|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi
Genel Müdürlüğü'nün koordinasyonunda ilgili tüm Bakanlıklar, kamu kurum ve
kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, özel sektör, akademisyenler ile
uluslararası örgütlerin katılımı ile hazırlanan ''İklim Değişikliği Ulusal Eylem
Planı'' (İDEP) tamamlandı.
Eylem Planında, enerji verimliliğine yönelik teşviklerin yüzde 100
artırılması, sanayi sektöründe üretilen GSYH başına eşdeğer karbondioksit
yoğunluğunun azaltılması, kamu binalarında enerji tüketiminin yüzde 20
azaltılması, karayolu yerine demir ve deniz yollarına ağırlık verilmesi, su
kaynaklarının bütüncül yönetimi planlanması, afetler için tatbikat yapabilme
düzeyine çıkılması kararları alındı.
İDEP ile enerji, binalar, ulaştırma, sanayi, atık, tarım, arazi kullanımı ve
ormancılık ve uyum başlıkları altında iklim değişikliği ile mücadele için
alınacak önlemler belirlendi.
Enerji verimliliği teşvikleri yüzde 100 artacak
Plan ile yürütülen ve planlanan çalışmalar kapsamında birincil enerji
yoğunluğunun, 2015 yılında 2008 yılına göre yüzde 10 oranında azaltılması
kararlaştırılırken, enerji verimliliği uygulamaları için verilen teşvik
miktarının 2015 yılına kadar yüzde 100 artırılması öngörüldü.
2023 yılına kadar ülke çapında elektrik dağıtım kayıplarının yüzde 8'e
indirilmesinin de yer aldığı planda, 2015 yılına kadar Türkiye'de karbon
piyasasının kurulmasına yönelik çalışmaların yapılması kararlaştırıldı.
Plana göre, sanayi sektöründe enerji kullanımından (elektrik enerjisi payı
dahil) kaynaklanan sera gazı emisyonları sınırlandırılacak. 2023 yılına kadar
sanayi sektöründe üretilen GSYH başına eşdeğer karbondioksit yoğunluğu
azaltılacak.
Kamu binalarında enerji tüketimi azaltılacak
İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planına göre, kamu kuruluşlarının bina ve
tesislerinde, yıllık enerji tüketiminin 2015 yılına kadar yüzde 10 ve 2023
yılına kadar yüzde 20 azaltılması hedefleniyor.
2017 yılından itibaren yeni binaların yıllık enerji ihtiyacının en az yüzde
20'si yenilenebilir enerji kaynaklarından temin edilecek.
2023 yılına kadar yeni yerleşmelerde yerleşme ölçeğinde sera gazı emisyonunun
(pilot olarak seçilen ve sera gazı emisyon miktarı 2015 yılına kadar belirlenen)
mevcut yerleşmelere göre en az yüzde 10 azaltılacak.
Karayolu yerine demir ve deniz yolları
Planda, 2023 yılı itibariyle demiryollarının yük taşımacılığında (2009
yılında yüzde 5 olan) payının yüzde 15'e, yolcu taşımacılığında (2009 yılında
yüzde 2 olan) payının yüzde 10'a çıkarılması öngörülüyor.
2023 yılı itibariyle denizyollarının kabotaj yük taşımacılığındaki (2009
yılında ton-km olarak yüzde 2,66 olan) payının yüzde 10'a, yolcu
taşımacılığındaki (2009 yılında yolcu-km olarak yüzde 0,37 olan) payının yüzde
4'e çıkarılması hedeflenen plana göre, 2023 yılı itibariyle karayollarının yük
taşımacılığındaki (2009 yılında ton-km olarak yüzde 80,63 olan) payı yüzde 60'ın
altına, yolcu taşımacılığındaki (2009 yılında yolcu-km olarak yüzde 89,59 olan)
payı da yüzde 72'ye düşürülecek.
Afetlere karşı tatbikat yapılacak
İklim değişikliğine bağlı sel, taşkın, çığ, heyelan gibi doğal afet riskleri
tespit edilecek ve iklim değişikliğine bağlı doğal afetlere müdahalede taşra
teşkilat kapasiteleri güçlendirilerek tatbikat yapabilme düzeyine
eriştirilecek.
Plana göre, 2005 yılı baz alınarak düzenli depolama tesislerine kabul
edilecek biyobozunur atık miktarı, 2015 yılına kadar ağırlıkça yüzde 75'ine,
2018 yılına kadar yüzde 50'sine, 2025 yılına kadar yüzde 35'ine indirilecek.
Vahşi çöp depolama sahalarının tamamı kapatılacak
Son günlerde yaşanan patlamalarla gündeme gelen vahşi çöp depolama sahalarına
yönelik kararlar da planda yer aldı. Buna göre, 2023 yılı sonuna kadar ülke
genelinde entegre katı atık bertaraf tesislerinin kurulması ve belediye
atıklarının yüzde 100'ünün bu tesislerde bertaraf edilmesi kararlaştırıldı. 2023
yılına kadar vahşi depolama sahalarının tamamı kapatılacak.
Ormancılık faaliyetlerine hız verilecek
Orman alanlarında tutulan karbon stok miktarının 2020 yılına kadar
2007'dekine (2007'de 14.500 Gg, 2020'de 16.700 Gg) göre yüzde 15 artırılmasının
hedeflendiği planda, ormansızlaşma ve orman zararlarının 2020 yılına kadar 2007
yılı değerlerine göre yüzde 20 azaltılması da yer aldı.
Planda, ayrıca su kaynaklarının yönetimi, gıda güvencesinin sağlanması,
biyolojik çeşitliliğin korunması, insan sağlığı üzerindeki etkilerin
araştırılması gibi iklim değişikliği uyum faaliyetlerine ağırlık verilmesi de
kararlaştırıldı.
|
