|
Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerde 1
Eylül’den itibaren 100 watt ve üzerindeki ampuller mağaza raflarından tamamen
kalktı. İlk olarak 100 ve 100 watt’ın üstündeki akkor ampullerin her türlü
üretim ve satışı durduruldu. İkinci aşamada ise 2012 yılına kadar tüm klasik
ampuller piyasadan kaldırılacak. Evlerdeki ampuller için ise bir yaptırım yok.
Klasik ampullerin yasaklanma nedeni kullandığı enerjinin yüzde 5’lik gibi küçük
bir miktarını ışığa dönüştürerek, geri kalan büyük bir bölümünü ısı olarak israf
etmesi.
Karbondioksit tüketimini artırıyor
Boşa giden elektrik akımı ise milyonlarca avro zarara yol açan karbondioksit
tüketimine sebep oluyor. AB’nin kararına göre 2010’da 75’lik, 2011’de 60’lık,
2012’de 40’lık ve son olarak da 2013’de 25’lik ve 15’lik ampuller raflardan
tamamen kalkacak. AB klasik ampullerin yerine enerji tasarruflu modern ampullere
destek veriyor. Bu ampuller kullandıkları elektrik gücünün yüzde 25’ini ışığa
dönüştürüyor ve bu sayede yüzde 80’e varan tasarruf sağlanıyor.
Ancak bu yasak devreye girmeden önce klasik ampullere büyük bir hücum
yaşandı. Kullanımı modern ampullere göre daha kolay olan klasik ampullerden
vazgeçmek istemeyenler yasak başlamadan önce ampul stoku yapmayı tercih etti.
Yasağın nedenlerinden biri olarak da modern ampullerin içerdiği civa
gösteriliyor. AB’ye üye ülkelerde civa içeren bu modern ampullerden biri
kırıldığı zaman kendi başınıza kırıkları toplayamıyorsunuz. Civanın zehirli
olması nedeniyle Tehlikeli Maddeler Ekibi’nden birinin gelip özel bir işlemle
ampul kırıklarını toplaması gerekiyor. Türkiye’de bu konuda bir uyarı yok. Ancak
size önerimiz evinizde cıva içeren modern ampullerden biri kırıldığında bunları
elinizle toplamamanız, camı açıp evi havalandırmanız. Bu arada AB Komisyonu
ışığa karşı duyarlı olanların enerji tasarruflu ampullerin yaydığı ultraviyole
ışınlardan olumsuz etkilenebileceği uyarısında bulundu.
120 yıldan bu yana kullanılan ‘Edison ampulü’ olarak
nitelendirilen klasik ampullerin mağaza raflarından tamamen kaldırılmasına
Alman gazeteleri, AB içen, “Gereksiz işlerle uğraşıyor” yorumu
yaptı. AB ülkelerinde 1 Eylül’de başlayan ampul yasağının yaptırımı bulunmazken,
ürünlerin raflarda satılamayacağı belirtildi. Yasak, Alman gazetelerinin geniş
tepkisine neden oldu. Stuttgart’ta yayımlanan ‘Stuttgarter
Nachrichten’, enerji tasarrufu sağlayan ampullere zorunlu geçiş
uygulamasına tepki gösterdi. Gazete, AB ülkelerinde satışı yasaklanan
klasik ‘akkor ampuller’ düzenlemesinde asıl rahatsız edici olan yönün AB’nin
sergilediği tutum olduğu belirtilirken Avrupa Parlamentosu’nun konuyla ilgili
görüşünün alınmadığı, sadece ’bilirkişilere’ dayanılarak karar verildiği
belirtildi.
Yaptıkları çılgınlık
Gazete, şunları yazdı: “Çünkü bizden korkuyorlar. İklimin korunması gibi
konular güya bizi aşıyor! Dünyayı kurtarmak söz konusu olduğundan, ilgili
önlemler de ‘tepeden inme’ uygulanmak zorunda! Akkor ampulün ardından, çok
yakında sıra duş musluğu ve eski çamaşır makinesine sıra gelecektir. Çünkü
AB’nin hedefinde 14 ayrı ürün grubu daha bulunuyor. Neyi satın alıp
alamayacağımızın kararını Brüksel vermek istiyor. Çılgınlık bu...”
Baden-Baden kentinde çıkan Badisches Tagblatt gazetesi de
100 watt’lık akkor ampulün üretiminin durdurulmasını ‘tümüyle gereksiz icraat’
olarak nitelendirdi. Badisches Tagblatt gazetesi, “21’inci yüzyılın kronik bir
vakası olan ‘kanun çıkarma hastalığı’ Brüksel’deki AB Komisyonu üyelerinde ileri
safhaya ulaşmış durumda. Üzerlerine vazife olmayan işlerle uğraşmaya
bayılıyorlar. Teknolojik gelişmeler devam edecek. Daha şimdiden ışık
teknolojilerinde bambaşka eğilimler söz konusu. Kanunları çıkartanın, böyle
konulara burnunu sokmayıp, işleri akışına bırakması çok daha yerinde bir
davranış olur” diyerek devam etti.
Tasarruflu ampulde tehlike iddiaları
Piyasada tasarruflu ampuller konusunda da tartışma yaşanıyor. Bazı bilim
insanları tasarruflu lambaların beraberinde büyük bir tehlike taşıdığını
belirtiyor. Yasak öncesi açıklama yapan Alman bilim insanı ve ışık uzmanı
Alexander Wunsch, tasarruflu lambaların baş ağrısından tutunda
kansere kadar birçok hastalığa davetiye çıkardığını söyledi. Wunsch ampullerin
yerini alacak bu lambaların yanlış kullanımı halinde kalp hastalıkları, diabet,
sinir sistemi bozukluğu, göğüs ve protast kanserine neden olabileceğini
belirtti. Wunsch ampullerin yaydığı ışınların doğal olduğunu ancak tasarruf
lambalarının yaydığı ışınların kansorojen etkisi olduğunu söyledi.
İçindeki civaya dikkat
Tasarruflu lambaların içeriğinde bulunan cıvanın da insan sağlığı için büyük
tehlikeler barındırdığını ifade eden Wunsch, “Politikacılar ve çevre
örgütlerinin tasarruf lambası gibi cıva içeren ürünlere neden karşı çıkmadığını
anlamış değilim” dedi.
Göz doktoru Bernhard Lachenmayr da ışık kırmayan lens takan
kişilerin gözlerinde kalıcı hasarlar meydana gelebileceği uyarısında bulundu.
Uzmanlar düşük tavanlı evlerde tasarruflu ampul kullanımının, daha riskli
olduğunu kaydediyor. Bu arada Tekfen Endüstri, tasarruflu
ampullerin sağlık üzerine etkisi konusunda doğru ampul seçiminin önemine
değinerek, tüketicilerin ampul ararken kutunun üzerinde TÜV EMC ve RoHS
ibarelerine dikkat etmesi uyarasında bulundu.
|
