Elektrik Kesintileri Nelere Yol Açtı?

Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi'nin (BOTAŞ), 15 gün önce doğalgaz çevrim santrallerine verdiği gazı yüzde 90 oranında kesmesi, elektrik tüketiminin yüzde 57'sini doğalgaz santrallerinden karşılayan Türkiye için "karanlık" günlerin de başlangıcı oldu.

Elektrik kesintileri Marmara'da yoğunlaşırken İstanbul'da en az 15 ilçenin farklı mahallelerine elektrik verilemiyor. Bu durum, yalnızca hane halklarını değil, sektörleri ve üretimi de etkiliyor.

Elektrik sıkıntısıyla geçen son iki haftada yaşananlar ise şöyle:

1- Bir saatlik kesintiye 18 milyon liralık kayıp

Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği Başkanı ve Boğaziçi Üniversitesi Enerji Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Dünya Gazetesi'ne yaptığı açıklamada 1 saatlik elektrik kesintisinin sanayi üstünden Türkiye ekonomisine etkisinin megawatt (MWh) başına 4 bin 574 TL olduğunu kaydetti. 

2015 rakamlarını değerlendirerek bu sonuca ulaştığını açıklayan Kumbaroğlu, “Sanayi 2015 yılında GSMH için 457 milyar liralık katma değer yarattı. Aynı şekilde 100 milyar kilowattlık elektrik tüketti. Buradan yapılan hesapla 1 saatlik elektrik kesintisi 18 milyon liralık kayıp demek sanayi için” dedi. Günlük hesaba vurulduğunda ise 432 milyon liraya karşılık geliyor.

2- Otomotivde üretime elektrik engeli

BOTAŞ'ın kararı sonrası hafta başında Tofaş ve Ford hisseleri bugün sırasıyla yüzde 1,7 ve 1,1 düşerken, Türk Traktör hisseleri yüzde 2,5 geriledi. 

Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD), Gebze ve Kocaeli'deki elektrik kesintileri nedeniyle bölgede yerleşik taşıt tedarik sanayisinde üretimin durma noktasına geldiğini ve 300 milyon euro üzerinde kayıp oluştuğunu söyledi.

Otomotiv yan sanayinde 120'ye yakın fabrikanın üretimi dururken, günlük zarar 20 milyon doların üzerinde.

3- Çimentoya yüzde 30 maliyet artışı

Üretim girdisinde elektriğin yüksek pay taşıdığı çimento sektörü temsilcilerinin verdiği bilgiye göre yılın başından bu yana ortalamaya kıyasla aralıkta elektrik maliyetleri yaklaşık yüzde 30 arttı.

4- Tüketiciye yansıması

EPİAŞ'ta elektrik fiyatları tüketimin yoğunlaştığı saatlere bağlı olarak sert dalgalanmalarla yükselirken EPDK tüketici fiyatlarını 3 aylık dönemlerle belirliyor. Bu açıdan artan fiyatların tüketiciye ne ölçüde yansıyacağı Nisan 2017-Haziran 2017 tarife döneminde belli olacak. 

5- Bir aylık jeneratör bir günde satıldı

Aksa Jeneratör CEO’su Alper Peker, Dünya Gazetesi'ne yaptığı açıklamada kesintilerin başlamasıyla birlikte jeneratör taleplerinin 10 kat arttığını söyledi. " Web sitemiz kesintinin yaşanmaya başladığı gün normalin 4 katı kullanıcı girişi sayısına ulaştı" diyen Peker, "Günlük satış rakamımıza baktığımızda ise ev ve küçük işletmelerde kolaylıkla kullanılabilen portatif jeneratörlerimizin satışı, bir aylık satışımıza denk geliyor” ifadelerini kullandı.

6 - Hacker saldırısı

BOTAŞ'ın doğalgaz arzını kısmasından sonra kesintiler yaşamaya başlayan elektrik şebekesi bir taraftan hacker saldırılarına maruz kaldı. 

Hürriyet'e konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri elektrik üretim ve iletim hatlarını kontrol eden sistemlere yönelik çok sayıda sızma girişimi tespit edildiğini belirterek "Sızma girişimleri, Türkiye’nin ulusal elektrik şebekesinde büyük bir sabotaj hazırlığının da göstergesi" açıklamasını yaptı.