‘Gökçek, Projeyi Siyasi Rant Haline Getirmek İstiyor’

Sol Gazetesi'nin haberine göre, ODTÜ Ormanı ve çevresindeki mahalleler, rant politikalarının son hedefi haline geldi. Eskişehir Yolu’nu Konya Yolu’na bağlayacak olan otoyol inşaatı yasalara aykırı bir şekilde sürerken, ormanına sahip çıkan ODTÜ’lüler ve civardaki 100. Yıl ve Çiğdem Mahallesi sakinleri, projenin durdurulması amacıyla günlerdir eylem yapıyor. Otoban inşaatı bu iki mahalleyi de yakından ilgilendiriyor çünkü otoyol, yapılacak olan viyadüklerle mahallelilerin evlerinin üzerinden geçecek. ODTÜ Rektörlüğü yasal gerekçelerle inşaatın sınırları içinde kalan bölümünde başlatılmasına izin vermezken, öğrenciler ve mahalleliler, eylemlerin tüm Ankara’ya yayılmasını istiyor. ODTÜ Rektörlüğü inşaata izin vermemesine gerekçe olarak, 1. dereceden sit alanı olan arazisinden geçecek olan projenin yapımına Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Koruma Kurulu tarafından onay verilmemesini gösteriyor.

Proje 20 yıl önce iptal edilmişti

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in, tüm yasal engellere rağmen, inşaatına başladığı proje yaklaşık 20 yıl önce hazırlanmıştı. 1994 Büyükşehir Belediyesi ve ODTÜ tarafından ortaklaşa hazırlanan Anadolu Bulvarı Otoyolu Projesi, yapılan protestolar ve “otoyolun zorunlu bir bağlantı olmadığı ve ağaç kıyımına neden olacağı” gerekçesiyle durdurulmuştu. Üstelik o projeye, ormanlık alanın korunması için bir de Koruma Amaçlı İmar Planı eklenmişti.

ODTÜ İmar Planı’nda da yer alan ve Eskişehir Yolu’nu Konya Yolu’na bağlayacak olan Anadolu Otoyolu Projesi, ilk haliyle Ankaralılara, dört şeritten oluşan ve civardaki mahallelerin ulaşım ihtiyacını da karşılamaya dönük bir hemzemin otoyol öneriyordu.

Bugün, inşaatı büyük bir hızla süren ve önemli bir bölümü ODTÜ A-1 Kapısı ile Vişnelik arasından geçecek olan otoyola ilişkin bu ilk projenin büyük bir değişikliğe uğratılarak Gökçek tarafından uygulamaya konulduğu görülüyor. Ulaşım ihtiyacının karşılanmasına yönelik hazırlanan ancak Gökçek tarafından değiştirilen proje ile bu yol bugün 3,5 km uzunluğunda, 40 metre genişliğinde, günde 40 bin araç geçişini sağlamaya yönelik ve viyadüklerle mahallelerin üzerinden geçecek bir dev otoyola dönüştürülmüş durumda. Üstelik ODTÜ tarafından hazırlanan ve ilk projede yer alan Koruma Amaçlı İmar Planı da Gökçek tarafından hayata geçirilmediği için, projenin ODTÜ Ormanı’na maliyeti 5 bin civarında ağacın sökülmesi olacak.

Trafik yoğunluğuna çözüm mü?

Bu bölgedeki yoğun trafiğe çözüm olarak gösterilen projenin bu soruna gerçekten çözüm olup olmayacağı ise şüpheli. Her şeyden önce birbirine yürüme mesafesi uzaklıkta olan mahallelerin sakinleri, otoyol tamamlandığında bu mesafeyi sadece araçla geçebilecekler. Ayrıca bu mahallelerden okullarına yürüyerek gidebilen ODTÜ’lüler de bu mesafeyi sadece araçlarla kat edebilecekler. Böylece çok kısa mesafeler için bile, trafiğe çok yoğun araç girişine neden olunacak. Şehircilikte hız ve hizmet arasında bir oran olduğunu belirten uzmanlar, bu hızda yol alınabilen bir otoyolun, mahallelilerin ulaşım sorununu kolaylaştırmak bir yana iyice içinden çekilmez bir hale getireceğini anlatıyorlar.

