|
br/>
Piyasalardaki dalgalanma ve kendi elektriğini üreten özel şirketlerin şartel indirme kararı ‘enerji sektöründe kriz' endişesine yol açtı.
Ancak Özelleştirme İdaresi rahat. Bu ayın sonunda çıkılması planlanan elektrik dağıtım ihalelerine ilgiden memnun olan Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci, yaşanan olumsuz gelişmelerin şebeke özelleştirmelerini etkilemeyeceğini düşünüyor. Kilci, ihalenin yerli ve yabancı şirketlerin kıyasıya rekabetine sahne olmasını bekliyor. “Son dalgalanmanın ve elektrikte yaşanan sorunların stratejik yatırımcıları çok derinden etkilediğini sanmıyorum.” diyen Kilci, dağıtım şebekesine talip şirketlerin tavrında bir değişikliğin olmadığının altını çiziyor.
Ege Bölgesi’nde 13 vilayeti karanlıkta bırakan elektrik kesintisinin altından, artan doğalgaz maliyetini bahane ederek, elektrik üretiminden vazgeçen şirketler çıkmıştı. Ürettiği elektriğin ihtiyacından fazlasını devlete satan şirketler ile Enerji Bakanlığı arasındaki görüşmelerden henüz bir uzlaşma çıkmadı. Yaşananların elektrik dağıtım ihalelerine ‘olumsuz’ etki yapacağı endişelerine katılmayan Kilci, “Tarifelerde enerji maliyetlerindeki artışın tükeciye yansıtılması öngörüldü. Dolayısıyla dağıtıcı şirket açısından belirsiz bir durum yok.” açıklamasını yaptı. Başta elektrik dağıtım ihaleleri olmak üzere özelleştirme kapsamındaki kuruluşlarla ilgili olarak gazetecilere açıklamalarda bulunan Başkan Metin Kilci, otoprodüktörlerle Enerji Bakanlığı arasında yaşanan sorun ile dağıtım ihalelerine ilişkin özelleştirme sürecinin farklı konular olduğunu söyledi. Kilci, dağıtım ihalesine girecek firmaların 5 yıllık elektrik tedarikinin garanti altına alındığına dikkat çekti. Buna göre özel sektörün sistemden çıkması halinde, alternatif kaynaklara ve ithalata yönelerek dağıtıcı şirkete taahhüt edilen elektriğin temin edilmesi sağlanacak. Başkan, dağıtım şebekesinin özelleştirmesi çerçevesinde bağlı ortaklık şeklindeki şirketlerin kuruluşlarının tamamlandığı bilgisini verdi. Abone sayısı 27 milyonu aşan Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’nin (Tedaş) tüketime sunduğu toplam elektrik miktarı geçen yıl 149,3 milyar kilovatsaati buldu. Tüketim ve abone potansiyeli bakımından İstanbul, ihaleye ilk çıkılacak yerler arasında öne çıkıyor. Şehrin sadece Avrupa yakasında 3,5 milyonu aşkın abone bulunuyor. Yüzde 15’e yaklaşan kayıp-kaçak oranına rağmen tahsilat yıllık 2,3 milyar YTL’yi geçiyor. İdare önce hazırlıklarını tamamladığı 6 bölgeyi satışa çıkaracak. Yıl sonuna kadar İstanbul’un Avrupa yakası (Bedaş) ve Anadolu yakası (Ayedaş) ile Sakarya, Başkent, Meram ve Dicle dağıtım bölgelerinden en az birinin özelleştirilmesi hedefleniyor. Bunun için ilan tarihi 30 Ağustos olarak belirlendi. Elektrik dağıtım işiyle yerli ve yabancı büyük şirketler yakından ilgileniyor. Koç’tan Sabancı’ya, Çalık’tan Zorlu’ya Türkiye’nin önde gelen holdinglerinin yanı sıra dünya enerji devleri Alman E.ON, RWE ve Siemens, İspanyol İberdrola ve Endesa, İtalyan Enel ve Amerikalı AES talipliler arasında öne çıkıyor. Başkan Kilci, 14 bölge için de bilançoların sıfırdan oluşturulduğunu, bu bölgelerdeki varlıkların Tedaş’a devredileceğini söyledi.
Kamu şirketi Tedaş, kayıp-kaçak oranının yüzde 50’nin üzerinde seyrettiği Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde elektrik faturası tahsilatında büyük sıkıntı yaşıyor. Kilci’ye göre bu durum, şebekeyi özel sektör devraldıktan sonra tamamen değişecek. Devletin tahsil etme içgüdüsü ile özel sektörünkinin bir olmadığını dile getiren Başkan, “Kamuda para tahsil edilmediğinden dolayı hiçbir maliyete katlanılmayan bir yapı var. Benim tahsildarım faturaları tahsil edemeyince hiçbir müeyyideye maruz kalmıyor. Halbuki, bunun müeyyidesi tahsildarın işini kaybetmesi ve şirketin iflas etmesidir.” dedi.
Tekel’i yeniden yapılandırdık, pazar payı yükseliyor
Özelleştirme İdaresi son olarak mayıs ayında Türk Hava Yolları’nın yüzde 25 hissesini halka arz etti ve şirketteki kamu payı yüzde 50’nin altına düştü. İdare bir yıl süreyle özelleştirme yapmayı düşünmüyor. Kilci, buna gerekçe olarak elektrik dağıtım ihalelerini gösteriyor: “Elektrik dağıtımı olmasaydı, portföydeki diğer kuruluşlarla ilgili çalışmalar 2006 sonuna kadar tamamlanmış olurdu.” Bu arada Tekel’in sigara kısmı için şartların olgunlaşmasını beklediklerini dile getiren Kilci, “Yeniden yapılandırıyoruz. Bunun bilançolara yansıması zaman alacak. Pazar kaybı tersine döndü, net kârlılık artıyor.” dedi. Piyasa odaklı çalışmaya başlayan Tekel'in 81 pazarlama müessesesinden 41'i kapatıldı. Petkim’in özelleştirme çalışmaları için danışman firma seçildi. Özelleştirme yol haritası çizilen Halkbank’a ise yabancı ilgisi devam ediyor. Halkbank’a ilişkin karar taslağı Özelleştirme Yüksek Kurulu’na sunuldu. Kilci, Türkiye’deki bankacılık sisteminin Avrupa’daki benzerlerine oranla gelişmeye daha açık olmasının, ilgiyi artırdığını ifade etti.
|
