|
amu ve özel sektörün ortak çalışmasıyla oluşturulan Türk Çelik Sektörü-Ulusal Yeniden Yapılandırma Programı 1 Eylül'de AB'ye sunuldu. 2010 yılında sektörün yapılandırılmasına toplam 7.7 milyar euro harcanmış olacak.
Demir çelik sektöründe yeniden yapılanma programı sessiz sedasız yürürlüğe girdi. TOBB ve Demir Çelik üreticileri Derneği'nin de katılımıyla kamu-özel sektör çalışması olarak Avrupa Birliği'ne 1 Eylül'de sunulan plan, sektöre 2006-2010 yılları arasında 5.5 milyar euroluk yatırım yapılmasını öngörüyor. Yapılacak yatırımlar modernizasyon, çevre, araştırma ve geliştirme alanlarında yoğunlaşacak. Yeniden yapılandırma kapsamında sektördeki bazı işletmeler de kapanacak. Kapanma ve şirketlerin el değiştirmelerinin 210 milyon euroluk bir maliyet oluşturması öngörülüyor. Yeniden yapılandırma için toplam 983 milyon euroluk devlet desteği sağlanacak.
2001 yılından itibaren başlayan sektördeki yeniden yapılandırma çalışmalarıyla birlikte, 2010 yılında sektörün yeniden yapılandırılmasının toplam maliyetinin 7.7 milyar euroya ulaşması planlanıyor. Yeniden yapılanmayla birlikte 2005 yılı itibariyle 18 milyon 584 bin ton düzeyinde olan üretim, 2010 yılında 29 milyon 200 bin tona, 2013 yılında ise 33 milyon 450 bin tona çıkacak. 2005 yılı itibariyle sektördeki ithalat 7 milyon 624 bin ton iken, 2010 yılında bu rakam 7 milyon 90 bin tona inecek
Demir çelik sektöründe uzun süredir tartışılan yeniden yapılandırma planı, kamu ve özel sektörün işbirliğiyle tamamlanarak Avrupa Birliği'ne sunuldu. oluşturulan plan, 2001 yılından itibaren başlayan sektördeki yeniden yapılandırma çalışmalarının bir program kapsamına alınması ve hızlandırılarak sonuçlandırılmasını öngörüyor. "Türk Çelik Sektörü-Ulusal Yeniden Yapılandırma Programı" adını taşıyan planın detayları şunlar:
- Şu anda Türk çelik sektörünün en temel sorunu üretilen ürünlerle, iç tüketim arasındaki dengesizlik. Halen uzun ürün üretimi, iç tüketimin neredeyse 2 katı civarında olurken; katma değeri yüksek ürün ve yassı ürün üretimi ihtiyacın yalnızca yarısını karşılıyor. Yeniden yapılandırmada da birinci öncelik, uzun ürüne dönük kapasitenin bir bölümünü yassı ve katma değeri yüksek ürüne dönüştürmek. Bu yolla sektördeki ithalat baskısı da azalacak.
- Şu anda toplam üretimde, yassı ürünlerin payı 2005 yılı sonu itibariyle yüzde 51 düzeyinde bulunuyor. Bu oranın 2013 yılı itibariyle yüzde 54'e çıkması hedefleniyor.
- Çelik sektöründe yeniden yapılandırma planı, sektörün modernizasyonunu ve üretim kapasitesinin piyasa talepleriyle uyumlu hale getirilmesini öngörüyor.
- Planla "serbest piyasa koşulları içinde sektörün rekabet edebilirliğini ve finansal kapasitesini artırma", "sektörde maliyetleri düşürürken, üretim kalitesi ve verimliliği artırma", "Türk çelik sektörünü daha yüksek katma değerli ürünler üreten bir yapıya dönüştürme", "sektördeki istihdamı sabitleştirme" ve "AB standartlarına ulaşmak için sektörün çevreyle ilgili performansını iyileştirme" de hedefleniyor.
- Planın uygulaması, eylül ayı itibariyle başlayacak. Buna göre, Eylül 2006 itibariyle yeniden yapılandırma programı AB'yle müzakerelere açılacak. Eylül 2006-Nisan 2007 arasında, AB'yle plan konusunda son anlaşma sağlanacak. Mayıs 2007-2010 tarihleri arasında sektörde yeniden yapılandırma süreci tamamlanacak. 2011-2013 yılları arasında da planın takviyesi söz konusu olacak.
