Hasankeyf Kurtuluyor mu?

/P>

Şartlar yerine gelmedi

Bu karar, bütün dünyada ve özellikle Türkiye'de insan hakları örgütleri, çevreci kuruluşlar ve Hasankeyfliler tarafından tepkiyle karşılandı. Bu arada Türkiye, tarihi eserlerin sular altında kalmayacağını ve karşıdaki Raman Dağı eteklerine taşınacağını bildirdi. Ancak tarih ve bilim çevreleri, bunun mümkün olamayacağını açıkladı. Hasankeyf'te bir ofis açan Doğa Derneği de taşıma iddialarına şu cümleyle açıklık getirdi: "Vatan nasıl taşınamazsa, Hasankeyf de taşınamaz." 2007'nin temmuz ayında İsviçre bankası olan Zürih Kantonal Bankası, baraj projesinin bankanın sürdürülebilir kalkınma prensiplerine aykırı olduğu gerekçesiyle, kredi desteğini çektiğini açıkladı. Aynı yılın ağustos ayında Türkiye, konsorsiyum ve Bank Austria Creditanstalt (Avusturya), Societe General (Fransa) ve DekaBank (Almanya) arasında barajın yapımı için anlaşma imzalandı. 2008'in mart ayında proje ortaklarının oluşturduğu bilirkişi heyeti, öngörülen 153 şartın yerine getirilip getirilmediğini denetlemek için Türkiye'ye geldi. Heyet yaptığı incelemelerin sonucunda, Devlet Su İşleri'nin bu şartlardan hemen hiçbirini gerçekleştirmediğini kamuoyuna duyurdu. Bilirkişilerin hazırladığı raporda; biyolojik çeşitliliğin ve kültürel mirasın korunması ve belgelenmesi çalışmalarının yerine getirilmediği vurgulandı.

Çekilen çekilene

Bundan birkaç ay sonra Alman Der Spiegel dergisinin eylül sayısında; Almanya, Avusturya ve İsviçre'nin Türkiye'ye kredi desteğini çekme ültimatomu gönderdiğini içeren bir haber yayımlandı. Ültimatomun süresi dolmadan Avusturya, baraj projesinden çekildi. Baraj karşıtı aktivistlerin kredi desteği veren Avusturyalı bankayı işgal etmesinin ardından açıklama yapan Dışişleri Bakanı Michael Spindelegger, "Bir taraf şartları belirlediyse ve bu şartlar yerine getirilmediyse, proje finanse edilemez. Avusturya bu ortaklığa artık son vermiştir," dedi. Aynı programda baraja finans desteği veren Oesterreichische Kontrollbank'ın (OeKB) direktörü Rudolf Scholten de Türkiye'nin projenin şartlarını yerine getirmediğini kabul etti. Ve 2008 bitmeden Ilısu ile ilgili son çekilme kararı Almanya'dan geldi. Almanya Ekonomi ve Kalkınma Bakanı Erich Stather, "Türkiye'ye prosedür gereği 180 gün süre tanıdık ama bunun bir önemi yok. Bu baraj artık Alman parasıyla finanse olmayacak," diye kesin bir açıklama yaptı. Şimdi gözler Avusturya, Almanya ve İsviçre'den oluşan konsorsiyumun ortak açıklamasında ve buna karşılık olarak da Türk hükümetinin tavrında.