|
ürkiye'nin en büyük felaketlerinden biri olan Marmara Depremi'nin üzerinden 7 yıl geçti; ama yaşananlar sarsıntıdan ders alınmadığını gösteriyor. Resmî rakamlara göre, Sakarya'da hemen boşaltılması gereken 4 bin 500, Kocaeli'nde ise 462 ‘orta hasarlı' bina var. Bunların büyük kısmı boyanarak öğrencilere kiralanmış ya da satılmış. Sakarya Valisi Nuri Okutan, söz konusu binalara elektrik, su ve telefon hizmeti verilmemesi için ilgili birimlere yazı gönderdi. Ancak Sakarya Telekom Müdürlüğü karara itiraz etti. Aboneleriyle sözleşme imzaladığını belirten Telekom, telefonları kesemeyeceğini açıkladı. Vali ise gerekirse suç duyurusunda bulunacağını bildirdi.
17 Ağustos felaketinden sonra birçok ilde konutların depreme dayanıklı hale getirilmesi için projeler hazırlandı. Bayındırlık Bakanlığı, orta hasarlı binaların ya onarılması ya da boşaltılması şartını getirdi. Ancak bu kararın uygulanması her yıl ertelendi. Depremin üzerinden 7 yıl geçmesine rağmen birçok insan çökme tehlikesi bulunan evlerini boşaltmadı. Bayındırlık Bakanlığı’nın kararına göre binaların yıl sonuna kadar depreme karşı güçlendirilmesi ya da yıkılması gerekiyor.
Şimdiye kadar onarılmayan hasarlı binaların boşaltılmaması üzerine valilik çareyi kamu hizmetlerinin durdurulmasında buldu. Yıllardan beri vatandaşları ikna edemeyen valilik, ilgili kuruluşlara bir yazı göndererek orta hasarlı konutların elektrik, su ve telefonlarının kesilmesini istedi. Ancak Sakarya PTT Müdürlüğü aboneleriyle sözleşme imzaladığını belirterek konutlara hizmeti durdurmayacağını bildirdi. Sakarya Valisi Nuri Okutan ise hizmete devam ederlerse savcılığa suç duyurusunda bulunacağını açıkladı. Oturulamayacak eve elektrik, su, gaz, telefon hizmeti verilemeyeceğini belirten Vali Okutan, “Bu evlere baştan hizmet vermemeleri gerekirdi.” diye konuştu.
Hasarlı binasını projeler ve teknik eleman kontrolünde onaranlara devletin 8 bin YTL yardım yaptığını hatırlatan Nuri Okutan, “Buna rağmen vatandaşların bir kısmı evini kendisi onarmış. Bir kısmı da onarmadan dışını sıvayıp boyayarak öğrencilere kiralamış ya da başkalarına satmış.” ifadelerini kullandı. Depremden itibaren orta hasarlı binalarla ilgili kararın ertelendiğini hatırlatan Vali Okutan, “Bu yıl son kez ertelendi. Onarılmayan binalar ağır hasarlı konuma geçiyor.” dedi.
Deprem sonrasında ‘ölü şehir’ diye anılan Adapazarı ise kentsel dönüşüm projesi ile kent merkezini zemini sağlam olan yeni yerleşim bölgesine kaydırıyor. Nüfusu 60 bin olan yeni yerleşim yerindeki yapıların tamamı depreme dayanıklı olarak inşa edildi ve Adapazarı Büyükşehir Belediyesi, kent merkezinde 2 katlı binadan yüksek yapıya izin vermeme kararı aldı.
Adapazarı Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Duran, afetin izlerinin bir bir silindiğini söyledi. Altyapı çalışmalarının tamamlandığını ifade eden Duran, “700 kilometre duble yol, içme suyu ve kanalizasyon şebekesi ile telefon ve elektrik hatları yeniden döşendi. Depremin en fazla yıkıma yol açtığı alüvyon zeminli şehir merkezi, zeminin çok daha sağlam olduğu yeni yerleşim bölgesine taşınıyor.” şeklinde konuştu. 2007 yılı içerisinde tamamlanması planlanan ve 160 dönüm üzerine kurulacak kent park projesinin de afet odaklı örnek bir proje olduğunu belirten Duran, şunları anlattı:
“Parkın içindeki restoranlar afet zamanında aşevi işlevi görecek. Ayrıca yemekhane, çamaşırhane, sahra hastanesi, sığınak gibi yerler de hazırlanıyor. Bu alan geçici barınma yeri olarak tasarlandı. Ayrıca 10 mahalle merkezinde yaklaşık bin ev hanımı çeşitli kursların yanında afet eğitimi de alıyor.”
Depremin olduğu yıl Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünde okuyan Candan Yılmaz, kiralık ev bulamadıkları için hasarlı binalarda oturmak zorunda kaldıklarını söyledi. Adapazarı merkezde bulunan Kültür Sitesi’ndeki dairelerin çoğunlukla öğrenciler tarafından kiralandığını belirten Yılmaz, boya ve badanası yapılan konutlarda da artık ailelerin kaldığına dikkat çekti. Deprem sonrasında Adapazarı’nda yeteri kadar konut kalmadığı için en ucuz kiranın 400 YTL’ye çıktığını hatırlatan Yılmaz, “Deprem unutulunca site boyandı ve hasarları bir şekilde kapatıldı. Hasarlı binalarda hep öğrenciler oturdu.” dedi.
|
