at turizminin gözde merkezi Muğla'nın Fethiye ilçesi Göcek beldesindeki hızlı yapılaşma, endişe verici boyuta ulaştı. Bazı tur şirketlerinin rotalarını başka yönlere çevirmeye hazırlandığı öne sürüldü. Mimarlar Odası öncülüğünde bir araya gelen sivil toplum örgütleri, inceleme ardından gerekli girişimlerde bulunma kararı aldı.
Göcek'te önce, Çukurova Grubu'ndan Port Göcek Marina ve Swiss Otel'i alan Kalkavan Grubu, otel yanında çok sayıda villa inşaatı başlattı. Şimdi de Göcek Belediyesi, merkezdeki restoran ve kafeleri peş peşe yıkıp, yerine ikişer katlı 70 yeni işyeri yapıyor. Çelik konstrüksiyon ve prefabrik yapı malzemeleri kullanılan yeni işyerleri, Göcek'in tarihi, doğal ve kentsel dokusuyla uyuşmadığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Hızlı yapılaşma, yatçıların gözdesi Göcek'te betonlaşma endişesi yaratıyor.
'Anlayış sorunu var'
19 yıl önce keşfettiği Göcek'te dört yıldır da yaşayan, Port Göcek içinde bir yat şirketinin genel müdürü olan İsviçreli Constanza Meier, beldenin giderek benliğinden uzaklaşmasını şöyle anlattı: "Göcek, 1987'de ilk kez gördüğümde, çok şirin bir köydü. 2002'de geldiğimde hâlâ çok güzeldi. Şimdi yapılanlara şaşırıyorum. Yapılanlar, sanayi sitesi için uygun yapılar, turistik yer için değil. Çiçeklerle kaplı, çok şirin, otantik eski evler artık yok. Türkiye'de turizm konusunda anlayış problemi var. Biz yabancılar ülkenize, farklı yerler, Türk evleri görmek ve yemeklerini yemek için geliyoruz. Şu anda Göcek'in bir özelliği kalmadı. Çok basit binalar yapılıyor. Böyle devam ederse, biz buradan taşınacağız. Umarım böyle inşaatlar sürmez."
Hollandalı, OCC Yachting şirketinin sahibi 62 yaşındaki Henk De Wildt de, 13 yıldır Göcek'te yaşıyor. Wildt de yapılaşma biçimi konusunda endişeli: "Şimdi müşterimi nereye gönderirim, nasıl bir Göcek'le tanıştırırım, diye düşünüyorum. Böyle sürerse, başka yere giderim."
'Geç kaldık' korkusu
Tema Vakfı Fethiye Temsilcisi Okyay Tirli de, Göcek'teki hızlı yapılaşmayı tehlikeli bulduklarını söyledi. Tirli, "Burası da çok hızlı şekilde Kuşadası olma yolunda. Sivil toplum örgütleri olarak inceleme yapma kararı aldık. Müdahalede geç kalmış görünüyoruz. Mimarlar Odası öncülüğünde de bir araya geldik. Bölgenin betonlaşmasını durdurmak gerekir. Yeni villalar ve inşaatlarla ilgili sürekli şikâyet geliyor. Keşif yapacağız, gerekli girişimlerde bulunacağız" diye konuştu.
Mimarlar Odası Fethiye Şubesi Genel Sekreteri Mehmet Akkol da, betonlaşmaya ilişkin endişelerini şöyle dile getirdi: "Gözlemlerimiz var. İmar planları düzeyinde baktığımız zaman her şey plan çerçevesinde gidiyor gibi görünüyor, ama koylarıyla ünlü Göcek'e yoğun talep olduğu için de bu yapılaşma, alan daraltması yaratıyor. Göcek, yapılaşma sürecini tamamlamamış bir yer. Vatandaşlar da saçaklarla, çıkmalarla bu betonlaşmaya eşlik ediyor."
'Sanayi sitesi gibi'
18 yıl önce mimarlığı bırakıp Göcek'e yerleşen ve sahilde 'Sedir' adlı restoran-kafe-bar açan 49 yaşındaki Oğuz Tekin ise, belediyenin yaptığı yapı yüzünden mahkemelik olmuş. Tekin şöyle konuşuyor: "Yeri, 18 yıl önce belediyeden kiraladım. Belediye'yle sözleşmem 2002'de bitti. Sözleşmeye göre, sözleşme bitmeden bir ay önce, 'uzatmayacağız' diye noterden bildirilmesi gerekiyordu. Bu bildirim yapılmadı. Belediye, gerekli prosedürü ancak Temmuz 2005'te yerine getirdi. Belediye tahliye davası açtı. Ben de idare mahkemesine dava açtım. Dava sonuçlanana kadar kirayı yatıracağım. Belediyenin elinde uygulama projesi yoktu. Bize gösterdikleri krokinin Göcek'in doğal mimari yapısına aykırı olduğunu söyledik. Fethiye Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurdum. Yıkımı durdurma kararı çıktı. Yeni binalar, sanayi sitesini andırıyor. Bir depremle, vidalarla tutturulmuş bu yapılar perişan olur, kiremitli çatıyı kaldırmaz. İzolasyon diye duvarlar içine konulan cam elyafları bir yangında dükkânların yanmasına yol açar. İmar uygulaması olmadığı için yapılar kaçak. Arazinin bir kısmı belediyenin, bir kısmı Hazine'nin. Mülkiyet sorunu ne olacak? Kaymakamlık, valilik, İçişleri Bakanlığı'na dosyalar gönderip şikâyet ettim."
'Kaçak değil'
CHP'li Göcek Belediye Başkanı Recep Şatır ise suçlamaları reddediyor: "Kaçak inşaat yapmıyoruz. Binalar ruhsatlı. Önce çok karşı çıkan oldu ama güzelliği ortaya çıkınca sesler kesildi. Beton yığını, demek yanlış. Ruhsatsız yapı zaten Göcek'te yok. Çarşıyı derledik toparladık. Eski binaların çökme durumu vardı, demirleri bile bitmişti. Bunların raporları var. Kimseyi mağdur etmeyeceğiz, eski kiracılara yer vereceğiz."
|