Bütçe Şubatta Açık Verdi

Maliye Bakanlığı, şubat ayı bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, şubatta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,6 artarak 40,2 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 29,8 artarak 42,5 milyar lira olarak gerçekleşti. Böylece Merkezi Yönetim Bütçesi şubat ayında 2,4 milyar lira açık vermiş oldu.

Bütçe giderleri

Buna göre, geçen yılın şubat ayında 32 milyar 756 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 29,8 artarak, 42 milyar 511 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21 artışla 35 milyar 622 milyon lira oldu.

Bütçe gelirleri de şubatta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,6 arttı ve 40 milyar 153 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yılın şubat ayında 1 milyar 668 milyon lira fazla veren Merkezi Yönetim Bütçesi, 2015'in şubat ayında 2 milyar 358 milyon lira açık verdi. Şubatta faiz dışı fazla geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,3 azalarak 4 milyar 531 milyon lira oldu.

Bu ayda faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 107,1 arttı ve 6 milyar 889 milyon lira olarak gerçekleşti.

Şubatta, 2015 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 472 milyar 943 milyon lira ödeneğin 42 milyar 511 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 418 milyar 943 milyon lira ödeneğin de yüzde 8,5'i kullanılarak 35 milyar 622 milyon lira gider gerçekleştirildi.

Personel giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,4 artarak 9 milyar 780 milyon lira oldu. Böylece 2015 Şubatta personel giderleri için bütçede öngörülen 119 milyar 170 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si kullanıldı.

Şubatta sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,4 artışla 1 milyar 676 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 20 milyar 325 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si bu ayda kullanıldı. Mal ve hizmet alım giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,7 artarak 2 milyar 682 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bu yılın şubat ayında cari transferler, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,6 arttı ve 16 milyar 57 milyon liraya yükseldi. Böylece, bütçede öngörülen 176 milyar 425 milyon lira ödeneğin yüzde 9,1'i bu ayda kullanıldı.

Söz konusu ayda sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 5 milyar 112 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 261 milyon lira oldu. Şubat ayında cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 79 milyon lira, mahalli idare payları ise 4 milyar 31 milyon lira olarak gerçekleşti.

Şubat ayında 2 milyar 246 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 192 milyon lira da sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 1 milyar 990 milyon lira oldu.

Vergi tahsilatı arttı

Bu yılın şubat ayı vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 artarak 34 milyar 613 milyon liraya yükseldi.

Aynı ayda genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 artarak 3 milyar 657 milyon lira olarak gerçekleşti. Şubat ayında özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 801 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 1 milyar 83 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2015 yılı şubat ayı gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre  harçlar yüzde 82,6, kurumlar vergisi yüzde 35,3, damga vergisi yüzde 25, özel tüketim vergisi yüzde 15,1, gelir vergisi yüzde 14,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 11,5, dahilde alınan katma değer vergisi binde 5 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 31,4 artarken, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 5 azaldı.

Ocak-Şubat dönemi gerçekleşmeleri

Geçen yılın Ocak-Şubat döneminde 3 milyar 575 milyon lira fazla veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 1 milyar 410 milyon lira fazla verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla da 13 milyar 313 milyon lira olarak gerçekleşti.

2014'ün Ocak-Şubat döneminde 68 milyar 757 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 14,7 artarak 78 milyar 853 milyon lira oldu. Aynı dönemde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 10,8 arttı ve 66 milyar 949 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,7 artarak 11 milyar 904 milyon lira oldu.

Personel giderleri 22,5 milyar lira

Personel giderleri, yılın ilk iki ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,6 artarak 22 milyar 460 milyon lira oldu.

Bu yılın Ocak-Şubat döneminde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,8 artışla 3 milyar 844 milyon lira olarak kaydedildi.

2015 yılı Ocak-Şubat döneminde mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,6 artarak 4 milyar 132 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu yılın Ocak-Şubat döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 artarak 28 milyar 775 milyon lira oldu.

Söz konusu dönemde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 azalışla 12 milyar 94 milyon lira transfer yapıldı.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 595 milyon lira oldu. 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 190 milyon lira, mahalli idare payları ise 7 milyar 542 milyon lira olarak hesaplandı.

Ocak-Şubat döneminde 4 milyar 30 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 373 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri 2015 yılı Ocak-Şubat döneminde 2 milyar 335 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri de bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,7 artarak 11 milyar 904 milyon lira oldu.

Bütçe gelirleri

Geçen yılın ilk iki ayında 72 milyar 332 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 11 artışla 80 milyar 263 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bu yılın Ocak-Şubat dönemi vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,7 artarak 69 milyar 490 milyon lira oldu.

Yılın ilk iki ayında genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 arttı ve 7 milyar 632 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 599 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 1 milyar 543 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2015 yılı Ocak-Şubat dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre kurumlar vergisi yüzde 34,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 18,6, özel tüketim vergisi yüzde 16, damga vergisi yüzde 14,7, harçlar yüzde 13,5, gelir vergisi yüzde 12,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 12,1 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 7 arttı, ithalde alınan katma değer vergisi ise yüzde 9,2 azaldı.

"İç talebin daha da canlanması bütçe performansını olumlu etkileyecektir"

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yazılı açıklamasında geçen aya dair bütçe gerçekleşmelerini değerlendirdi.

Bütçenin şubat ayında 2,4 milyar lira açık, ocak-şubat döneminde ise 1,4 milyar lira fazla verdiğini kaydeden Şimşek, "Şubat ayında bütçenin açık vermesi, dönemsel bazı etkenlerden dolayı harcamaların yüksek gerçekleşmesinden kaynaklanmıştır. Altyapı yatırımlarına aktarılan kaynaklar ile faiz harcamalarının şubat ayına yığılması bunda etkili olmuştur" değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan bu yıl finansal piyasalardaki dalgalanma ve iç talepteki nispi yavaşlamaya rağmen bütçe gelir performansının güçlü kalmaya devam ettiğine dikkati çeken Şimşek, şunları kaydetti:

"Yılın ilk iki ayında bütçe gelirleri, yıllık bazda yüzde 11 artarak 80,3 milyar liraya ulaşmıştır. Bütçe gelirlerindeki artış oranı, 2015 yılı bütçe gelirleri için öngördüğümüz yüzde 6,2'lik artışın 2 katına yakındır.

Yılın ilk çeyreğindeki ekonomik yavaşlamanın etkisi hissedilmemiştir. Önümüzdeki aylarda iç talebin daha da canlanması bütçe performansını olumlu etkileyecektir. Bu çerçevede, 2015 yılı bütçe açığının öngördüğümüz hedeflerle uyumlu gerçekleşmesini bekliyorum."