Haklı Olan Mimar mı, Yaşam mı?

Ila Bêka ve Louise Lemoine'in yapımcılığını üstlendiği "Yaşayan Mimari" film serisi, ünlü mimarların elinden çıkma, modern binaların tamamlanmasının ardından kullanıcı cephesinde yaşananları gözler önüne seriyor.

Ila Bêka ve Louise Lemoine'in filmelerinin başrol oyuncusu binalar... Belgesel yapımcısı Bêka ve Lemoine, Yaşayan Mimari ("Living Architectures") adlı projelerinde, tasarımı idealize etmektense, mimariye karşı farklı bir bakış geliştirme kaygısı güdüyor.

Mimarların maksatlarıyla, kullanıcıların istekleri arasında her zaman bir çatışma söz konusu olmuştur. Le Corbuiser, Pessac'ta tasarladığı konutlarda, kullanıcının yaptığı değişikliklere istinaden, yaşadığı 'yenilgiyi', "Haklı olan her zaman yaşamdır, haksız olansa mimar" sözleriyle dile getirir.

Ila Bêka ve Louise Lemoine'in çalışması tam da bu noktada, mevcut ya da yeni bir yapının değerlendirilmesinde yaşanan deneyimin önemine vurgu yaparak, Le Corbusier'nin 'yaşamın her seferinde mimarı yendiği' yönündeki gözlemini güçlendiriyor.



Geoff Shearcroft'ın Building Design'daki yazısına göre; seriyi izleyenler, tasarımlardaki temel noksanları ve gerçek yaşamla mimarın estetik arzuları arasındaki bariz ayrılığı gördükçe modern mimarinin absürdlüğüne kahkahalarla gülüyor. Ancak Shearcroft bu filmler sayesine mimarlığın reklamının da yapıldığı görüşünde.

Mimariyi konu alan diğer filmlerin aksine, "Yaşayan Mimari" daha az açıklama ve teknik ayrıntı içeriyor. Bunun yerine mimari belgeseli daha izlenilesi kılacak bir yöntemle, izleyiciyi, çağdaş mimarinin 'ikon' yapılarının günlük mahremiyetine dahil ediyor. Böylelikle herkes, ikonik binaların günlük yaşamından alışılmadık spontane fragmanlara şahit olabiliyor.

Yönetmenler, binayı, içinde yaşayanlar üzerinden anlatarak, yapının resmine peşinen duyulan hayranlığı da sorgulamış oluyor. İkili bu tercihleriyle, 'içeridekinin' kişisel ve sübjektif bakış açısıyla mimariden konuşmak, başka bir deyişle mimarinin bizimle konuşması niyetinde.



Seriyi şöhrete kavuşturan ilk film, "Koolhaas Ev Hayatı" (Koolhaas Houselife). Mimar Rem Koolhaas'ın ofisi OMA'nın tasarımı Bordeaux House'u konu alan filmde, 10 yaşındaki binanın bakımından sorumlu görevlilerin yaşamından kesitler izliyoruz.