Depreme Karşı Yeni Yöntem

BR>
1 MİLİMLİK BİR MALZEME

-Bulduğunuz metot nedir?

Karbon lifli polimer uygulaması. 1 milimlik bir malzeme ama çelikten 4-5 kat hafif, üstelik 7-8 kat daha sağlam. Özellikle havacılık ve savunma sanayinde çok sık kullanılıyor. Mesela kalkan olarak uçak kanatlarında kullanılıyor ve vurma dayanımı çok yüksek. Biz de bunların çekme mukavemeti ve inceliğinden faydalanıyoruz.

Bu aslında dünyada uygulanıyor ama biz uygulama yöntemini değiştirdik.

- Ne yaptınız?

Normalde Türkiye'de tuğlaları dizerek harçla birleştirip dolgu duvar yapıyoruz ve bunu odaları birbirinden ayıran iç duvarlar olarak kullanıyoruz. İşte bu dolgu duvarlar tehlike arz ediyor. Deprem sırasında ezilince patlayıp gidiyor ve insanların üzerine devrilip öldürüyor.  Bu olay ayrıca binanın toptan göçmesini tetikleyen bir olay. Bina çökmese bile duvarın düzlem dışı devrilmesiyle bile depremde çok can kaybı oluyor.

Biz bu lifli polimeri kullanarak dolgu duvarları nasıl bir arada tutarızın cevabını araştırdık. Ve mümkünse nasıl bunları güçlendirip tüm binayı ayakta tutabiliriz? Benim iç duvarları depremde kaybetmemem lazım. İşte burada çaprazlama yöntemini bulduk.

İÇ DUVARLARIN ÇÖKMESİNİ ENGELLİYORUZ

- İşlemi nasıl yapıyorsunuz?

Bütün işlem dolgu duvarlar üzerinde yapılıyor. Amaç, tuğla duvarı sanki bir beton duvara çevirmek. Karbon lifli polimer çok ince bir malzeme. Kumaş şeklinde ve makas ile bile kesilebilir bir malzeme. Uygulama sonrasında da levha gibi katılaşıyor.

Toros köylüleri 'arap bacağı' derler, bir çit çatarsınız, aralara da çapraz atarsanız o çiti ittirdiğinizde fazla gitmez, sadece biraz kaykılır. İşte biz tuğla duvar üzerine karbon fiber elemanlarını çapraz olarak yerleştiriyoruz. Çekmede çok güçlü olduğu için depremde ileri geri hareket etmesini engelliyor. Karbon fiberi yapıştırdığınız duvarlar aynı bir gergi gibi deprem sırasında binayı çekerek yerinde  tutuyor.

İç duvarlar mimari bir elemandır ama biz biliriz ki bu duvar sisteme deprem sırasında başlangıçta yardım eder. Ancak sistemin ileri geri sarsılması ile koz helva gibi eziliyor ve patlayarak çöküyor, insanları öldürebiliyor. Burada sistemin ileri geri oynamasını azaltmak, yani katılığını artırmak lazım. İşte karbon lifli polimerlerle güçlendirilen iç duvarlar bunu sağlıyor. İç duvarların çökmesini engelliyoruz ve sistem bir kutu gibi davranıyor deprem anında, lambur lumbur hareketi engelliyor.

Sonuçta binanız hasar görebiliyor ama katların göçmesi kesinlikle engellenebiliyor. Her ne kadar mal canın yongasıysa da temel felsefe hayatta kalmak... Göçerek ölüme neden olabilecek yüzbinlerce yapının  depremde hasar görmesini kabul etmek durumundayız, ama yeter ki bu binalarda oturan insanlar malıyla mülküyle hiç bir şey yapılmazsa göçecek olan bu binalardan sapasağlam çıkabilsin.

- Nasıl monte ediliyor?

Dübellerle betonarme elemanlara bağlıyorsunuz. Bütün işlem sırasında bir boya-badana işindeki rahatsızlık kadar bir rahatsızlık veriliyor kullanıcıya.

Tüm ihtiyacınız bir top kumaş karbon fiber, bir makas, bir fırça, bir epoksi (kuvvetli yapıştırıcı) ve bir el matkabı. Bu kadar basit... Elbette bütün bu işler işinin ehli teknik elemanlarca yapılmalı.

- Dışarıdan belli oluyor mu?

Dışarıdan sıva ile kapatılabiliyor. Çünkü bu sadece 1 milim kalınlığında bir malzeme. Gömlek kumaşı gibi.

TÜRKİYE İFLAS BAYRAĞINI ÇEKER

- Peki, depremde binalar çökmedi ama hasar gördü. Ben bir daha bu binada oturamayacak mıyım?

Bu bir tercih meselesi. Sadece İstanbul'da bir depremde yıkılacak 100 binden fazla bina var. Siz bu kadar yapıya elinizdeki imkanlarla belirli derecede müdahale edebilirsiniz. Ben size en düşük eşik olan göçmenin engellenmesini garanti edebilirim ama sizin paranız vardır, 'ben sıfır hasar istiyorum' derseniz bu hizmeti de alırsınız. Burada bizim yaklaşımımız toplumsal bir güvenliğin sağlanması. Elinizdeki kısıtlı kaynakları en rasyonel şekilde kullanıp toplumun en az zarar görmesini sağlamak.

- Anladım. Özetle siz bu yapılardaki insanların hayatta kalmasını sağlıyorsunuz...

Aynen öyle işte. Korkulan İstanbul depremine hazırlıksız yakalanacak olursak iflas bayrağını çekeriz, ekonomik olarak hayatta kalmamız mümkün değil, bunu kaldıracak gücümüz yok.

Ortada toplumsal bir problem var ve siz buna global bir çözüm üretmek zorundasınız, bireysel çabalarla olmaz. Bizim ürettiğimiz yöntem toplumsal müdahale yöntemi. Asgari güvenliği sağlayacak, evinizin göçmesini önleyecek, ekonomik olacak, uygulanabilir olacak.

Şimdi bakın, şu yöntemle göçmeyi engellerim ama yakın bir fiyata hiç hasar görmeyecek bina da yapabilirim. Fakat ikincisinde 6 ay binanı boşaltmam lazım. Hangi yöntemi seçersiniz? İnsanlar ilkini seçecektir çünkü 6 ay gidecek yeri yok. Yüzbinlerce insanı evlerinden çıkartıp binaları güçledirirseniz yüzbinlerce yeni binaya ihtiyacınız var demektir. Bu da pratik olarak imkansız. Dolayısıyla yapılacak şey insanlar evinde otururken binayı güçlendirmek.