|
'Doğal Gaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarı'yla Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından onaylanmak üzere düzenlenen tarifeler, tarifelerin belirlenmesi ve uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Buna göre, Kurul tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre hazırlanacak tarife önerileri ve bu önerilere esas veri, bilgi ve belgeler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna sunulacak. Kurul ilgili tüzel kişilerin mali verileri ve tarife önerileri ile piyasa verilerinden hareketle tarifeleri belirleyecek.
İletim, depolama ve dağıtım şirketleri ile LNG terminal işletme şirketleri verimli işletmecilik hizmeti vermek zorunda olacak. İletim ve dağıtım şirketleri hizmet alanlardan ve tüketicilerden EPDK tarafından belirlenen tarife unsurları dışında herhangi bir ad altında ücret talep edemeyecek. Rekabet Kurulunca rekabetin oluşmadığı veya Kurulca doğal gaz piyasasında olumsuz etkiye sebep olan fiyat uygulamalarının gerçekleştiğinin tespit edildiği hallerde uygulanacak tarifeler Kurum tarafından belirlenecek. Kurul, tarife belirleme aşamasında tarifelerden etkilenecek lisans sahibi tüzel kişilerin görüşlerini de alacak.
Tarife bilgileri internet sitelerinde yayınlanacak
Tasarıya göre, 'bağlantı', 'depolama', 'iletim ve sevkiyat kontrol', 'LNG terminal işletme', 'toptan satış', 'perakende satış', 'sistem kullanım', 'son kaynak tedarik' tarifeleri Kurul tarafından belirlenecek. Tüketicilerin bilgilendirilmesi amacıyla lisans sahibi tüzel kişiler uyguladıkları tarifelere ilişkin bilgileri EPDK'nın belirleyeceği şekilde internet sitelerinde yayınlamak ve güncel tutmakla yükümlü olacak. LNG terminal işletme sahibi tüzel kişilerin talep etmesi halinde Kurul tarifelerini belirleyecek.
İthal ve yerli doğal gazın ithali ve satışında Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonu mevzuatına ilişkin hükümler uygulanmayacak.
Doğal gaz ve petrol boru hatları ile bunlara ait sabit tesislerin kurulu bulunduğu ve halen BOTAŞ lehine irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar ile BOTAŞ'ın kullanımında olan ve henüz hiçbir işlem tesis edilmemiş bulunan Hazine'ye ait taşınmazlardan Maliye Bakanlığınca uygun görülenler bedelsiz olarak BOTAŞ'a devredilecek. Bu taşınmazlar hakkında geriye dönük olarak ecrimisil talep edilemeyecek. Böylece BOTAŞ'a ait stratejik ve ekonomik öneme sahip tesislerin bu kuruluş adına tesciliyle tesislerin güvenliğinin ve mülkiyet birliğinin sağlanması, ortaya çıkacak muhtemel kamu zararlarının önlenmesi amaçlandı.
BOTAŞ ve BOTAŞ'ın yeniden yapılandırılması sırasında kurulan tüzel kişiliklerin doğal gazla ilgili alacakları hakkında Amme Alacakların Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak. BOTAŞ'ın yeniden yapılandırılması sırasında kurulacak tüzel kişilikler bu alacakların takibinde söz konusu kanunun verdiği yetkileri kullanabilecek.
Dağıtım şirketleri park, meydan ve yolları kullanabilecek
Belediyeler ile dağıtım şirketleri arasında oluşabilecek ihtilafların önlenmesi amacıyla yapılan değişiklikle, bu şirketler belediyeden veya ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından uygun görüş almak suretiyle kendilerine ait dağıtım şebekesi ve bu şebekeyi oluşturan ekipmanların tesisi ve teçhizi amacıyla gerekli olması halinde park, meydan ve yollardan bunların kullanımına engel olmayacak şekilde bilabedel (ücretsiz) geçebilecek.
Doğal gaz arz güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınmasından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sorumlu olacak ve Bakanlık, doğal gaz arz güvenliğinin sağlanmasına yönelik usul ve esasları belirleyecek. Bakanlık ayrıca doğal gaz piyasasının işleyişi ve gelişimi hakkında değerlendirmeleri, iletim şebekesinde gerekli olabilecek ilave ve yeni yatırım ihtiyaçlarını, gaz temininde yaşanabilecek olumsuz gelişmelere karşı gerekli olan depolama kapasitesinin sağlanmasına ilişkin yatırım ihtiyaçlarını ve arz güvenliği konusundaki diğer tespit, sorun ve çözüm önerilerini içeren "Doğal Gaz Arz Güvenliği Raporunu" her yıl hazırlayıp Bakanlar Kuruluna sunacak.
