlerden. Avusturya, Finlandiya, Fransa,
Almanya, İrlanda, Macaristan, İsveç ve İspanya’da kurs ve sınav mecburiyeti var.
Taksi sürücü belgesi Fransa ve Brüksel’de 1 yıl, İrlanda’da 5 yıl, Londra‘da 3
yıl geçerli. Türkiye’de ise süresiz. Araştırmadan çarpıcı istatistikler
şunlar:
* İstanbul’daki taksilerin taşımadaki payı yüzde 5. Londra’da ise yüzde 1.1.
Fark toplu taşımanın yaygınlığından kaynaklanıyor.
* Trafiğe kayıtlı taksi
sayısı 17 bin 442.
* Taksilerin yüzde 40’ı bir durağa bağlı çalışıyor. Yüzde
60’ı ise sürekli dolaşıyor.
* Durağa bağlı taksilerin günde taşıdıkları yolcu
sayısı ortalama 40 kişi.
* Durağa bağlı olanlar tek vardiya çalışmaları
halinde günde 150 km, çift vardiyalı çalışmaları halinde ise 250 km yol
yapıyorlar.
* Taksilerin yüzde 25’i tek vardiya çalışıyor.
* Durağa bağlı
olmayanların günlük çalışma sürelerinin yüzde 90’ı seyir halinde geçiyor.
*
Yüzde 50’si mazot, yüzde 15’i benzin, yüzde 35’i LPG kullanıyor.
* Kesin
rakam verilmese de, taksi sürücüleri içinde sigortası olmadan çalışanların oranı
yüzde 80 düzeyinde.
80 metro vagonu 2 yıl hat bekleyecek
Otogar-İkitelli-Başak Konutları-Olimpiyat Köyü arasındaki metroda
kullanılacak olan vagonlar geldi ancak metro hattı en erken 2010 yıl sonunda
açılabilecek. 2008 yılı sonunda hizmete alınması planlanan metro hattı için
Fransız Alstom firmasına 80 adet vagon sipariş edildi. Bunlardan 28’i İstanbul
Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) teslim edildi. Her biri 1 milyon 149 bin euro
olan 28 vagon 1 yıldır hattın açılışını bekliyor.
|