İşçi mahalleleri ranta açılacak

Proje ile hayata geçirilmek istenen diğer bir önemli nokta ise otoyol civarındaki mahallelerin kentsel dönüşüm adı altında birer rant alanı haline getirilmek istenmesi. Hedefte özellikle, 1980’li yıllarda sendika ve işçilerin, işçi ailelerinin ucuz ev sahibi yapılması amacıyla kurdukları ortak kooperatiflerle oluşturdukları 100. Yıl İşçi Mahallesi var. Mahalle, Balgat ve Çukurambar bölgesinin tam sınırında yer alıyor.

Yapılacak olan otoyolla birlikte ranta açılması hedeflenen diğer bir bölge ise Şirindere. Tamamen yeşil alandan oluşan ve çok az sayıda yapı yer alan bu bölgenin kentsel dönüşüm alanı ilan edilmesi ise ayrı bir felaketin habercisi. Şehir Plancıları Odası, dere yatağı olan veritabanı nedeniyle bu bölgede inşaat yapılmasına şiddetle karşı çıkıyorlar.

Henüz proje bitmeden, çevresinde büyük bir hızla başlayan AVM inşaatları ise projeyle aslında neyin amaçlandığını gösterir nitelikte.

Prof Dr. Tarık Şengül (ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Öğretim Üyesi)

‘Yasal süreçler tamamlanmadı’

ODTÜ’den Büyükşehir Belediyesi’nin geçirmek istediği iki yol bulunuyor. Bu yollardan biri, yukarıda da görüleceği üzere 1994 yılında onaylanmış ve imar planında da yer alan yoldur. Bu yol Anadolu Bulvarı’nı ODTÜ-Yüzüncü Yıl üzerinden Konya yoluna bağlamaktadır. Bugün tartışılan yol bu. İtirazlar, plana dayanmasına karşın yolun sekiz şerit niteliğinde otoyol niteliğinde olmasınadır. Yoğun bir ağaçlık alanı tahrip edecek olması yanında, Yüzüncü Yıl gibi konut ağırlıklı bir alanı ortadan bölecektir. Ayrıca, inşaatın başlayabilmesi için gerekli yasal süreçlerin tamamlanmadığı da karşı çıkan bölge halkı ve öğrencilerin iddiaları arasındadır.

Projenin, halkı bilgilendirmeden uygulanması da tepkileri artırırken, asıl kaygı duyulan Gökçek’in bu projenin ardından hiçbir planda olmayan otoyol niteliğindeki benzer bir yolu Eskişehir Yolu’na paralel olarak geçirmesinin önünün açılması. Bu yol çok daha büyük bir ağaç kıyımına yol açarken, kampüsü de ikiye bölüyor.

Yıllardır Eskişehir Yolu’nu rahatlatacak Çayyolu Metrosu’nu bitirmeyen Gökçek’in, Ankara’ya soluk aldıran ODTÜ arazisini tarumar edecek otoyollarla özel oto kullanımından doğan sıkışıklığı çözmeye çalışması tepki toplarken, bu tutumun özel oto kullanımını özendirerek, sorunu çözmek bir yana daha da vahim hale getireceği uzmanlar tarafından ifade ediliyor. Ankara’nın hâlâ bir Ulaşım Ana Planı olmaması nedeniyle, bu türden uygulamaların kent bütününe ne tür bir etkisinin olacağı, hedeflerine ne derece ulaşabileceği de belirsiz.

Nahide Özkan (100.Yıl Mahallesi İnisiyatifi)

‘İnşaat durdurulana kadar mücadeleye devam’

Kaçak otoyol inşaatına karşı 100.Yıl İnisiyatifi tarafından Temmuz ayından beri sürdürülen mücadele, ODTÜ A4 Kapısı’nda başlayan nöbet eylemiyle devam ediyor.

İnisiyatif, konuyla ilgili şu ana kadar çeşitli eylem ve etkinlikler düzenledi. İnşaatın kaçak olma durumunu kamuoyuna duyurmak için mühürleme eylemi yapıldı. 100. Yıl halkını konuyla ilgili bilgilendirme çalışması yürütüldü. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı önünde basın açıklaması düzenlendi. ODTÜ Mezunları Derneği, Öğretim Elemanları Derneği ve diğer mahallelerde devam eden forumlarla temasa geçilerek mücadele yaygınlaştırılmaya çalışıldı. ODTÜ Ormanı’nda kesilecek ağaçların sayısı tespit edilmeye çalışıldı.

