Geri Dönüşüm Tesislerinde Üretim Durdu

Adana’daki plastik geri dönüşüm sanayicileri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 3 Eylül 2020 ve sonrasında çıkarttığı dört ayrı genelgenin hurda ithalatını imkânsız hale getirmesi gerekçesiyle üretim yapamaz hale geldiklerini duyurdu.

Sözcü’den Gamze Bal’ın haberine göre; Adana Plastik Geri Dönüşüm Sanayicileri adına açıklama yapan, kendisi de Adana Seyhan merkezli Deda Plastik’in Yönetim Kurulu Başkanı olan Kamil Dönmezoğlu, “Ham maddesi biten geri dönüşüm tesislerinde üretim durdu. Sektördeki 1345 lisanslı firmanın yüzde 40’ı üretimi durdurmuş vaziyette. Kalanlar da ham madde tedarik edemedikleri için en fazla bir ay içinde üretimlerini durdurmak zorunda kalacak.” dedi.

Dönmezoğlu, “Bu durum 300 bin çalışanın ilk etapta 100 bininin işsiz kalması anlamı taşıyor.” diye konuştu.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) ise geri dönüşüm komiteleri aracılığıyla süreci izlemeye aldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın söz konusu genelgelerinin sahadaki üretimi nasıl etkilediğine yönelik etki analizi yapılacak.

Bakanlık ne diyor, sanayici neye itiraz ediyor?
Bu yılın nisan ayında Greenpeace tarafından yapılan bir araştırmada, Türkiye’nin 2020’de Avrupa'dan en çok plastik atık alan ülke olduğunun duyurulması “Türkiye plastik çöplüğü oldu” yorumlarına neden olmuş; bu durum kamuoyunda oldukça tepki çekmişti.

Greenpeace ekibinin Kasım 2020'de Adana'da çektiği görüntüler, ithal edilen plastiklerin bir kısmının doğaya atıldığını ya da yakıldığına işaret etmişti. Nisan 2021'de yeniden Adana'ya yapılan saha gezisi sonucunda, Avrupa'dan gelen plastik çöplerin doğaya atıldığının ya da yakıldığın görüldüğü aktarılmıştı.

Ticaret Bakanlığı ise mayıs ayında alınan bir kararla, plastik atıkların yaklaşık yüzde 75’ini oluşturan etilen polimerin ithalatını yasaklanmıştı.

Ancak söz konusu kararın yürürlüğe girdiği 2 Temmuz’dan birkaç gün sonra, bakanlık ile sektör temsilcileri arasında varılan anlaşma ile yasağa ilişkin yeni düzenleme getirildi.

PAGEV’den o dönem yapılan bir açıklamada, yasağın, etkin denetim kriterleri belirlenerek kaldırıldığı açıklandı ve yasak yerine ‘sıkı denetim’ yapılacağı belirtildi. Buna göre, yapılan denetimlerle firmalardan teminat mektubu alınacak, bu da kapasite raporuna göre belirlenecekti. ‘Çöp ithal edenler’ tespit edildiği takdirde de işletmenin lisansı iptal edilecekti.

Yani çöp olmaması kaydıyla atık girdi ham maddesine getirilen ithalat yasağı, bu düzenlemenin getirilmesiyle ortadan kalktı ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sonrasında yayınladığı genelgelerle, yapılacak ithalata ‘yüzde 1 saflık oranı’ şartı getirdi. Bu da ‘tehlikeli atık, kimyasal atık ya da yasaklı herhangi bir ürün yüzde 1’e karışırsa ithal edilemez’ anlamına geliyor.

Bazı sanayiciler de buna itiraz ediyor. ‘Yüzde 1 şartına uygun mal bulamadığını’ ifade eden sanayici, ham madde bulamadığı için üretimini durduğunu söylüyor.

Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.