Hazar Havzasını Türkler İnşa Ediyor

zerbaycan'da 1 milyar doları aşan iş hacmine ulaşan Tekfen, şimdi GAMA ile Kazakistan'da 700 milyon dolarlık petrol terminali kuracak.

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) ham petrol boru hattı projesinde Sangaçal'daki (Bakü) doldurma ve Ceyhan'daki boşaltma terminallerini tamamlayan Tekfen, Hazar Denizi'ndeki petrol platformlarının enerji ile basınçlı su ve hava gibi lojistik ihtiyaçlarını karşılayacak platformlardan ilkini de (C&WP) inşa etti. Türkiye açısından bir ilke imza atan şirket, aynı amaçla kullanılacak ikinci platformunu da 2008'de tamamlayacak.

15 yıldır Hazar merkezli olarak Asya'da dev enerji projelerine imza atan Tekfen Holding, Azeri petrollerinin ve doğalgazının Batı pazarlarına gönderilmek üzere yola çıktığı Sangaçal Terminali'nin inşaatını da büyük ölçüde tamamladı. İki platform ve Sangaçal terminali ile 1 milyar doların üstünde bir iş hacmine ulaşan Tekfen, ayrıca GAMA ile birlikte Kazakistan'ın Kaşagan petrol sahasında 700 milyon dolarlık terminali de inşa edecek.

Türkiye'de bir ilk
Azerbaycan'ın Hazar kıyılarındaki Azeri Çırak Güneşli havzasında dev bir konsorsiyum tarafından 18 milyar dolarlık bir proje (ACG) ile üretilecek ve batı pazarlarına taşınacak petrol için toplam yedi devasa platformun inşa edilmesi planlanmıştı. 4 milyar varil (800 milyon ton) petrol olduğu tahmin edilen havzada, ilk platform 1997'de tamamlanarak erken petrol üretimine başlamıştı. Sondaj amaçlı kullanılan beş platformun yapımı ABD'li şirket tarafından üstlenilirken, petrol çıkarılan platformlara basınçlı hava ve su pompalayacak, ayrıca enerji gibi yaşamsal ihtiyaçları karşılayacak iki platformun yapımı Tekfen tarafından üstlenildi. Söz konusu platformların 14.5 bin ton ağırlığında olan ilki 28 Haziran'da denize indirilecek ve Hazar'da hazırlanan ayaklara oturtulacak.

İkinci platform ise ilk platformun hazırlandığı fabrikada 2008'e kadar tamamlanarak ACG 3. fazda kullanılacak. İki platformun inşasını 450 milyon dolara üstlenen Tekfen Holding Taahhüt Grubu'nun sorumlu başkan yardımcısı Ümit Özdemir, Türkiye'de daha önce hiçbir müteahhit tarafından üstlenilmemiş bu iş için Tekfen mühendislerinin Britanya'da eğitildiğini ve Tekfen'in edindiği deneyim ile bu alanda dünya çapında rekabet etmeye hazır hale geleceğini söyledi.

Karadeniz'de de yapılabilir
Hazar Denizi kıyısında 'mezbelelik' bir alan ıslah edilerek kurulan fabrika, söz konusu platformları Ceyhan'dan getirilen çelik yapılarla inşa ediyor. Türkiye'nin Karadeniz kıyılarında da petrol umudu ortaya çıkmış ve benzer deniz platformlarının Rize açıklarında petrol üretme amacıyla kurulması gündeme gelmişti. Ümit Özdemir, bu gelişme hatırlatıldığında sahip oldukları birikimle benzer bir fabrikayı Karadeniz'de de kısa sürede yapabileceklerini ve ihtiyaç duyulan platforları söz konusu fabrikada üretebileceklerini söyledi. Karadeniz'de petrol arama ve sondaj işlerini gerçekleştirecek BP, arama işi için 20 milyon dolar ayırmıştı. TPAO ile birlikte hareket eden BP'nin ekonomik bir rezerv olması halinde üretim için yatırım yapması bekleniyor. BTC boru hattının ve Bakü-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı'nın çıkış noktası olan Sangaçal terminali de Tekfen tarafından yapılıyor. Terminalde doğalgaz ve petrol için ayrıştırma tesisleri, petrol tankları ve ilk pompa istasyonları yer alıyor. Hazar'daki petrol platformlarında üretilen petrol ve doğalgaz deniz altındaki boru hatlarından Sangaçal'a getiriliyor. Sangaçal'da arıtılan petrol ve doğalgaz, Ceyhan'da sona erecek yaklaşık 1800 km.'lik uzun yolculuğa hazırlanıyor. Uluslararası konsorsiyum, 18 Şubat'ta üretilen petrolü Sangaçal'daki terminale sevk etmeye ve tanklarda depolamaya başladı. 9 Mart'ta ise petrolün bir bölümü BaküSüpsa hattından satılmaya başlandı.

GAMA ve Tekfen kazandı
Azerbaycan'da BTC ile ilgili kritik işler üstlenen Tekfen Taahhüt Grubu'nun sorumlu başkan yardımcısı Özdemir, Kazakistan'ın Kaşagan petrol sahasında 700 milyon dolarlık terminal inşaat ihalesini GAMA ile birlikte bulundukları konsorsiyumun kazandığını açıkladı. İhaleye dört şirketli bir konsorsiyum olarak katıldıklarını belirten Özdemir, Tekfen'in söz konusu ihaledeki payının 300 milyon dolar olduğunu vurguladı. Kaşagan'da kurulacak terminalde depolama, arıtma ve pompalama gibi faaliyetler için gerekli tesisler yer alacak. Özdemir, bölgede üç yılda 1 milyar dolarlık bir taahhüt öngördüklerini, ancak bu işle ilk yılda söz konusu tahminin çok üstüne çıktıklarını belirtti.

ACG projesi BPAmaco'nun liderlik ettiği çokuluslu konsorsiyumca üretilecek petrolün Batı pazarlarına taşınmasını amaçlıyor. Boru hattının kapasitesi en yüksek olduğu anda yılda 50 milyon ton petrol Bakü'den Ceyhan'a taşınacak. Bu, günde 1 milyon varilin Ceyhan limanına taşınması anlamına geliyor. Şahdeniz doğalgaz projesiyle de Şahdeniz'de çıkarılan doğalgazın Erzurum'a getirilmesi öngörülüyor. Yılda 8.5 milyar metreküp doğalgaz üretilecek sahadan Türkiye yılda 5 milyar metreküp doğalgaz alacak.


Kazasız çalışmada dünya rekoru
BPAmaco liderliğindeki 'işverenin' en çok üstünde durduğu konu işgüvenliği. Konsorsiyuma iş yapan müteahhitler uluslararası standarta göre belirlenen güvenlik önlemlerini almak zorunda. Araçlarda hız limitleri, iş kıyafeti konusundaki katı tutum, insan sağlığına verilen büyük önemi gösteriyor. Tekfen bu kurallara uyarak 19 milyon adam/saat kazasız çalışma ile 'dünya rekoruna' imza atmış. 4 bin kişinin çalıştığı Tekfen şantiyelerinde bir işçi iş kazası nedeniyle işini aksatmamış. Şantiyedeki kaplumbağalar korumaya alınmış. Konsorsiyum, hat üzerindeki köylerde yürüttüğü projelerle de istihdam olanaklarını artırıyor. Tekfen bu kapsamdaki eğitim projesiyle BP'nin 'Hellios' (sembolündeki güneş) ödülünü aldı.