|
erkez Bankası'nın İstanbul'a taşınması, yalnızca iş örgütlerinin değil, ekonomi yazarları ve iktisatçıların da gündeminde. Milliyet'in görüşünü aldığı altı iktisatçıdan sadece Prof. Dr. Asaf Savaş Akat, önemli olanın yer değil bağımsızlık olduğu görüşünü dile getirdi. Diğer beş iktisatçı, taşınma kararına çeşitli yönlerden sert eleştiriler yöneltti. Hürriyet yazarı Ege Cansen, kararın 'cumhuriyet düşmanlığı ve inşaat yapma merakından' kaynaklandığını belirtti. CHP Milletvekili, eski Hazine Müsteşarı Faik Öztrak, hükümetin bu girişimle Merkez Bankası Başkanı Yılmaz'ı da istifaya zorladığı yorumunu yaptı. Öztrak, ayrıca "Ataşehir'i kimler biliyordu? Burada bir arazi rantı var mı?" diye sordu.
Hürriyet yazarı Ege Cansen:
Cumhuriyet düşmanlığı ve inşaat yapma merakı
"Merkez Bankası'nın taşınmasını yanlış buluyorum. Tamamen inattan, israftan doğan bir şey. 'İstanbul'u finans merkezi yapacağım' demek bilimsel bir görüşten doğmuyor. Bunun için Merkez Bankası'nın gelmesine gerek yok. Merkez Bankası'nı İstanbul'a taşımak başka bir düşüncenin mahsulüdür. Buna göre iki temel saik vardır. Birincisi cumhuriyet düşmanlığıdır. Bunun önemli olduğunu düşünüyorum. Ankara, cumhuriyeti temsil eder ve bundan memnun olmayan geniş bir kitle var. Bir de pratik bir saik var o da; inşaat yapma merakıdır. Bu taşınma işi en az 500 milyon dolarlık bir inşaat işi çıkarır. İhale, lojman bina derken. Bir tabir vardır, "Hiçbir iş yapamıyorsan, inşaat yap" diye. Binalar yapılacak, kurdeleler kesilecek. Müthiş bir tatmin kaynağı. Hele hele inşaatın yakınlarında arsalar varsa onlar da değer kazanacak."
CHP Milletvekili Faik Öztrak:
Başkan Durmuş Yılmaz istifaya mı zorlanıyor?
"Hükümet, bu operasyonda bir taşla birkaç kuş vurmak istiyor. Sayın Başbakan, 'yeri bile belli' dedi. O yer neresidir bilmiyoruz. Arkasından Ataşehir lafları çıktı, peki bunu önceden kimler biliyordu? Burada bir arazi rantı var mı, sonra Merkez'in 4. Levent'te çok değerli arsası var. Levent'teki arsa ne olacak? Merkez Bankası çalışanlarının büyük bir kısmı İstanbul'a gitmek istemiyor. Emekliliği gelenler ayrılacak, iktidar çok arzu ettiği hızlı kadrolaşma imkanı bulacak. Başkan Durmuş Yılmaz, taşınmaya karşı, istifa edebileceğini söylemişti. Acaba Sayın Yılmaz'ı istifaya zorlama isteği mi var diye düşünüyorum. Başkent olarak Ankara'yı zayıflatma amacı mı var? Ekonominin ciddi sorunları varken, hükümet gündem değiştirmek istiyor. New York finans merkezidir ama Bernanke Washington'da oturur.
Radikal yazarı Mahfi Eğilmez:
Çok suni, inat uğruna yapılan bir tartışma
"Geçmişte ben de Merkez Bankası'nın İstanbul'a taşınması görüşündeydim. Siyasetin elinin çekilmesi için bunu dile getirmiştik. Ancak bu oldu ve bitti. Şimdi bağımsızlığı ile ilgili tartışma yok. Dolayısıyla siyasi bir etki kalmadığı için taşınmasına gerek yok. Çok suni ve inat uğruna yapılan bir tartışma. Gündemden çıkarılması lazım. İstanbul'a gelmesinin pratik bir yararı yok. Bankalara yakın olmasının ise önemi yok, çünkü adından başka banka özelliği kalmadı. Merkez Bankası'nın asıl işi Hazine ve Maliye ile oluyor. Ataşehir'e gelmesinin emlak fiyatlarında yaratacağı rant ve yapılacak masraftan başka bir şey yok. Ha Ankara'da, ha İstanbul'da bir şey fark etmez. Bence 'Eylem Planı'nın ABD'de yaşanan durgunluğun etkilerini önleyici yönü var mı, yok mu?' bunlar tartışılmalı."
Hürriyet yazarı Ercan Kumcu:
Başkentte olması egemenliğin simgesi
"Merkez Bankası'nın siyasi polemik konusu yapılması çok üzücü, yazık, yıpratılıyor. Merkez Bankası, para basma yetkisine sahip. Ulusal egemenliğin en görünür kurumlarından biri. Ulusal egemenliğin sembolü başkenttir. Merkez Bankası, cumhuriyetin değerlerinden biridir. Merkez bankası başkentlerinde olmayan ülkeleri örnek vermek doğru değil. Merkez bankalarının başkentte oturmaları bir simgedir. Kurucularının felsefelerini yansıtır. Her şeyden önce, egemenlik anlayışının bir parçasıdır. Yasa çıkararak bütün bunlar gözardı edilebilir. Ama doğru olmaz. İddia edildiği gibi merkez bankalarının başkentte olmasıyla siyasi etkinin artacağı çok doğru değil. Bu siyasi otoritenin bakış açısı ve toplumun kafa yapısıyla ilgili."