 Üretim artacak
- Planın uygulanması sonucunda 2005 yılında 38 milyon 932 bin ton düzeyinde olan kurulu kapasitenin, kapanmalar dikkate alınarak, 2010 yılı sonunda 38 milyon 780 bin ton düzeyine ineceği; 2013 yılında da aynı düzeyini koruyacağı öngörülüyor. Buna karşın 2005 yılı itibariyle 18 milyon 584 bin ton düzeyinde olan üretim, 2010 yılında 29 milyon 200 bin tona, 2013 yılında ise 33 milyon 450 bin tona çıkacak.
- 2005 yılı itibariyle sektördeki ithalat 7 milyon 624 bin ton iken, 2010 yılında bu rakam 7 miyon 90 bin tona inecek. 2013 yılı itibariyle ise bu rakam 8 milyon 385 bin tona çıkacak. Sektördeki ihracat ise 2005 yılı sonu itibariyle 8 milyon 794 bin ton olurken, 2010 yılında 10 milyon 940 bin tona çıkacak, 2013 yılında ise 10 milyon 80 bin tona inecek.
- 2006-2010 yılları arasında, sektörün yeniden yapılandırılması için 5 milyar 522 milyon euroluk yatırım yapılacak. Bu yatırımların 4 milyar 132 milyon Euro'su modernizasyon yatırımları olacak, çevre konusunda AB'ye uyum için 940 milyon euroluk, araştırma ve geliştirme çalışmaları için de 240 milyon eureluk yatırım yapılacak. Yeniden yapılandırmanın bir parçası olan "işletme kapatmaları" için de 210 milyon Euro harcanacak. 2001 yılında çalışmaları başlayan 2 milyar 158 milyon Euro'luk yeniden yapılandırma çalışmalarıyla birlikte, 2010 yılı sonunda sektörün yeniden yapılandırılması için toplam 7 milyar 680 milyon Euro harcanmış olacak.
- Yeniden yapılandırma kapsamında, sektör devlet desteklerinden de yararlanacak. Bu kapsamda, 2006-2010 yılları arasında sektöre 983 milyon euroluk devlet desteği verilecek. Desteklerin 600 milyon Euro'su modernizasyon, 188 milyon Euro'su çevre, 135 milyon Euro'su kapanmalar, 60 milyon Euro'su da araştırma, gelişme çalışmaları için verilecek. 2001-2005 yılları arasında sağlanan 276 milyon euroluk devlet desteğiyle birlikte, 2010 yılı sonunda sağlanacak toplam destek miktarı 1 milyar 259 milyon Euro'ya ulaşacak.
- Türk hükümeti, çelik sektöründeki yeniden yapılandırma programının uygulanabilmesi için; sürecin sorumluluklarını üstlenecek özel bir birim oluşturacak. Tüm plan sürecini 2013 yılına kadar yakından takip edecek. Yeniden yapılandırma planının öngördüğü tüm yasal değişiklikler de gerçekleştirilecek.
Plan neden gerekli
Türkiye ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu arasında 1996 yılında yapılan Serbest Ticaret Anlaşması'nın 7. maddesine göre, Türkiye ile topluluk arasında ticareti etkilediği ölçüde her türlü devlet yardımı anlaşmanın düzgün işleyişi ile uyumsuz kabul edildi. Ancak Türkiye'deki demir çelik sektörünün ihtiyaç duyduğu yapısal dönüşümlere kolaylık sağlanmasını temin etmek için, devlet yardım uygulamalarının belli bir süre daha devam ettirilmesi amacıyla bir istisna alındı. Yeniden yapılanma veya dönüşüm amaçlı devlet yardımı uygulanmasına izin veren istisnai süre Temmuz 2001 itibariyle sona erdi. Türkiye uzatma talep edince, ancak "demir çelik sektörü için ulusal bir yeniden yapılandırma programı" uygulanırsa; istenilen uzatmanın verilebileceği belirtildi. Bunun üzerine Türkiye, demir çelik sektörü için yeniden yapılandırma çalışmalarına başladı. Ancak plan çeşitli aksaklıklar nedeniyle, ancak bu ay içinde tamamlanarak; Avrupa Birliği'ne sunulabildi. Demir çelik sektörü yeniden yapılandırma planı, rekabet alanındaki müzakerelerin açılması için benchmark (eşik) niteliğinde de bulunuyor.
|
