|
stanbul 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun, “Harbiye Kongre Vadisi Avan Projesi”nin gerçekleştirileceği bölgeyi “tarihsel ve kentsel sit alanı” ilan etmesine karşın, yeni bir karar alarak projeye onay vermesi tartışma yarattı.
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhcu, “AKP seçim rüzgarlarını arkasına alarak, düşündükleri her şeyi yapabileceklerine dair kanımızca sakıncalı bir anlayış çevresinde, Koruma Kurulu’nun savunmadığı bir projeyi baskı yaparak onaylatmak gibi yola gitmiştir. Koruma Kurulu üzerinde birkaç aydır yoğun bir baskı var” dedi.
Önce sit alanı ilan etti sonra projeyi onayladı
İstanbul Metropoliten Planlama ve Kentsel tasarım Merkezi’nin hazırladığı “Muhsin Ertuğrul Tiyatrosuna Bağlı Sanatsal Faaliyetler-Çok Amaçlı Salonlar Alternatifli Mimari Öneri Projesi” ve kamuoyunda bilinen adıyla “Harbiye Kongre Vadisi Avan Projesi”nin İstanbul 2 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylandı.
Harbiye’nin büyük bir kongre vadisine dönüştürülerek, bölgede modern kongre ve kültür merkezleri inşa edilmesini öngören proje, Muhsin Ertuğrul Sahnesi, Açık Hava Tiyatrosu gibi kurumları etkileyeceği için başta tiyatrocular olmak üzere sanat dünyasının tepkisiyle karşılanmıştı.
Başvurular üzerine İstanbul 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, Harbiye'yi “tarihsel ve kentsel sit alanı” ilan etmişti. Kurulun daha önce aldığı karar çerçevesinde, Taşkışla Divan Pastanesi'nden başlayarak Hilton Oteli, TRT binası, Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi, Lütfi Kırdar Kongre Sarayı ve Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'nu içine alan bölgede yıkım ya da yeni bir yapılaşma gerçekleştirilemeyecekti. Karar, Divan Pastanesi'nden Dolmabahçe Küçük Çiftlik Parkı'na kadar çok geniş bir alanı kapsarken, Kurul'un “sit” alanı ilan ettiği bölgede yapılması planlanan projeye onay vermesi tartışma yarattı.
"AKP baskısı kurula bu kararı aldırttı"
Dünya Bankası ve IMF’nin 2009’da yapacağı toplantılarının yapılacağı yer olarak bir an önce inşaatına başlanılması öngörülen projeye ilişkin Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhcu, ANKA’nın sorularını yanıtladı. Muhcu, bu projenin daha öncede gündeme geldiğini, planın hazırlandığını ancak kendilerinin İstanbul’un tarihsel yapısını ve kimliğini bozacağı gerekçesiyle 2007’nin Haziran ayında İstanbul İdari Mahkemesi’ne planın iptali ve yürürlüğün durdurulması istemiyle dava açtıklarını söyledi.
Bu arada projenin gerçekleştirileceği bölgenin korunması ve sit alanı olarak ilan edilmesi gerektiğine ilişkin de çalışmaları sürdürdüklerini anımsatan Muhcu, İstanbul 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na yapılan başvurular sonucu bölgenin “sit alanı” ilan edildiğini kaydetti.
Muhcu, Koruma Kurulu’nun projeyi baskı sonucu onayladığını iddia ederek, değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Görüyoruz ki, proje yeniden gündeme getirildi. Geçen süreç içerisinde bu konularla ilgili kurumların proje karşı tavırları açık ve netti. Şimdi ki durumda ise, Koruma Kurulu, olumsuz olarak gördüğümüz, kendilerinin de bu konudaki kaygılarını ifade ettikleri projeleri onaylama yönünde karar almak durumda kaldılar. 22 Temmuz sonrası AKP seçim rüzgarlarını arkasına alarak, düşündükleri her şeyi yapabileceklerine dair kanımızca sakıncalı bir anlayış çevresinde, Koruma Kurulu’nun savunmadığı bir projeyi baskı yaparak onaylatmak gibi yola gitmiştir. Koruma Kurulu üzerinde birkaç aydır yoğun bir baskı var. Sivil, demokratik kuruluşlar üzerinde de yoğun baskı artarak devam ediyor. Bu hepimizi kaygılandırıyor".