Radikal yazarı Prof. Dr. Taner Berksoy:
İktisat politikası için manalı değil
"Siyasi ağırlıklı bir tercih. Taşınmanın kuvvetli bir gerekçesi ve manası yok. İktidar açısından iyi bir durum da değil. Bağımsız bir kurul hakkında siyasi bir karar almak iyi bir şey değil çünkü. Başkan atanmasında da tereddüt yaratan gelişmeler olmuştu. Şimdi de konunun dayatma biçiminde olması kesinlikle benzer bir izlenim veriyor. İktisadi politikalar açısından bakıldığında taşınmanın para politikası, araçları ve hedefler açısından durumu değiştirecek bir yanı yok. Hiçbir şeyi etkilemez. İstanbul'un finans merkezi olmasıyla da bir ilgisi yok çünkü 'Merkez bankaları finans merkezlerinde olur' diye bir durum söz konusu değil. Bu yüzden iktisadi politiklar açısından da pek manalı değil. Merkez taşınmada da kendini anlatamadı. Bu basit bir nakil değil. İktidar Merkez Bankası ile inatlaşıyor gibi bir durum var."
Vatan yazarı Prof. Dr. A. Savaş Akat:
Önemli olan yeri değil, bağımsızlığı
"Merkez Bankası kuruluş kanununa göre yönetim merkezi Ankara'dır. Dolayısıyla İstanbul'a taşınması Meclis kararı gerektirmektedir. Ancak hükümetin bu değişikliği Meclis'ten geçirecek çoğunluğa sahip olduğu çok açıktır. Dünya deneyimi açıkça gösteriyor. Olmazsa olmaz ilke merkez bankasının bağımsızlığıdır. Gerisi ayrıntıdır. Bugünkü iletişim ve ulaşım kolaylıkları bankanın yönetim merkezinin hangi kentte yer aldığını iyice önemsizleştirmiştir. Ankara'da kalmasında bir mahzur görüyor muyum? Hayır. İstanbul'a gelmesine karşı çıkıyor muyum? Hayır. Para politikası açısından bir sonucu olur mu? Hayır. Bu kararı Meclis'in olağan yetkileri içinde gördüğümü de belirtmek istiyorum."
Ersin ÖZİNCE:
Başbakan söyledi
İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, konu ile ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, "Merkez Bankası'nın İstanbul'a taşınması konusunda Sayın Başbakanımız seviyesinde değerlendirmeler belirtildikten sonra bu konuda herhangi bir hüviyeti olmayan bir değerlendirme yapmak bana düşmez" dedi. Özince şunları söyledi: Merkez Bankası çok özel bir şey. Bu tür polemiklerin çok fazla beslenmesini uygun görmüyorum. Hepimizin fikir sarf etmesi gereken hususlar olarak görmüyorum. Türkiye'nin çok daha ciddi konuları olduğunu düşünüyorum. Merkez Bankası bağımsızlığı da üzerinde hassasiyetle durmamız gereken ciddi konulardan bir diğeri. Şu anda Türkiye'nin sorunu üretimdir, istihdamdır."
Özdemir ÖZOK:
Karar bankanın
Türkiye Barolar Birliği Başkanı Özdemir Özok, dünyanın her yerinde merkez bankalarının başkentlerde bulunduğunu söyledi. Özok, Milliyet'e yaptığı açıklamada, "Aslında olaya ideolojik bakılabilir ama ekonomik yarar, sosyolojik gelişmeler ve mali boyutuyla bakılmalı. Bağımsız bir kurum, nakil konusundaki kararı kendi vermeli. Hükümet siyasal amaçla bunu yapıyorsa zaten bunu kabul etmek mümkün değil. Ama şunu da ifade etmeliyim ki Merkez Bankası'nın İstanbul'a taşınmasıyla öyle kolay kolay cumhuriyet kazanımları kaybedilmez. Cumhuriyet sağlam temeller üzerine kurulmuştur.
Başbakan'ın restleşerek 'ben yaparım' yaklaşımı kabul edilir değil. Biz Barolar Birliği olarak nakil kararının Merkez Bankası Başkanı ve yönetimi tarafından verilmesinin doğru olduğu görüşündeyiz" dedi.
Adalet Bakanı Şahin:
Meclis karar verir
Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, Merkez Bankası'nın İstanbul'a taşınması konusunda "Buna Başbakan karar vermez, TBMM karar verir" dedi. Meclis Genel Kurulu'nda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Şahin, bankanın kanununda olduğu gibi, Vakıflar Bankası, Halkbank ve Ziraat Bankası'nın kanunlarında da "merkezin Ankara olduğunun" yazılı olduğunu belirtti.
Şahin şunları söyledi: "Kamu bankaları olan bu bankalar da İstanbul'a taşınmak istiyor. Çünkü İstanbul, finans merkezi haline geldi. Başbakan, iktidar partisinin başbakanı ve başbakan olarak bu konuda yapmayı düşündüğü bir icraatı ifade etti. Başbakan karar vermez buna, TBMM karar verir. Teklif ya da tasarı hazırlanır. Eğer Genel Kurul böyle bir karar verirse, taşınma o zaman olur."
|
