|
'Haydarpaşa Garı ve çevresi Türkiye'nin tarihidir, belleğidir. Avrupa yakasında Sirkeci Garı, Anadolu yakasında Haydarpaşa Garı... Bu iki büyük gar binasını, aradaki Marmara Denizi'ni İstanbul'a özgü şehir vapurlarıyla birbirine bağlayan bir yapı dünyanın başka hiçbir şehrinde yoktur. Bunu değiştirmek, kentin belleğini yok etmek, kimliğini öldürmek ve ülkenin tarihini kazıyıp silmektir. Buna izin vermeyin...'' (Mimarlara Mektup-Temmuz 2007)
Bu sözler, 40 bin üyeli Mimarlar Odası'nın 76 numaralı üyesi; yıllarını şehircilik ve kentsel planlama eğitimine ve uygulamalarına adamış sayısız mimar ve plancıyla birlikte ''hocaların hocası'' ve 1970'lerden 1980'lere dek İstanbul Nâzım Bürosu'nu yöneten, 80 yaşındaki Prof. Hande Suher'e ait. İnsan okuyunca düşünmeden edemiyor. Haydarpaşa'yı ''rant tesisleri''ne dönüştürmek için olmadık girişimlerde bulunan iktidar ve onların emrindeki siyasi bürokrasi, Suher'den daha mı iyi biliyorlar; daha mı uzmanlar?
'Cinayet romanı' gibi...
Olmadıklarına ve olamayacaklarına göre, acaba hangi amaca, hangi fikre ve hangi çıkara hizmet ediyorlar? ''Cinayet romanı'' gibi... Bu sorunun yanıtı için gelişmelere baktığımızda, Haydarpaşa'da adeta bir ''hayalet''in dolaştığını söyleyebiliriz. Ünlü İngiliz yazar Agatha Christie 'nin İstanbul'a gelip Pera Palas'ta kalarak yazdığı ''Doğu Ekspresi'nde Cinayet'' romanı, sanki aynı tarihsel mekânlarda yeniden yaşanıyor...
''Esrarengiz'' gelişmelerin başında, İstanbul 5 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 3 Mayıs 2006 günü aldığı ''Tarihsel ve Kültürel SİT'' kararının, aradan aylar geçmesine rağmen, hâlâ ''resmi duyuru''larla işleme konulmaması geliyor. Tutanaklarda ve kayıtlarda 2863 sayılı Koruma Yasası'na göre alınmış bir SİT kararı var ama aynı karar ''ortada yok'' !
Bu esrarengiz durumu yaratan hayaletler, belli ki Haydarpaşa ve çevresinin tarihsel kimliği ile anı değerlerini ''korumayan'' bir proje peşindeler. Bu nedenle de kararın dağıtımı yapılmıyor; yürürlüğe girmesi engelleniyor... İşte bu saptamayı da ''gizli'' tutmaya çalışan hayaletlerin, aynı gizlilik içinde hazırlık yaptıkları projelerine göre ise Haydarpaşa Garı ve çevresindeki 1 milyon 300 bin metrekarelik alan, "Dünya Ticaret Merkezi ve Kruvaziyer Liman" işleviyle, yüksek rant amaçlı yapılaşmaya açılacak... Yapım yılı 1872 olan tarihi Gar binasının ''otel'' olması tasarlanan plana göre, Kadıköy'den Harem'e uzanan tüm kıyı kuşağında da 4 milyon m2'lik bir inşaat yoğunluğuyla birlikte yat limanı ve marina yapılacak.
Marmaray fırsatçılığı...
Bunun için ''Marmaray'' projesi bile ''fırsat'' olarak görülüyor. 2007'den itibaren, mevcut demiryolunun metroya dönüştürülmesi inşaatı nedeniyle 2 yıl banliyö trenlerine ara verildikten sonra, Haydarpaşa tümüyle devreden çıkarılacak.
Haydarpaşa'nın hayaletleri işte böylesine ''saklı planlar'' peşindeyken, UNESCO'nun 2006 yılını ''endüstri mirası'' yılı ilan etmesine ve aynı kapsamda önceliğin de garlar ve tersanelere verilmesine bile kulaklarını tıkamış durumdalar...
Duyarlı kesimler ise artık geceleri bile uyumadan bu ''organize hayalet''in peşindeler. Kim bilir, belki Agatha Christie'nin ruhu da onların arasındadır.
|