"Dava sürerken bu proje gerçekleştirilemez"
Muhcu, 2860 sayılı Koruma Yasası, korumaya ilişkin tüm hukuksal kurallar ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere karşın projenin gerçekleşebileceğine inanmadıklarını ifade etti. İstanbul’da 2005 yılında yapılan Dünya Mimarlar Kongresi’nden İstanbul'un kültür, simgesel değerlerine olumsuz etki yapan projelerin gerçekleşmemesi yönünde karar alındığını ve Başbakan Tayip Erdoğan’ın da mimarların kararlarını yerine getireceğine ilişkin söz verdiğini hatırlatan Eyüp Muhcu, “Şimdi yapılanlar Başbakanın taahhütlerine ters düşüyor. Verilen sözlerin, gerçeklerin ve taahhütlerin ne kadar çeliştiğini de ortaya koyuyor” dedi.
Bölgenin sit alanı olarak ilan edilmesine rağmen dava sürecinden vazgeçmediklerini ve bundan sonrada vazgeçmeyeceklerini ifade eden Muhcu, “Mahkeme tarafından İstanbul'un tarihi yapısını bozan, kültürel değerlerini ortadan kaldıran, olumsuz projenin reddedileceği umuyoruz. Yargının bu konuda geçmişte verdiği emsal kararlar bulunuyor. Davamız inceleme aşamasında, idari mahkemelerde kararların alınması uzun sürebiliyor. Yargı süreci tamamlandıktan sonra bu projenin iptal edileceği kanaatindeyiz” diye konuştu.
"Yargı kararı beklenilmeli"
Projenin gerçekleştirilebilmesi için yargı kararının beklenmesi gerektiğine dikkat çeken Muhcu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin, 2009'da İstanbul'da yapılacak Dünya Bankası Uluslararası Para Fonu (IMF) toplantılarına hazırlık amacıyla planladığı projenin inşaatına bir an önce başlamak istediğini vurguladı.
Muhcu, dünyanın hiçbir yerinde kent merkezlerine kongre merkezi yapılmadığın belirterek, yer seçimi tarihi ve doğal çevreye zarar vermeden yapılsa dahi, bölgenin yapısına zarar verdiğini, İstanbul’un doğal ve kentsel yapısına zarar vermeyen yerlerde kongre merkezleri oluşturulabileceğini kaydetti.
Tartışmalı prajesi
Harbiye Kongre Vadisi Tesisleri Uygulama Projesi, Hilton Convention Center ile Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı arasını kapsayan proje alanı, arka tarafta Harbiye Askeri Müzesi'ne, ön tarafta da Harbiye Açık Hava Tiyatrosu yeşil alanına kadar uzanıyordu. Proje çerçevesinde, Muhsin Ertuğrul Tiyatro Sahnesi yıkılarak yerine kapasitesi, sahnesi ve yan mekânları daha büyük bir tiyatro binası yapılacak. Binanın 3 bin 500 kişilik salonu çok amaçlı olarak kullanılabilecek. İstanbul Şehir Tiyatrosu idari binaları yıkılarak, tiyatro yönetimi başka bir yere taşınacak.
Harbiye Açık Hava Tiyatrosu'nun üstü kapatılacak. Radyo Evi, müze haline getirilecek. Öte yandan, 2009 yılı Mart ayına kadar tamamlanması hedeflenen projenin ihalesi, 5 Nisan'da yapılmıştı, ancak teklif veren firmanın evrakının eksik olduğu gerekçesiyle yeni ihale, ileri bir tarihe ertelenmişti.
(KÜLTÜR SANAT) Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhcu, Harbiye Kongre Vadisi Projesi'ne onay veren İstanbul 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun savunmadığı bir projeyi AKP hükümetinin baskısıyla onaylamak zorunda kaldığını ifade etti.
|