Temmuz ayının ortasında başlayan mücadele, 25 Ağustos Pazar günü ODTÜ A4 Kapısı’na yakın bir alanda ODTÜ öğrencileri, mezunları, 100. Yıl ve Çiğdem halkının katılımıyla çadırlar kurularak nöbet eylemine dönüştü. Yaklaşık 200 polis ve bir TOMA ile eylem alanına gelen emniyet güçleri çadırın kaldırılmasını istedi. Direnişçiler çadırlarını kaldırıp nöbete devam ettiler.

Direnişçiler kaçak olarak devam eden otoyol inşaatı durdurulana kadar mücadele etmeye kararlılar ve nöbet eylemine devam edecekler.

Osman Sarıaltın (Şehir Plancıları Odası Ankara Şube Başkanı)

‘Gökçek, projeyi siyasi rant haline getirmek istiyor’

Bu projenin 20 yıl sonra tekrar gündeme getirilmesi ve inşaata başlanmasını, tamamen siyasi bir karar olarak görüyoruz. Melih Gökçek, Gezi eylemlerinde de bunu yaptı. Gezi eylemlerine karşı yaptığı çıkışlarla özellikle kendi partisi içinde düşen popülaritesini yükseltmeye çalıştı. Şimdi de bir benzerini ODTÜ direnişi üzerinden yapmayı amaçlıyor. Protestolar sebebiyle, kendisine karşı başta ODTÜ olmak üzere ideal bir karşı taraf yaratmaya çalışıyor. Meselenin en önemli yanlarından biri budur bize göre.

Çünkü Ankara’da o bölgede toplu taşıma destekli bir yola şu an için ihtiyaç yok. 20 yıl sonra bu projenin gündeme gelmesi ve alelacele yapılmaya kalkışılması çok yersiz bu yüzden. O bölge, dört ay sonra açılması planlanan metroyu bekliyor. Projeye gerekçe olarak trafik sıkışıklığı gösteriliyor. Metro’nun trafiği ne kadar rahatlatacağını bilmiyoruz şimdiden. Trafik sıkışıklığı mazereti gösterilmeden metronun açılışı beklenmeliydi her şeyden önce.

Gizem Kars (ODTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü 
3. Sınıf öğrencisi)

‘ODTÜ’lüler mahalle mahalle dolaşarak 
derdini anlatır’

Biz burada Melih Gökçek’in projesine engel olduğumuzda, yalnızca inşaat durmuş olmayacak, Gökçek prestij de kaybedecek, özellikle önümüzdeki yerel seçimler için bir ön prova yapılmış olacak burada. Melih Gökçek ODTÜ’lülerin yüzde 90’ının projeyi desteklediğini iddia ediyor ama eminiz ODTÜ’de Gökçek’in projesine evet çıkmaz, sandıklar hemen kurulabilir. 100. yıl ve Çiğdem Mahallesi halkı da bizimle birlikte, buradaki tek bir ağacı dahi kestirmeyeceklerdir. Ankara genelinde referandum yapılırsa da ODTÜ’lüler Ankara’yı mahalle mahalle dolaşarak derdini anlatır. Haziran’dan önce olsa belki seçimlerle bizi korkutabilirlerdi belki ama artık sandıkla kimseyi korkutamıyorlar.

Mahallenin ortasından geçecek yol ama orada yaşayan insanlara danışmıyorlar, halk çevre ve gürültü kirliliği istemiyor. Yolun yapılmasının ardından şehrin bu kısmında büyük bir kentsel dönüşüm başlatmak isteyeceklerdir. 100. Yıl işçi blokları yerine iş merkezleri, rezidanslar, lüks konutlar inşa etmek isteyecekler, buna 100. Yılı “Çukurambarlaştırma” da diyebiliriz, uzun erimli düşündüğümüzde mahalle sakinleri evlerinden de olabilirler bunlara karşı uyanık olmalı şimdiden bu projeye engel olmalıyız.