Gayrimenkulde Hedef 1 Milyon!

Hürriyet Gazetesi’nden Gülistan Alagöz’ün haberine göre; yılın ilk yarısında 6.6 büyüyen inşaat sektörü 3'üncü çeyrekte 8.7'yi yakaladı. 9 ayda 860 bin konut satışına imza, atan sektörün bir milyonu aştığı düşünülüyor. Kentsel dönüşüm ile canlanan inşaat sektörü yıl boyunca yapılan düzenlerle hareketliliğini korudu. Yabancıya 1 yıl oturma izni verilmesiyle satışlar hız kazandı. İnşaat şirketleri gerek Türkiye gerekse yurtdışı fuarına katılarak yabancı yatırımları artırdı. Konutta satışlara hız kazandıran bir faktör de KDV düzenlemesi oldu. Konut alıcısı değişen KDV düzenlemesinden etkilenmemek adına ruhsatım almış konutlardan alım yaptı. 

Dönüşüm damgasını vurdu 

Kentsel dönüşüm dediğimiz Afet Altındaki Alanları Dönüşüm Yasası 2012'de yürürlüğe girmesine karşın etkileri 2013 yılında hissedildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın öncülüğündeki çalışmalarda 20 yıl boyunca 6.5 milyon konutun yenilenmesi planlanıyor. Kamu ve özel sektörün birlikte hareket ettiği dönüşüm çalışmaları 2013 yılında inşaat sektörünün en önemli gündem maddesi oldu. Bugüne kadar ülkenin çeşitli yerlerinde toplam 6 bin 753 hektar alam riskli ilan etti. Bu alanlarda ise 367 bin 522 konut ve iş yerinin yer aldığı 162 bin 442 bina bulunduğu tespit edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar da vatandaşlardan gelen talep doğrultusunda yaptıkları incelemelerde, 58 bin 649 konut ve iş yerinin riskli olduğuna karar verdi. Riskli alan ile binalardaki toplam konut ve iş yeri sayısı 426 bin 171'e ulaşırken, buralarda yaşayan toplam nüfus ise 1 milyon 200 bini geçti. Yıl içinde 200 bin birimin dönüşüm hedefi yakalanırken, 2014 sonuna kadar 400 bin bağımsız konut ve iş yerinin dönüşümünün tamamlaması planlanıyor. İstanbul'da Esenler, Fikirtepe, Gaziosmanpaşa, Bağcılar'da yoğunlaşan çalışmalar özel sektöre de hareketlilik getirdi. Şehrin merkezi lokasyonlarına yönelen inşaat şirketleri yemleme projelerine odaklandı. 

Yabancıdan 2.5 milyar dolar 

2013'ün ilk 10 ayında yabancıya 21 bin mülk satıldı. Şuana kadar yabancı satışından 2.5 milyar dolar gelir sağlanırken bundan sonrasında 5 milyar dolar hedefleniyor. 2012 yılında yürürlüğe giren Mütekabiliyet Yasası öncesi satışların yüzde 2-4'ü yabancılaraydı bu oran 2013'te yüzde 10 seviyesine ulaştı. 

Ruhsat almak kolaylaştı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yapılaşmaya ilişkin kuralların belirlendiği yönetmelikte değişiklik yoluna gitti. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 8 Eylül'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre yeni projelerde ruhsat almak kolaylaşırken, acık ve kapalı otoparklar da emsale dahil edildi. Bütün yapılarda yangın, deprem, ısı ve su yalıtımı, çevre ve enerji verimliliğine ilişkin olarak ilgili mevzuatın gerektirdiği tedbirlerin alınması zorunlu oldu. Mevcut binalarda yapılacak ruhsat işlemlerinde binalarda enerji verimliliği kurallarına uyulması ve enerji kimlik belgesinin düzenlenmesi zorunluluğu getirildi. 1+0 tip konutlara getirilen düzenlemeye göre en küçük dairede oturma odası en az 12, yatak odası 8 mutfak 3.3, banyo 3 ve tuvalet 1.2 metrekare oldu. Böylece bir daire toplamda 27 metrekareden daha küçük olamayacak. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından üzerinde çalışılan ve taslak haline gelen Yeni İmar Kanunu'nda tüm yetkiler tek elde toplanacak. 

Konutta KDV değişti 

2013 başında yapılan düzenlemeyle konut alımlarında uygulanacak katma değer vergisi sistemi yenilendi. Konut teslimlerinde şimdiye kadar uygulanan 150,metrekare ve üstüne yüzde 18,150 metrekare altına yüzde 1 KDV oranları değiştirildi. Buna göre konut alımlarında KDV, konutun değerine göre değil, arsanın metrekare değerine göre belirlenecek, Arsa birim metrekare vergi değeri; 500 lira ile bin lira arasında olan konutların tesliminde yüzde 8 vergi oranı, bin lira ve üzerinde olan konutların tesliminde yüzde 18 vergi oranı uygulanacak. 1 Ocak 2013 öncesi ruhsat alanların bu uygulamaya dahil olmaması KDV'si yüzdel olan konutların hızlı satışına yol açtı. Ancak sektör temsilcileri bu düzenlemeden memnun değil. Uzun vadede de arz fazlası balonu oluşmaması için yüzde 8-18 olan KDV ve konutun satış fiyatının yüzde 12'si olan vergi ve harçların oranlarının düşürülmesi isteniyor. 

Tüketici güvende olacak

2013 son çeyrekte yapılan yeni bir düzenleme ile konut alıcısı güvence altına alındı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylanan "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun"da tüketicileri korumaya yönelik bir dizi düzenleme bulunuyor. Ruhsat almayan proje maketten satış yapamayacak. Ayrıca şirketlerin yapacağı bina tamamlama sigortasıyla inşaatların yarım kalmasının önüne geçecek. Yapılan düzenlemelerden öne çıkanlar şöyle; 1 Satılan konutların 36 ay içinde teslim edilmesi zorunlu olacak. Artık vatandaş aldığı konuttan 14 gün içinde cezasız vazgeçebilecek. 

Satış sözleşmeleri noter huzurunda yapılacak ve tüketicilerin sözleşmeler üzerinden kandırılması engellenmiş olacak. Vatandaş aldığı konutta her hangi bir kusur görmesi halinde bunu kusurun şekline göre müteahhit firmadan kusurun giderilmesini veya değiştirilmesini talep edebilecek. Firmaya ise 60 gün süre tanınacak. Kredilerde zorunlu sigorta olmayacak ve kredi hesabından masraf alınmayacak. Müteahhitler yaptığı konuttan 5 yıl sorumlu olacak.