Her Müteahhide Not Verilecek Başarısız Olan İş Yapamayacak

BR> 
Vatandaşa 'eviniz tabut' diyoruz, 'Ben hatıralarımla burada ölmek istiyorum' cevabını veriyor
- Deprem referanslı kentsel dönüşümde devletin ve özel sektörün yapacağı şeyler var. Devlet başlatır, özel sektör sürdürür. Biz Sümer Mahallesi'ndeki dönüşüm için talepte bulunduk. Ama nasıl yapacağız? Ortada yasa yok, yasa için uzlaşma yok. Yasanın ittifakla çıkması lazım ki onun topluma yansıması farklı olsun. Muhalefet ile iktidar bu konuda ayrıştı. Bakıldı ki ittifak yok, o zaman nokta konuldu ve 1-2 yıldır bekletiliyor.

Yasa çıkmayınca mevcut yasalarla bir sonuca gitmeye çalışıyoruz. İnsanları bu işe ikna etmemiz lazım. Zorlayıcı yöntemler kullanmanız mümkün değil. Onun için 1 yıllık süreç içerisinde 250 aile ile 25 ayrı günde toplantılar yaptık. İnsanları ikna etmeye çalışıyoruz. Diyoruz ki; 'Bakın muhtemel depremde bu binaların bir kısmı tabuta dönebilir. Gelin, birlikte çözüm üretelim'. Birisi çıkıp diyor ki: 'Ben hatıralarımla burada ölmek istiyorum, ne karışıyorsunuz! Size mi düştü.' Bir diğeri diyor ki; 'Allah'ın işine ne karışıyorsunuz, öleceksem ben öleceğim'...

Bizim riskten dolayı boşalttığımız bir blok vardı. İETT Blokları. Oraya odaklandık ve orada 252 dairelik bir yer var. 252 dairelik bir yere 252 daire yapacaktık. Oradaki insanları ikna edemedik. Çünkü bir daireye karşılık 2 daire istediler. Başarılı olamadık ve geri çekildik.

Bu başarısızlıktan sonra Sümer'de bundan örnek alarak çalışmalar yaptık. Sürekli halkla birlikte olmaya çalıştık. Halkın da yüzde 80'ini ikna ettik. Burada en önemli şey; muhatapların, yani halkın, kurumların sürece dahil edilmesi. Muhataplar sürece dâhil edilmediği sürece iş yapmanız mümkün değil. İkincisi her bir kurum farklı çözüm ortaya koydu. Kurumlar arası hemfikirlik ortaya çıkmadı. Kurumların birbiriyle anlaşması, aynı projede bir araya gelmesi çok ciddi bir zaman aldı.

Eğer özel sektör deprem referanslı bir dönüşüm alanı ilan edilen yerlerde bir şey yapacaksa normal alanlara göre inşaatın daha özendirici olması lazım. Nasıl olur? Ruhsat, harç muafiyeti getirilebilir. Daha da özendirici olması için KDV'nin iadesi olabilir. Maliyet yüzde 20–25 aşağı çekilebilirse bu özendirici olur. Bir diğer yöntem, imar hakkını artırabilirsin. Yasaya bunlar da girmeli diye bir düşüncemiz var. Bölgenin değerini artırmak, bölgeyi pahalı kılmak lazım. Arsalar değerli hale getirilirse çürük binalar rahatlıkla yıkılır atılır. Yenisi de yapılır. Biz Zeytinburnu'nda bu yolu da denedik. Bu da dönüşümü tetikleyen unsurlardan bir tanesidir.

Sümer Mahallesi'ndeki dönüşüm süreci

- Büyük yıkımlara sebep olan Marmara depreminin üzerinden 11 yıl geçti. Ancak İstanbul'da hasarlı binaların tek tek tespit edilmesine yönelik sadece bir pilot proje tamamlanabildi. O da Zeytinburnu. Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) Raporu ve İstanbul Deprem Master Planı (İDMP) doğrultusunda, deprem için en riskli bölgelerden biri olan Zeytinburnu, dönüşüm için pilot bölge seçildi. Bu kapsamda Zeytinburnu Pilot Projesi hazırlandı. İlçede afet riskinin yüksek olması sebebiyle 'Deprem Referanslı Kentsel Dönüşüme' karar verildi. 13 mahalle bulunan ilçede, en sorunlu bölge olması hasebiyle Sümer Mahallesi'ne öncelik verildi. Mahallede, 16 bin 30 bina taranırken, bu yapı stokunun yüzde 14'ü olan 2 bin 295'i depreme dayanıklılık açısından yüksek riskli olarak tespit edildi. Sümer Mahallesi Deprem Odaklı Kentsel Dönüşüm Projesi, 171 bin metrekarelik konut alanı ve 46 bin 500 metrekarelik dükkân alanını kapsıyor. Proje içinde, iç bahçeler, çocuk oyun alanları, kapalı otopark ve 100 bin metrekare büyüklüğünde bir alışveriş merkezi bulunuyor. Zeytinburnu Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği içinde son 6 yılda, Deprem Odaklı Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında kentsel değeri artırıcı fiziksel çalışmalarda bulundu. Sokakların modernleştirilmesi, yeni parklar, yeraltı otoparkları, kültür merkezleri ve bilgi evleri ile kenti depreme hazırlama çalışmaları kapsamında yapılan işlerdi. Mahalle sakinleriyle yapılan görüşmeler, risk tespit çalışmaları ve dönüşümün daha sağlıklı yapılabilmesi için gereken yasalarla ilgili beklentilerin gölgesinde ilk temel Ağustos 2009'da atıldı.

Sümer Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi, 3 etaptan oluşuyor. İlk etapta, 640 daire 21 adet dükkân üzerinden projelendirme yapıldı. Ardından 23.11.2009 tarihinde inşaat ruhsatı verilerek çalışmalara başlandı. Bu alandaki tüm bağımsız birim malikleri ile bire bir görüşmeler yapılarak proje bazında yüzde 90'ın üzerinde mutabakat sağlandı. 1. Etap projede toplam inşaat alanı 70 bin metrekare. Kapalı otoparkı, çocuk oyun alanları ve 5 bin metrekare yeşil alanı olan deprem yönetmeliğinin öngördüğü tüm önlemler yer alıyor. 1. Etap daireler bittikten sonra 'Yerleşik Meskun Alanda' anlaşma sağlanan vatandaşlar I. Etap'taki konutlara yerleştirilerek II. Etap projelerine başlanacak. Dönüşüm alanı olarak ele alınan 63.300 m²'lik bölge, hali hazırda bin 38 adet konut, 212 adet dükkandan oluşuyor.

Bölgenin sahip olduğu mahalle dokusu korunarak hazırlanmış Sümer Kentsel Dönüşüm Projesi'nin planlama alanı 54.415 m². Toplam inşaat alanı 167.000 m²' yi bulan projede, 292 adet 1+1, 790 adet 2+1, 432 adet 3+1, 22 adet 5+1 olmak üzerebin 536 adet konut öngörülüyor.