Dağıtım şirketleri, LNG terminal işletmecileri, depolama şirketleri ve diğer iletim şirketlerinin, iletim sistem operatörünün arz güvenliğinin temini ve sistemin işleyişine ilişkin olarak vereceği talimatlara uymaları gerekecek.
Organize toptan doğal gaz piyasalarının işletilmesi, bu piyasalarda gerçekleştirilen faaliyetlerin mali uzlaştırma işlemleri ile diğer işlemler, ilgisine göre EPİAŞ veya Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından yapılacak. Organize toptan doğal gaz piyasasında faaliyette bulunan tüzel kişiler piyasa faaliyetlerine ilişkin gerekli verileri EPDK'ya veya EPDK'nın belirleyeceği kuruluşlara sağlayacak. Sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş doğal gaz sözleşmelerinin ve türev ürünlerin işlem gördüğü piyasaların işleticisi Borsa İstanbul Anonim Şirketi olacak. Bu piyasaların çalışma esaslarının tespiti EPDK görüşleri alınarak Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenlenecek.
Depolama imkanına sahip olma şartı
Dağıtım şirketlerine satış yapacak veya son kaynak tedarikçi olarak belirlenecek tüzel kişilerde müşterilerinin mevsimsel doğal gaz çekişlerini karşılayacak depolama imkanına sahip olma şartı aranacak.
BOTAŞ, ithalatı yıllık ulusal tüketimin yüzde 20'si oranına düşünceye kadar LNG ithalatı haricinde yeni doğal gaz alım sözleşmesi yapamayacak ve süresi biten mevcut doğal gaz alım sözleşmelerini yenileyemeyecek ancak Bakanlar Kurulu kararıyla doğal gaz arz güvenliğinin sağlanması veya ihraç etmek amacıyla doğal gaz alım sözleşmeleri yapabilecek. Ayrıca BOTAŞ 1 Ocak 2015 itibarıyla mevcut doğal gaz satış sözleşmeleri haricinde yeni doğal gaz satış sözleşmesi yapamayacak ancak süresi biten sözleşmeleri yenileyebilecek. BOTAŞ tarafından devredilecek doğal gaz alım veya satış sözleşmeleri için kontrat veya miktar devrine imkan tanıyan ihaleler yapılabilecek.
Tasarıya eklenen geçici maddelere göre, BOTAŞ'ın yeniden yapılandırılması sırasında kurulan tüzel kişiliklere devredilen doğal gazla ilgili alacaklara ilişkin tüm işlemler tahsilatı tamamlanıncaya kadar söz konusu kanun hükümleri çerçevesinde bu tüzel kişilikler tarafından devam ettirilecek.
Düzenlemeyle depolama faaliyetlerinden ayrılan ve yeni bir faaliyet olarak tanımlanan LNG terminal işletmeciliği için verilmiş depolama lisansları 6 ay içerisinde sona erdirilecek, söz konusu faaliyet için LNG Terminal İşletme Lisansı alınması gerekecek.
İşletmeye girecek LNG terminali işletme tesisleri ile depolama tesislerine ilgili kurum tarafından verilmiş izin tarihinden itibaren yatırım ve işletme dönemlerinin ilk 10 yılında ilgili maddeye göre yüzde 85 indirim uygulanacak.
İGDAŞ'ın özelleştirilmesi süreci
Tasarıyla İGDAŞ'ın özelleştirilmesinde izlenecek yöntem de hükme bağlandı. Buna göre, mülkiyet ve kar payı haklarına halel gelmemek ve pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları İstanbul Büyükşehir Belediyesinde kalmak kaydıyla, İGDAŞ'ın özelleştirilmesi, ilgili kanun uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca gerçekleştirilebilecek.
İGDAŞ'ın hisselerinin özelleştirilmesine dair hisse satış sözleşmesinin imza tarihinden itibaren 10 yıl boyunca sistem kullanım bedeli (birim hizmet ve amortisman bedeli) 0,062378 dolar/metreküp karşılığı lira, sistem kullanım bedeli (taşıma bedeli) ise 0,01480 dolar/metreküp karşılığı lira olarak uygulanacak.
Bu maddelerin yürürlüğe girdiği tarihte İGDAŞ ve BOTAŞ'ın karşılıklı gecikme zammı ve taşıma bedeli alacakları, bunların tüm ferileri ve cezaları silinecek. Bunlara ilişkin yargıya intikal etmiş/etmemiş tüm ihtilaflar karşılıklı olarak sona erecek.
|
