|
2020'ye kadar gayrimenkul alanında gerçekleşmesi beklenen diğer değişiklikler
• 2020 yılına dek, şehirlere yapılan en büyük göç gerçekleşmiş olacak. Hızla büyüyen Asya, Afrika, Ortadoğu ve Latin Amerika’daki şehirler dolacak. Daha yavaş bir hızla da olsa, gelişmiş Batı ülkeleri de şehirleşmeye devam edecek. 2020'ye gelindiğinde, şehirler arasında aşırı rekabet ortamı olacak. Bazı şehirler, çok kutuplu dünyada servet yaratma merkezi haline gelirken, bazıları bu süreçte başarısız olacak. Kendi bölgelerine öncülük eden şehirlerin cazip kazançlar getirecek fırsatlar oluşturması bekleniyor.
• Gelişmekte olan pazarlardaki büyüme, gayrimenkul varlıklarının yanı sıra sektördeki şirketler arasındaki rekabeti de arttıracak.
• Sürdürülebilirlik, varlık yöneticileri için fırsatlar ve riskler oluştururken yapıların ve gayrimenkul projelerinin tasarımını değiştirecek.
• Teknoloji, gayrimenkul ekonomilerini sarsacak: internet üzerinden alışverişte yaşanan artış, perakende alanına duyulan ihtiyacı azaltmayı sürdürecek fakat daha kısa teslimat süreleri müşterilere yakın depo alanlarına duyulan ihtiyacı arttıracak. Ayrıca, çalışanlar giderek daha fazla oranda evden veya uydu şubelerden çalıştığı için, ofis ihtiyacı azalacak. Teknolojik ilerlemeler sayesinde gayrimenkul geliştiricileri için eko-verimli yapıları daha uygulanabilir hale getirecek. Veri depolama gibi farklı veri yönetimi tekniklerini mümkün kılan teknoloji uzaktan iletişimin daha fazla kullanılmasını sağlayan teknoloji sayesinde gayrimenkul varlık yöneticileri kendi faaliyetlerini de baştan aşağı değiştirecek.
Gayrimenkul yöneticilerin cevap vermesi ve benimsemesi gereken konular
• Küresel yatırım yapılabilir gayrimenkullerin, özellikle gelişmekte olan ekonomilerde olmak üzere önemli ölçüde artmasıyla gayrimenkul yöneticilerinin daha küresel düşünmeleri gerekecek.
• Gayrimenkul yöneticilerinin şehirlerin temel ekonomilerini anlamaları gerekecek: Gelişmiş ekonomilerdeki birincil gayrimenkule ilişkin düşük risk/düşük kazançtan gelişmekte olan ekonomilerdeki yüksek risk/yüksek getiriye kadar, hızla büyüyen şehirler, daha çeşitli riskler ve getiriler sunacak. Öncelikli olarak gelişmekte olan ekonomilerde gerçekleşecek tüm zamanların en büyük sosyal göçü, inşaat alanındaki en büyük artışı getirecek. Gayrimenkul yatırımcıları, daha yüksek riskli geliştirme projelerinden başlayarak daha düşük riskli ana yatırım alanına kadar şehirleşme stratejileri uygulayabilirler. Hangi yaklaşımı seçerlerse seçsinler, bu kişilerin bir şehrin niçin başarılı olacağına dair net stratejik bakış açısına sahip olmaları gerekecek.
• Teknoloji, değer yitimi tehlikesini arttırarak, gayrimenkul ekonomilerini sarsacak. Rekabetçi sürdürülebilirlik derecesine sahip olmayan yapılar daha ucuz fiyatlardan zarar görecek.
• Gayrimenkul yöneticileri, yerel bilginin temelleri ve kiracı taleplerine her zamankinden daha çok yoğunlaşarak, yaratıcı düşünmeliler. Gelişmekte olan ekonomilerin yeni zenginliği, birincil varlıklar için yaşanan rekabeti daha da artıracak
• Gayrimenkul yöneticileri, risklerin geniş kapsamını yansıtabilmek için fırsatları değerlendirmek durumunda kalacaklar. Gayrimenkul yatırımlarının yapısı değiştikçe, küreselleştikçe ve özelleştikçe, ortaya daha fazla risk çıkacak. Gittikçe daha da küreselleşen sektörde bu riskler, gelişmekte olan ekonomilerdeki yerel geliştiriciler ve hükümetlerle yapılan ortaklıklar ile ilgili olanların yanı sıra düzenlemeler ve vergi ile ilgili riskleri de giderek daha çok kapsayacak.
Bu beklentileri değerlendiren PwC Türkiye Gayrimenkul Sektörü Lideri Ersun Bayraktaroğlu şunları söyledi:
"Küresel mega trendler, önümüzdeki altı yılda ve sonrasında da, gayrimenkul sektörünün görünümünü önemli derece değiştirecek. Bu trendler çoktan görünür hale gelmiş olmasına rağmen, gayrimenkul dünyası maalesef 2020 yılına kadar yaşanacak değişimi tam anlamıyla anlamış gözükmüyor. 2020 yılına kadar, gayrimenkul yöneticileri daha büyük risklere ve değer yaratan yeni unsurlarla, daha geniş çapta fırsatlara sahip olacaklar. Gayrimenkul yatırımlarına önemli etkileri olacak bu mega trendler sebebi ile varlık havuzunun hacmi artacak olmakla birlikte gayrimenkul sektörünün oyuncuları bu hızlı gelişmelerin şu andakinden çok farklı yatırım ortamı ve fırsatlarını getireceğini de unutmamalılar”.
|
