Da Vinci’nin Haliç Köprüsü’nü Norveç’te Ararken

b>Norveç’te Leonardo da Vinci’nin Haliç Köprüsü’nü arıyoruz. Yıl 2003, yanımda Enver Yılmaz var. O şimdi Kanadalı CanWest’in Türkiye’de aldığı radyoların yöneticisi. Heyecanlı ve farklı duygular içindeyiz. II. Bayezid, Leonardo da Vinci, Haliç ve Norveç’in Aas kasabası...

Ne ilgisi var diyeceksiniz? Bir kütüphane çalışanına köprünün yerini sorduğumuzda, onda da benzer bir heyecanı fark ediyoruz. II. Bayezid’in isteğiyle Haliç için 1502 yılında bir köprü çizen Leonardo da Vinci’nin bu çizimi, 2001 yılında Norveç’te gerçekleştirilmiş. Başkent Oslo’nun otuz kilometre güneyinde, Aas kasabasında.

Mimarı Veb’yurn Sand. Bir yaya yolu, otoyol üstgeçidi olarak yapılmış. Tasarımı, farkını hemen ortaya koyuyor.

Köprünün kitabesinde "biz" varız. Kıskanarak ama utanarak söylüyorum. Norveçliler, bizim çoktan yapmamız gerekeni yapmışlar. Köprünün öyküsünü de hiç komplekse düşmeden kitabeye yazmışlar.

Leonardo’nun köprüsünü, Enis Berberoğlu hatırlattı. Başbakan Erdoğan’ın Bali yolculuğunda köprüyle ilgili söylediklerini yazmış. Başbakan, bu konuda Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’a talimat verdiğini söylüyor.

Beş yıldır üzerinde çalıştığım bu projeyi, Başbakan Erdoğan’la da, Başkan Kadir Topbaş’la da defalarca görüştüm. Fatih Altaylı’nın Başbakan’la çıktıkları bir İtalya yolculuğundan sonra, "havalı bir İstanbul projesi" olarak yazdığını hatırlıyorum. Altaylı o yazısında ayrıntı vermemişti. Ama o projenin bu olduğunu, Sayın Başbakan’dan biliyorum. Köprüyü ilk olarak Hıncal Uluç’la konuşmuş ve daha o zaman bile ne kadar heyecanlanmıştık.

Norveç’teki köprüyü bulunca, özellikle iki kişiyi hemen telefonla aradım. Aradıklarım, ilgi ve heyecanlarını iyi bildiğim Hürriyet’ten Ersin Kalkan ve Sabah’tan Hıncal Uluç’tu.

İşte köprünün kitabesindeki yazı:

"Leonardo da Vinci’nin 1502’de bir vizyonu vardı: Dünyanın o güne kadar gördüğü en büyük ve en güzel köprüyü inşa etmek. Köprü, kavis şeklinde Konstantinopol’den Pera’ya 240 metre uzunluğunda olacaktı. Fakat projeyi ısmarlamış olan Türk Sultanı II. Bayezid, projenin boyutlarından telaşa kapıldı ve köprü asla hayata geçmedi. Leonardo’nun Sultan’a yazdığı mektup 1950’lerde gün ışığına çıktı ve köprüyü inşa etmenin mümkün olabileceği düşüncesi herkesi heyecanlandırdı. Leonardo’nun 500 yıl önce çizdiği eskizlerin temel çizgileri onun sanatının zamanlar üstü olduğunun kanıtıdır. Köprü, Rönesans bilim, sanat ve hümanist düşüncesinin en büyük ve en güzel yönlerini, bir anlamda semavi ve dünyevi olanın birleşmesini temsil etmektedir. Geleneksel Norveç mimarisini modern ahşap teknolojisiyle tamamlamaktadır. Köprü aynı zamanda geleceğin çevresini korumaya yönelik bir pilot projedir. Bu projenin amacı, Leonardo Köprüsü’nün her kıtada inşa edilmesi ve ulusları ve insanları bir araya getirmesidir."

Leonardo’nun Haliç Köprüsü’nü asli yerinde gerçekleştirecek proje üzerinde mimar Bülent Güngör gece gündüz çalışıyor. Köprünün Norveç’teki mimarı Veb’yurn Sand’la yakın ilişki içindeler. Heyecanlarını da, tecrübelerini de paylaşıyorlar.

Kendisi de mimar olan Kadir Topbaş’ın, meslektaşı Bülent Güngör’le birlikte yaptığı çalışmaların sonuçlanmasını sabırsızlıkla bekliyoruz. Bu köprü, Haliç’in dünya ölçeğinde bir kültür vadisine dönüşmesi için önemli bir adımdır. Avrupa’nın Kültür Başkenti İstanbul içinse, evrensel bir anıt olacaktır.