Hasankeyf'te ‘Modern’ Taşıma ‘Tarihi’ Tahribat

Evrensel'in haberine göre, Devlet Su İşleri (DSİ), Dicle Nehri üzerinde yapımı devam eden Batman’daki Ilısu Barajı’nın bitme aşamasına geldiğini açıkladı. Barajın tamamlanmasıyla birlikte 12 bin yıllık geçmişe sahip Batman’ın tarihi ilçesi Hasankeyf tüm ihtişamıyla sular altında kalacak. Yetkililer, ulusal ve uluslararası tepkileri azaltmak için de Hasankeyf’in sembollerinden olan Zeynel Bey Türbesi’ni yeni Hasankeyf’e taşıma çalışmalarına başladı.

Taşıma maliyeti 16 milyon TL olan 650 yıllık bir geçmişe sahip Zeynel Bey Türbesi’ni taşıma işleminin Hollandalı “Bresser Firması” yapacak. Lastik tekerlekli SPM-T adlı araçla türbenin, bulunduğu yerden 90 santimetre kaldırılarak, iki kilometre mesafedeki yeni Hasankeyf’e taşınması planlanıyor. Türbenin taşınma işleminin Mart ayının sonunda tamamlanması hedeflenirken, bu çalışmanın ciddi zararlara yol açacağına dikkat çeken Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi aktivistleri ise kaygılı. Taşınma işleminin modern tekniklerle yapıldığı ve eserlere bir zarar vermeyeceği açıklansa da Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi aktivistleri eserlerin yıkım riski altında olduğunu söyledi.

‘Türbe taşınma sırasında ciddi zarar görür’

Türbenin yüzde 100 sağlam bir şekilde taşınmasının mümkün olamayacağını ve türbenin yıkılma riski olduğuna dikkat çeken Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi aktivistlerinin görüşü şöyle: “Türbenin altına platform yerleştirilerek kesme yöntemi ile taşımak ona ciddi zararlar verecektir. Üstelik türbenin taşınması için kullanılması planlanan raylı sistem tekniği dünyada bu şekilde kullanılmadığını biliyoruz. Türbenin kubbesinde çatlak bulunmaktadır. Türbe yerden 90 santimetre kaldırılarak araca yüklenirken ve taşıma işlemi süresince sürekli titreşime maruz kalacaktır. Bundan dolayı türbenin kubbesinin çökmesi ve kırılması olasıdır.”

‘Yerinde korunmalı’

Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi aktivistleri, Zeynel Bey Türbesinin yerinde korunması gerektiğini belirterek, şu öneride bulundu: “Kültürel varlık dediğiniz sadece bir fiziksel yapı değildir ve doğal çevresi ile oluşturduğu organik ilişkilerle o kültürel varlıklar vardır. Yetkililer, Ilısu Barajı’na karşı tepkileri azaltmak için, ‘Bakın biz aslında iyi şeyler de yapıyoruz’ diyerek 8 yapıyı taşımak istiyorlar. Ancak bu 8 yapı Hasankeyf ile bir bütün. Bu yüzden Hasankeyf’teki kültürel yapıların devlet ve devletin kurumları ile değil; bizzat yerinde, Hasankeyf halkı ile birlikte korunabileceğini, böylece miras olarak gelecek nesillere taşınabileceğini düşünüyoruz.”

Baraj bir an önce bitirilecek!

DSİ tarafından yapılan açıklamalara göre barajın yüzde 85’i tamamlanmış, Hasankeyf Kaymakamlığı’nın açıklamalarına göre ise 2019 yılında barajda suyun tutulması hedeflendiği ve Hasankeyflilerin taşınma işlemlerinin ise 2018’de tamamlanacağını ifade ediliyor. Bundan dolayı yetkililer, Ilısu Barajı’nın yapımını hızlandırıp türbeyi taşımak için acele ediyor. 12 bin yıllık Hasankeyf, barajla birlikte tarihi kimliği ve dokusu ile sulara gömülecek, bir bellek yok olacak.