|
GYODER (Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği) tarafından, gayrimenkul sektöründe yaşanan son gelişmeleri değerlendirmek ve yaşanan sorunlara çözüm bulmak amacıyla hayata geçirilen ‘GYODER Çözüm Platformu’ toplantısı, Digital Network Alkaş işbirliği ile ikinci kez online platformda yapıldı. CBRE Türkiye’nin ana sponsorluğu, Endeksa, Apsiyon, Garanti BBVA’nın sponsorlukları ile 7 Ocak Perşembe günü ‘Pandemi sonrasında nasıl bir dünya? Ofis ve Alışveriş Merkezleri’ başlığı altında düzenlenen toplantıya gayrimenkul sektörü temsilcilerinin ilgisi yüksek oldu. Moderatörlüğünü GYODER Yönetim Kurulu Üyesi, PwC Türkiye Ortağı Ersun Bayraktaroğlu’nun yaptığı ‘Çözüm Platformu’ toplantısının konuşmacıları, pandemi sürecinde ofis ve AVM’lerde yaşanan değişimi konuştu.
AVM’lerin ‘kazan-kazan’ modeliyle herkesi mutlu ettiğini gördük
“Pandemide AVM’lerin hayatımızda tuttuğu yeri çok daha net görme imkanımız oldu” diyen GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu, şöyle devam etti: “Pandemide e-ticaretin daha da büyüdüğünü gördük. Bu süreçte herkesin bazı konuşmalarda şahit olduğu ‘AVM’ler bitecek, lojistik depolara dönecek, her şey internetten alınacak, AVM’ler eğitim, sağlık yapılarına dönüşecek’ gibi öngörülerin yanlış olduğunu gördüğümüzü düşünüyorum. AVM’lerin sadece mağazaların bir araya geldiği yapılar olmadığını, tabiatla uyumlu, teknolojinin imkanlarından faydalanan ve iyi tasarlanmış olduğu takdirde bir buluşma mekanı olduğunu gördük. Ayrıca AVM’ler kapalıyken perakendeciler istedikleri ciroyu yapabildiler mi? Yapamadılar. Müşteriler memnun mu? İnternetten sürekli alışveriş yapmak memnun etti mi hepimizi? Tabi ki kolaylıkları var ama insan yine de fıtratı gereği bir arada olmayı bire bir temas kurmayı özlüyor. Bu açıdan alışveriş merkezlerinin geliştiricisinden, yatırımcısına, perakendecisinden kiracısına ve müşterisine kadar önemli bir yer tuttuğunu, ‘kazan-kazan' modeliyle aslında herkesi mutlu ettiğini gördük.”
Bir yandan da evden çalışma sürecinin yaşandığını vurgulayan Mehmet Kalyoncu, “Artık daha düşük metrekarelerde, daha verimli, daha esnek, yine dijitalle iç içe ofis alanları göreceğiz. Belki de şehre yakın olmak, her gün ofise gidilmeyeceği için çok önemli olmayacak fakat fiziki anlamda yine doğru kullanmış ofis projelerinin ön plana çıktığını düşünüyorum.” diye konuştu.
Daha esnek çalışma modelleri yaygınlaşacak
IPSOS Türkiye CCO’su Yasemin Özen Gürelli, ‘Covid Sürecinde Değişen Alışkanlık ve Davranışlar’ başlıklı sunumunda şunları söyledi: “Türk toplumunun yüzde 62’si Türkiye’de virüsün ancak 2021 sonunda ya da daha uzun bir tarihte kontrol altına alınabileceği düşüncesinde. Toplumun yarısından fazlası Türkiye’nin geliştireceği yerli aşıya güveniyor. Çalışma hayatı değişiyor. Çalışanların yüzde 40’ı evden çalışmayı uygun buluyor. Büyük şehirlerde yaşayan insan sayısının azalacağını düşünenlerin oranı: yüzde 46. Beyaz yakalı için büyük şehirlerden göç, hayal olmaktan çıkacak. Daha esnek çalışma modelleri gündemde ve yaygınlaşacak. Ofis kullanım amacı orta vadede evrilecek. AVM’ler daha riskli bulunuyor bu nedenle caddeler hareketlenecek. Tüketicinin alışveriş mekanı tercihleri; yüzde 37 cadde mağazaları, yüzde 33 e-ticaret, yüzde 30 alışveriş merkezleri şeklinde sıralanıyor. AVM’lerin daha fazla sosyalleşme mekanı, farklı aktivitelerin de dahil edeceği alanlar olması gerekiyor.”
