Büyük Göl Değil Büyük Çöl!

Vaktiyle dünyanın dördüncü büyük gölü olan Aral'ı ticari hırs kuruttu. Yüzde 90'ı buhar olan gölün çöl halini gören BM Genel Sekreteri 'şoke oldu'.

Bir zamanlar dünyanın dördüncü büyük gölü olan Aral’a olanlar, BM Genel Sekreteri’nin bölgeyi ziyaretiyle dünya gündeminde üst sıralara çıktı. Orta Asya ülkelerine yaptığı gezi çerçevesinde göl üstünde helikopterle incelemelerde bulunan Ban, eskiden Aral sahilinde bir kasaba olan Munyak’taki eski iskelede “Gördüğüm tek şey bir gemi mezarlığı” dedi. “Açıkça dünyanın en kötü çevre felaketlerinden biri. Şoke oldum” diyen Ban, bölge ülkeleri liderlerini aralarındaki anlaşmazlıkları bir kenara bırakarak bir araya gelip sorunu bir çözüm bulmaya çağırdı ve çözüm çabalarına BM’nin yardım edeceği sözünü verdi.

Daha fazla pamuk için...

Dünyanın dördüncü büyük gölü Aral, Sovyetler Birliği döneminde bölgede pamuk üretimini artırmak için göle dökülen ırmakların yataklarının büyük oranda değiştirilmesi sonucu, son elli yılda yüzde 90 oranında kurudu. Gölün kurumasının neticesinde yüzeyde çok miktarda tuzlu kum tabakaları oluştu. Rüzgârlarla İskandinavya ve Japonya kadar uzak coğrafyalara taşınan bu kum, bölge halkının sağlık problemleri yaşamasına da neden oldu.
Özbekistan’la Kazakistan arasında yer alan göl, bir zamanlar 67 bin kilometrekarelik bir alana sahipti. Irmak yataklarının değiştirilmesi için inşa edilen kanallar 1940’lı yıllarda yapılmaya başlandı, 1960’tan itibaren yılda 60 kilometreküp su karaya yönlendiriliyordu. Gölün seviyesi yılda ortalama 78’le 88 cm arasında düşmeye başladı. (The Daily Mail, aa)