ürkiye çapında toplanan her 100 liranın yaklaşık 37 lirasını tek başına
karşılayan İstanbul, kişi başına kamu harcamaları bakımından ise tam bir "bütçe
fukarası" görünümünde bulunuyor. Devlete kişi başına 2 bin 956,40 lira katkı
sağlayan İstanbul için, devletin kişi başına yaptığı harcama ise 368,07 lirada
kalıyor.
Maliye Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine
dayanarak yapılan hesaplamalara göre, Ocak-Haziran döneminde Merkezi Yönetim
Bütçesi'nden kişi başına 1745,47 lira harcama yapıldı. Kişi başına gelir ise
1421,01 lira olarak gerçekleşti.
Bu dönemde devlet bütçesinden nüfus başına en fazla parayı
Tunceli aldı. Bu ilde kişi başına harcama 2 bin 154,52 lirayı bulurken,
Tunceli'den kişi başına sağlanan gelir ise 232,45 lira oldu.
Ankara, başkent ve memur şehri olmasının da etkisiyle bütçeden
kişi başına 1.650,81 lira aldı, her Ankaralının Hazine'ye ağladığı destek ise 3
bin 111,29 lirayı buldu.
Hakkari, bütçeden kişi başına aldığı 1154,13 lira ile devlet
harcamalarından en fazla payı alan üçüncü il oldu. Kişi başına 47,57 lira
gelirin toplandığı Hakkari, böylece devlete verdiği her 1 liranın karşılığını
24,26 lira olarak aldı.
Geri kalan 78 ilin tümünde kişi başına harcama tutarı 1000
liranın altında kaldı. Listede Isparta 991,91 lira, Elazığ 988,25 lira, Erzurum
966,80 lira, Erzincan 950,21 lira ve Artvin de 944,97 lira ile Tunceli, Ankara
ve Hakkari'den sonra bütçeden kişi başına en fazla pay alan iller olarak
sıralandı.
Devletin kişi başına yaptığı harcama, Türkiye ekonomisine büyük
katkısı olan illerden İzmir'de 619,38 lira, Adana'da 548,97 lira, Antalya'da
475,57 lira, Bursa'da 415,08 lira, Gaziantep'te 404,31 lira, Kayseri 635,48
lira, Konya'da da 555,04 lira oldu.
Bu illerden İzmir'den 619,38 liralık harcama 2 bin 201,93 lira,
Bursa'da 415,08 liralık harcama 766,17 lira, Antalya'da ise 475,57 liralık
harcama 653,42 lira olarak geri döndü.
Toplam giderlerin yüzde 4'ü
İstanbul'a
Devlete kişi başına en büyük katkıyı ise TÜPRAŞ'ın ödediği
vergilerin de etkisiyle Kocaeli yaptı. Bu ilde devletin kişi başına harcaması
662,31 lira düzeyinde kalırken, Kocaeli'den kişi başına elde edilen gelir 6 bin
966,55 lirayı aştı.
Ocak-Haziran döneminde Hazine'ye 37 milyar 537 milyon 948 bin
lira kazandıran İstanbul'da, toplam harcama ise 4 milyar 673 milyon 401 bin lira
olarak belirlendi. İstanbul, bu rakamlarla bütçe gelirlerinin yüzde 36,93'ünü
tek başına karşıladı, ancak İstanbul'un bütçe giderlerinden aldığı pay yüzde
3,74 oldu.
Buna göre, yılın ilk yarısında her İstanbullu devlete 2 bin
956,40 lira ödemede bulundu, bunun karşılığında da sadece 368,07 lira aldı. Söz
konusu rakamlarla İstanbul, 81 il arasında kişi başına gider bakımından sonuncu
sırada, kişi başına gelir bakımından ise 3'üncü sırada yer buldu.
Kişi başına gelirin en düşük seviyede kaldığı il ise 47,57 lira
ile Hakkari oldu. Bunu 85,96 lira ile Muş, 98,49 lira ile Mardin, 104 lira ile
Ağrı, 105,20 lira ile Bingöl, 108,01 lira ile Bitlis, 114,86 lira ile Iğdır,
115,12 lira ile Şırnak, 121,46 lira ile de Siirt takip
etti.
|