|
phrodisias Kazı Başkanı Prof. Roland Smith, PTNE 84-1-4 kazı numaralı kayıp blokun 2003 yılında Londra'daki Barakat Galerisi'nde olduğunu tespit edince, Kültür ve Turizm Bakanlığı eseri geri telep etti ve almayı başardı. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç'un da katılacağı törenle, friz bugün Aydın Müzesi'ne teslim edilecek. Çalınan friz bloklarından biri ABD'de, ikisi de Türk koleksiyonerde çıkmıştı.
ABD iade etti
Aydın'ın Karacasu ilçesindeki Aphrodisias ören yeri "Tiberius Portikosu"nda 1984 yılı kazı sezonunda Prof. T. Kenan Erim tarafından gün ışığına çıkarılan friz bloklarından bazıları 1989 yılında çalınmıştı. Soygunun nasıl gerçekleştirildiği karanlıkta kalmış, taş bloklar ortadan kaybolmuştu. Bu friz bloklarından birinin New York'taki Fortuna Fine Arts Galerisi'nde satışa çıkarıldığı Aphrodisias Kazı Başkanı Prof. Dr. R.Smith tarafından 11 Mart 1993 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bildirildi. Eserin iadesi amacıyla, ABD'de Türkiye'yi temsil eden avukatlık firması aracılığıyla gerekli girişimler yapıldı ve eser FBI tarafından korumaya alındı. Friz blok, Türkiye'ye ait olduğu kanıtlanınca, 14 Ağustos 1994 tarihinde iade edilip Aydın Aphrodisias Müzesi'ne konuldu.
Koleksiyoner hibe etti
Bu arada Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü denetiminde koleksiyonerlik yapan Turgut Tokuş, ABD'den iadesi sağlanan friz blokuna benzer iki parçanın da kendi koleksiyonunda bulunduğunu belirterek, bu parçayı hibe etmek istediğini 16 Haziran 2003 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bildirdi. Söz konusu eserin Tiberius Portikosu'na ait olduğu Prof. Dr. R. Smith tarafından da onaylanınca Ağustos 2003 tarihinde Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü'ne iki friz blok teslim edildi.
3 yıl izini sürdü
Tiberius Portikosu'ndan çalınan son parçanın Londra'daki Barakat Galerisi'nde bulunduğu 16 Şubat 2003 tarihinde Prof. R.Smith tarafından tespit edildi. 1989'da çalınan eserin 1985 yılında sit alanında çekilen fotoğrafı galeriye gönderildi. Eserin Türkiye'ye ait olduğuna ilişkin Prof. Erim'in 1984 yılındaki raporları ve Prof. Smith'in raporu, ilgili ülke yetkililerine iletilerek, Dışişleri, İçişleri ve Adalet bakanlıkları aracılığıyla "Adli Yardımlaşma Anlaşması" çerçevesinde girişimlerde bulunuldu. 11 Mart 2004 tarihinde Metropolitan polisi tarihi esere el koydu. 29 Haziran 2006 tarihinde de Dışişleri Bakanlığı eserin iadesiyle ilgili olarak sorun kalmadığını Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bildirdi. Eser, bakanlık uzmanlarının nezaretinde Türkiye'nin İngiltere Büyküelçiliği'ne teslim edildi. Friz blok, Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç'un da katılacağı törenle, bugün Aydın Aphrodisias Müzesi'ne teslim edilecek.
Tiberius'un zaferleri onuruna yapıldı
Aphrodisias antik kentinde tiyatro ile tapınak arasında etrafı sütunlarla çevrili iki meydan bulunuyor. Bunlar; Agora ve Tiberius Portikosu. Tiberius Portikosu'nun etrafındaki sütunların üzerini süsleyen frizlerin, İmparator 2. Tiberius'un zaferleri onuruna M.Ö. 2. yüzyılda yaptırıldığı sanılıyor. İngiltere'den geri getirilen friz blok da bunlardan biri.
|
