|
Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırım tutarı, yılın ilk yarısında 2009'un
aynı dönemine kıyasla yüzde 50 azalma göstererek, 1 milyar 644 milyon dolara
kadar geriledi. A.A muhabirinin Ocak-Haziran dönemine ilişkin ödemeler dengesi
bilançosundan yaptığı derlemeye göre, yurtdışında yerleşik kişilerin
Türkiye'deki doğrudan yatırımları, 2002-2003 yıllarında 600-700 milyon dolar
düzeyinde seyretti. 2004 yılında 1,2 milyar dolara yükselen doğrudan yabancı
yatırım tutarı, 2005 yılında büyük bir artışla 8 milyar 535 milyon dolara
ulaştı. 2006'da da yine büyük bir artışla 17,6 milyar doları bulan doğrudan
yabancı yatırım, 2007'de de 19,1 milyar dolar oldu.
Ülkeye gelen doğrudan yabancı yatırım miktarı 2008'de 14,7 milyar dolara
geriledi. Küresel krizin de etkisiyle 2009'da 6 milyar dolara kadar gerileyen
doğrudan yabancı yatırım, 6 aylık dönemler itibariyle bakıldığında, 2010'da da
2009'a göre düşüş gösterdi. Buna göre, 2009'un Ocak-Haziran döneminde 3 milyar
245 milyon dolar olan doğrudan yabancı yatırım tutarı, bu yıl aynı dönemde 1
milyar 644 milyon dolara
geriledi.
Sınai sektörüne yatırımda büyük
düşüş
Söz konusu düşüş, sektörler
itibariyle değerlendirildiğinde, sanayi sektörü öne çıktı. Geçen yılın ilk
yarısında sanayi sektörlere toplam 2 milyar 265 milyon dolar yatırım gelmişti.
Bu yıl aynı dönemde gelen doğrudan yabancı yatırım tutarı 880 milyon dolar oldu.
Söz konusu yatırımın 424 milyon dolarını ''elektrik, gaz, buhar ve sıcak su
üretimi ve dağıtımı'', 375 milyon dolarını ''imalat'', 81 milyon dolarını
''madencilik ve taşocakçılığı'' oluşturdu.
Hizmetler sektöründeki düşüş bu kadar keskin olmadı. Söz konusu dönemde
sektöre yönelik doğrudan yabancı yatırım tutarı, 957 milyon dolardan 750 milyon
dolara geriledi.
Bu başlık altında inşaat
sektörüne yatırımın 81 milyon dolardan 203 milyon dolara yükselmesi dikkati
çekti. İnşaat yatırımları 2004'te 3 milyon dolar
düzeyindeydi. Büyük artış
gösteren bu kalemdeki doğrudan yabancı yatırımlar, sırasıyla 2005'te 80, 2006'da
222, 2007'de 285, 2008'de 331, 2009'da 277 milyon dolar oldu.
Tarım sektörüne gelen doğrudan yabancı yatırım
tutarı da yılın ilk yarısında, geçen yılın aynı dönemine göre 23 milyon dolardan
14 milyon dolara
indi.
Avrupa'dan
gelen yatırım belirleyici
Türkiye'ye
gelen doğrudan yatırımın ülkeler itibariyle dağılımına bakıldığında, Avrupa
ülkelerinin ağırlığı öne çıkıyor. Yıllar itibariyle Türkiye'ye gelen yatırım çok
büyük bölümünü Avrupa kanalı oluşturuyor. Avrupa'dan gelen yatırım, 2004'te
artış trendine girdi ve 576 milyon dolardan 1 milyar dolara çıktı. Daha sonra da
sırasıyla 2005'te 6,6, 2006'da 14,6, 2007'de 12,9, 2008'de 11,3 milyar dolar
oldu. 2009'da 5 milyar dolara inen yatırım tutarı, 2010'nun ilk yarısında da
düşüş eğilimini sürdürdü. 2010'nun ilk yarısında yurda gelen 1,6 milyar dolarlık
doğrudan yabancı
yatırımın 1,3 milyar dolarını Avrupa ülkeleri meydana
getirdi. Söz konusu tutar geçen yıl aynı dönemde, 2,8 milyar dolar düzeyindeydi.
Avrupa'da Hollanda, İngiltere, İspanya, Malta, İsveç, Polonya ve Bulgaristan
dışında tüm ülkelerden gelen doğrudan yatırımda düşüş gözlendi. Avusturya,
Fransa, İtalya ve Lüksemburg'un yatırımlarındaki azalma yüksek miktarlarda
oldu.
Körfez ülkelerindeki artış ise dikkati çekti. Bu ülke grubundan Türkiye'ye
doğrudan yabancı yatırım, ilk yarıda, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 57
milyon dolardan 91 milyon dolara yükseldi. Birleşik Arap Emirlikleri yatırım
tutarını 5'ten 16'ya, Kuveyt 19'dan 36'ya, Suudi Arabistan 33'ten 39 milyon
dolara çıkardı.
|
