|
Onlara 'Beton İmparatorları' da diyorlar. Krizin etkilerine
rağmen dünyanın en büyük global müteahhitlik ve
gayrimenkul şirketlerinin ciroları insanın başını döndürüyor.
Bureau van Dijk tarafından derlenen ve 2008 yılı rakamlarını
içeren 15 şirketlik ‘Dünya İnşaat Şirketleri Ligi’nde sadece 6
ülke temsil ediliyor ve tartışmasız lider (lig şampiyonu Vinci
ile ikinci Bouygues’u çıkaran) Fransa.
Türkiye’de ise, Capital’in hazırladığı
‘Türkiye’nin en büyük 500 özel şirketi’ listesinde ilk 5’e girmeyi başaran
ENKA, 9 milyar TL’yi aşan cirosuyla sektörün
şampiyonu.
DÜNYADA VINCI
Bureau van Dijk tarafından derlenen ve 2008 yılı rakamlarını içeren 15
şirketlik ‘Dünya İnşaat Şirketleri Ligi’nde dünyanın en büyük müteahhitlik ve
gayrimenkul firmaları yarışıyor. Bu yıl da yine şampiyon, 34 milyar avroluk
(bugünkü kurla 71,4 milyar TL) cirosuyla Fransız Vinci. İkinci
de yine bir Fransız şirketi olan 33 milyar avro cirolu
Bouygues.
Bureau van Dijk verilerine göre, ‘2008 Dünya İnşaat Ligi’nde 6 ülkeden 15
şirket yer alıyor. Bu şirketlerin 2008 yılı toplam ciroları (krizen rağmen) 280
milyar avronunun (585 milyar TL), toplam net kârları da 6,28 milyar avronun
(13,1 milyar TL) üzerinde. Bu 15 dev 1,5 milyona yakın insan çalıştırıyor.
Dünyanın en büyük global müteahhitlik şirketi uzun zamandır bir
Fransız: Vinci.
Türkiye’de de yatırımları olan (Freysaş ve Reinforced Earth Insaat Proje ve
Ticaret A.Ş.) Vinci Grubu, 34 milyar avroluk (71,4 milyar TL) cirosunun yarısını
inşaattan elde ederken, kârının önemli bölümü (cironun yüzde 14’üne karşılık net
kârın yüzde 58’i) taşımacılık altyapısı (otoyol, havalimanı, otopark vs)
kiralama ve işletmeciliğinden elde ediyor.
Dünya liginde iki
numara da yine bir Fransız: Bouygues
1950’de kurulan, bugün kurucusu Francis Bouygues’ün oğlu Michel Bouygues
tarafından yönetilen grup, sadece inşaat işinde değil, iletiş sektöründe de bir
dev. Fransa’nın en büyük televizyon kanalı TF1’ün ve GSM operatörü Bouygues
Telecom’un da sahibi.
İLK 6’DA 2 FRANSIZ VE 3
ÇİNLİ
İki Fransız şampiyonun ardından, ligin 3, 4 ve 6.
sıralarında ise üç Çin şirketi var:
China Railway Group (23,8 milyar avro), China Railway Construction Corps
(23,1 milyar avro) ve China Communication Construction Company (CCCC - cirosu
19,1 milyar avro). Kökeni, Komünist Çin Demiryolları Bakanlığı’na uzanan ilk
ikisinin çoğunluğu - hisse senetleri Şangay ve Hong Kong borsalarında kote olsa
da - hâlâ Çin Hükümeti’nin denetiminde. Ve ikisi de, adlarına rağmen sadece
demiryolları değil, yol ve köprü inşaatı da yapan şirketler. 6. sıradaki CCCC
de, diğer ikisi gibi, belli alanlarda uzmanlaşmış bir şirket. CCCC’nin iştigal
alanı liman ve konteynır inşaatı.
5.sıradaki Hochtief, Almanya’nın en büyük inşaat grubu. Ve krize rağmen 31
milyar avroyu bulan sipariş portföyüyle yetinmeyip, yeni şirket alımlarına
hazırlanıyor.
7.sıradaki ACS, Hochtief’in yüzde 25 sermayesine de sahip olan bir İspanyol
devi. Başkanı Florentino Perez aynı zamanda Real Madrid’in de patronu.
1840’da bir aile şirketi olarak kurulan Japon Kajima Corporation (8.sırada)
10 ülkede yatırımları olan, nükleer santral inşaatında iddialı bir şirket.
İspanyol Ferrovial (9) özellikle altyapı inşaatında uzman, İngiltere’nin
belli başlı havalimanlarını işleten BAA’nın da sahibi.
Diğer İspanyol şirketlerinden FCC (10), İspanyol emlak pazarının çökmesiyle
kârının yarı yarıya düşmesine rağmen, uluslararası cirosunu korumayı bildi;
Acciona (11) ise enerji yatırımlarının bir bölümünü satmasına rağmen, net
kârının yüzde 52 gerilemesine engel olamadı.
Fransa’nın kuzey batısındaki meşhur Millau viyadüğünü inşa eden ve işleten
Fransız Eiffage (12) cirosunun yüzde 70’inin yurtiçi işlerden elde ediyor. Kârı
2008’de yüzde 70 azaldı.
İskandinavya bölgesinin en büyük inşaat grubu olan
İsveçli Skanska (13), bölgedeki 20 bin çalışanından 3.400’ünü işten çıkarmaya
hazırlanıyor.
14 ve 15.sıradaki iki Japon şirketinden Sekisui House yurtiçi zararlarını
kapatmak için Avustralya pazarına gireceğini açıklarken, Daiwa House cirosunun
yüzde 20 artışına rağmen, net kârının yüzde 61’ini kaybetti. (Kaynak: Journal du
Net)
TÜRKİYE’DE ENKA
Capital’in hazırladığı
‘Türkiye’nin en büyük 500 özel şirketi’ listesinde 9 milyar TL’yi aşan cirosuyla
5. sırada yer alan ENKA, Türkiye’nin ‘Beton İmparatoru’. ENKA’yı, listede 56.
sırada bulunun ve cirosu 1 milyar TL’yi aşan Tekfen Taahhüt Grubu,
TAV Tepe Akfen (882,2 milyon TL cirosuyla listede 86. sırada), Ağaoğlu (679,1
milyon TL cirosuyla 116. sırada) ve Ankara merkezli Limak İnşaat (653,3 milyon
TL cirosuyla 126. sırada) takip ediyor.
|