Evlerimiz artık ofislerimiz olduğuna göre çalışma konforunu sağlamamız gerekiyor
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, son dönemde sosyal sağlıktan bahsedildiğini belirterek, “Sağlığın sosyal belirleyicileri; yani yaptığınız iş, yaşadığınız yer, ait olduğunuzu düşündüğünüz sosyal sınıf, işe neyle gidip geldiğiniz, işinizle eviniz arasındaki mesafe, evinizin, işinizin size ne sunduğu çok önemli hale geldi. Çalışma hayatında esnek çalışma sistemi çok önemli. İşyerinde 2-3 günlük bloklarla dönüşümlü çalışmak pandemiyle mücadelede daha etkili. Evlerimiz artık çalışma ofislerimiz olduğuna göre evlerimizde de çalışma konforunu sağlamamız gerekiyor.” dedi.
Ofislerimizi de AVM’lerimizi de şehrimizi de özledik
Pandemi nedeniyle daha önce hiç tahmin edilmeyen bir süreç yaşandığını belirten GYODER İcra Kurulu Üyesi, Sinpaş GYO Genel Müdürü Seba Gacemer, “Biz ofis, ticari alan, konut geliştiriyoruz. Yani aslında biz barınma ihtiyacını karşılıyoruz. Hayat devam ettiği sürece barınma ihtiyacı hep olacak. Dolayısıyla önümüzdeki her olumsuz durum bir fırsat yaratacak, bizi kendimizi tekrar etmekten kurtaracak. AVM yatırımcısı olarak düşünüyorum, eskiden çoklu mülkiyet vardı. Sonra dendi ki ‘bu çoklu mülkiyetler başarılı değil, artık tek mülkiyet olsun ve bunu güzel yönetelim.’ Fakat pandemi şunu gösterdi. Tek yatırımcının, buradaki yüzlerce işletmenin ticari sorumluluğunu alarak bu kadar büyük yatırımların altına girmesi bundan sonra ne kadar mümkün? Pandemi bize, mekanlarımızı hatta bu mekanların yönetimiyle ilgili kanunlarımızı daha esnek yapmamız gerektiğini de gösterdi.” diye konuştu.
AVM’ler daha zengin daha entegre yaşam merkezlerine dönecek
Bu yüzyılın başından itibaren insanoğlunun bir geçişte olduğunu ve geçmişten gelen hataların düzeltilmesi gerektiğini vurgulayan Avcı Architects Kurucu Ortağı Mimar Selçuk Avcı, “Hayatımızın daha çok dijitalde yaşanabileceğini, ofise gitmemizin yüzde 100 bir zorunluluk olmadığını, çalışma yöntemlerimizin daha da efektif hale geldiğini fark etmeye başladım. Eve kapanma ve daralmanın da büyük faydası olduğunu fark ettim. Şu an ofisimiz kısmen çalışıyor, isteyen evden çalışıyor. Pandeminin bize çağ atlatıcı efekti olduğunu hissediyorum, 1920’lerde olduğu gibi. Peki bunun fiziki efekti nedir? Mimari açıdan fiziken neye yol açacak? Aşıların efekti oluşmadan evvel hem yaşamımızı hem çalışma hayatımızı muhakkak değiştirmek zorundayız. Mesafeli çalışma gibi… Bunlar kaçınılmaz ince ayarlar. AVM’lerde belki şöyle bir evrim olabilir. İnsan yine bir şeye dokunmak istiyor, satın almadan evvel. Bir diyalog kurmak istiyor. Fakat orada satın alması şart değil. Gidip evinden satın al düğmesine basabilir. Dolayısıyla AVM’lerin fonksiyonları daha çok sergi alanına dönüşecek. Bir sanat galerisi gibi teşhir edecek AVM’ler ürünlerini. AVM ihtiyacı kaybolacak, bildiğimiz format bence olmayacak. AVM’ler daha zengin daha entegre yaşam merkezlerine dönecek.” dedi.
|
