|
Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethinde kullandığı top
ve güllelerin üretildiği Kırklareli'nin
Demirköy ilçesindeki dökümhanede kazı çalışmaları devam ediyor.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi
Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Nurcan Yazıcı başkanlığında
20 kişilik ekip, Demirköy'e 4 kilometre uzaklıktaki Fatih
Dökümhanesi'nde 9 ağustostan bu yana kazı çalışmalarını sürdürüyor.
Kazı Başkanı Yazıcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Demirköy
dökümhanesiyle ilgili yaptıkları araştırmalarda, dökümhanede ve çevresindeki
üretimin Osmanlı İmparatorluğundan önce de var olduğuna dair bulgulara
ulaştıklarını söyledi. Dökümhane yapıları arasında bulunan mescidin
restorasyonunun önümüzdeki yıl yapılmasının planlandığını ifade eden Yazıcı, 16.
yüzyıldan itibaren Osmanlı yazışmalarında dökümhanede üretimin devlet tarafından
yapıldığına dair bilgiler yer aldığını, 17. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın
başına kadar da üretimin kesintisiz devam ettiğinin görüldüğünü belirtti.
Yazıcı, ''Dökümhane 1913 yılında bir İngiliz şirketine 99 yıllığına ihaleyle
verilmiş ancak 1'inci Dünya Savaşı'nın çıkması üzerine sözleşme 1916 yılında
feshedilmiş. Demirköy, Osmanlı Dönemindeki adıyla Samakocuk'taki dökümhane Fatih
dönemine tarihlendirilmesine rağmen, Kırklareli ve çevresindeki üretimin Osmanlı
öncesinde de var olduğu bilinmektedir'' dedi.
Fatih Dökümhanesi'nin 10 bin metrekarelik bir alanda kurulu olduğunu ve
etrafının surlarla çevrili bir yerleşkeden oluştuğunu kaydeden Yazıcı,
''Dökümhane, kale şeklinde ve yamaç üzerinde iki düzleme oturur. Yapılar
topluluğu üst sette yaşam ve hizmet alanları, alt kotta üretimle ilgili
donanımlar ve depo birimlerinden oluşur. Üst setteki dökümhane işçilerinin
barındığı kışla, yatakhane binaları ile orta avluya açılmaktadır'' diye konuştu.
Yazıcı, 6 eylülde sona erecek olan kazılarda dökümhanenin duvar kalıntılarını
ortaya çıkarmaya çalıştıklarını aktararak, alandaki kazı ve restorasyon
çalışmalarını tamamladıktan sonra dökümhanenin işlevi hakkında daha net
bilgilere ulaşacaklarını açıkladı.
Tarihi
Demirköy Dökümhanesi, Fatih Sultan Mehmet'in 1453'de İstanbul'un fethinde
kullandığı top ve güllelerinin döküldüğü yer olarak biliniyor. Dönemin en ileri
teknolojisiyle döküm yapılan dökümhane, tarihi kayıtlarda ''Demirköy Tophane-i
Amiriye İşletmeleri'' olarak anılıyor. Dökümhanede, 15. yüzyıl ortalarından 19.
yüzyılın sonlarına kadar aralıksız üretim yapılması dikkati çekiyor.
|
