|
Orta Doğu Teknik Ünversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölüm
Başkanı Prof. Güney Özcebe'nin başında olduğu akademisyenler
depreme karşı yeni bir güçlendirme yöntemi buldu. Boğaziçi
Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve
Kocaeli Üniversitesi'nin de iş birliği yaptığı çalışma ile
insanları evlerinden çıkarmadan evleri güçlendirmek artık mümkün.
NATO'dan da destek bulan çalışmada çeliğe göre çok daha güçlü
0.1 milimlik karbon lifli polimerler kullanılıyor. Aslında bu
malzeme daha önce de güçlendirme çalışmalarında kullanılıyordu ancak burada
yöntem tamamen değişti. Karbon lifli polimerler evlerin iç duvarlarına
çaprazlama monte ediliyor ve binaların çökmesi engelleniyor. ODTÜ İnşaat Bölümü
üyeleri Prof. Güney Özcebe ve ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Barış Binici ile yaptığımız röportajın
ayrıntılarını aşağıda okuyabilirsiniz...
- Normalde
güçlendirme nasıl yapılır?
Binanın belli duvarlarını kaldırıp
oraya yeni betonarme duvarlar oturtup bir temele bağlarsınız. Yani sistemi dört
ayaklı bir masa halinden çıkarıp kenarları doldurulmuş ve kutu şekline çevrilmiş
bir masa haline getirirsiniz. Sistemi daha sağlam ve daha katı hale
getiren ve yıkılmaktan kurtaran bir uygulama. Biz buna betonarme dolgu duvar
uygulaması diyoruz.
- Dezavantajı nedir?
Bu
uygulama kesinlikle binanın boş olmasını gerektirir. Yani bina güçlendirilirken
içeridekiler gidecek başka bir yerde oturacak. Kullanımda olan bir binanın bu
yöntemle güçlendirilmesi çok zor, hatta imkansız...
- Peki siz
ne yaptınız?
Bizim araştırmalarımız Türkiye'ye özgü bir yöntem
belirlemekle başladı. 1999 depremine kadar elimizde böyle bir yöntem yoktu ve
dünyadaki yöntemler de bize çok uygun değil. Çünkü bizde denetim sıkıntısı var.
İnşa edilen bina yapıldığı dönemki yönetmelik hükümlerini bile sağlamıyor çoğu
zaman. ABD'de adam binanın hangi yönetmeliğe göre yapıldığına bakıyor ve bina
hakkında karar veriyor. Bizde ise hangi yönetmeliğe göre yapılırsa yapılsın ne
kadar denetlendiğini bilmiyorsunuz. Sizin kendinize göre bir tedavi şekli
belirlemeniz lazım. Biz de tüm ilgi odağımızı Türkiye'deki zayıflıkları
çerçeveleyerek belirledik.
- Projenin tam adı
nedir?
Mevcut yapıların depremden zarar görürlüklerinin
belirlenmesi ve şüpheli yapıların güçlendirilmesi.
Hedefimiz,
yapılar adam öldürmesin
- Tam olarak neyi
hedefliyorsunuz?
Binayı kale gibi yapamazsınız, hedef o değil.
Zaten bütün bu yapıları depremde hiç hasar görmeyecek şekilde onarmak hem
ekonomik değil hem de gerek yok. Çünkü bu yapıların bir kısmı zaten 20-30 senede
ömrünü tamamlayacak.
Hedef şuydu: Adam öldürecek yapıların göçmesini
önlemek. Öyle bir güvenlik seviyesi ki gerekirse depremden sonra icabında o
yapıdan vazgeçebilelim ama yapı depremde göçerek topluma bir acı yaratmasın. Biz
buna yönelik önlemler araştırmaya başladık. Ama evlerde hayat devam ederken bir
şey yapmak lazım. Bu nedenle insanlara en az rahatsızlığı vererek binanın
göçmesinin engellenmesine yönelik metotlar araştırdık.
|
