Brezilya'nın Öteki Yüzü: Favelalar

Geçmişten günümüze yetiştirdiği dünyaca ünlü futbol yıldızlarıyla adeta bir ''futbolcu fabrikası'' olan Brezilya'nın öteki yüzü, gecekondu mahalleleri "favela"lar görenleri şaşkına çeviriyor.

2014 FIFA Dünya Kupası'na evsahipliği yapan Brezilya, bugünlerde dünyanın dört bir yanından binlerce yabancı turiste de evsahipliği yapıyor. Ancak futbolun yanı sıra, organizasyon için harcanan paralar, grevler ve protesto gösterileriyle de dünya medyasının gündeminden inmeyen Brezilya'yı, AA muhabir bu kez öteki yüzü favela olarak bilinen gecekondu mahalleriyle fotoğrafladı.

Sao Paulo'ya gidenlerin geçmek zorunda oldukları güzergahta bulunan ve polisin dahi girmekte sorun yaşadığı favelalar adeta tüyler ürpertiyor. Kötü bir şöhrete sahip favelalardan geçerken, herhangi bir saldırıya maruz kalmamanız için, seyahat ettiğiniz aracın kapılarını kilitlemeniz gerekiyor. Polise çok fazla rastlanmayan bu mahallelerde ilk dikkati çeken nokta ise düzensiz bir şekilde inşa edilmiş, harap evler.

Civardaki yerleşim birimleriyle birlikte yaklaşık 20 milyon insanın yaşadığı Sao Paulo'nun beşte biri bu gecekondu mahallelerinde yaşamını sürdürüyor. Ancak Sao Paulo'daki favelalarda yaşayan insanların büyük çoğunluğu doğrudan ya da dolaylı olarak suça bulaşmış durumda. Yoksul ailelerin çocukları mafya adına sokaklardan uyuşturucu satarak, ailelerine maddi destekte bulunuyor. Gazeteci grubunun rehberi, favelalarda dünyanın kalanına göre çok daha farklı bir yaşam sürüldüğünü, buralarda uyuşturucu baronlarının kanunlarının geçerli olduğunu söyledi.

Suçun merkezi favelalar

Brezilya sokaklarındaki tüm suçlar, favelalardan yönetiliyor. Sao Paulo merkezindeki zenginlere ait evler ve alışveriş merkezleri, üzerinde dikenli tellerin bulunduğu yüksek duvarlarla favelalardan ayrılmış durumda. Bu duvarlar, adeta iki tarafta ayrı hayatların yaşadığını kanıtı.

İlk olarak kalacak yeri olmayan askerler tarafından 19. yüzyılın sonlarına doğru inşa edilen gecekondu mahalleleri favelalarda yaşayan gruplar arasında, sıkça silahlı çatışmalarda yaşanıyor. Özellikle Rio de Janeiro'daki favelalarda, bu çatışmalar yaşanırken, Sao Paulo'daki mahallelerde bu tür olaylara fazla rastlanmıyor. Nedeni ise Sao Paulo'daki favelaların tek bir uyuşturucu baronu tarafından kontrol ediliyor olması.

Grubun rehberi, favelalarda yaşayan herkesin ''favelanın şefi''ne çalıştığını ve bu şefin sorumluluk alanında sorun yaşanmasını istemediğini, favelalarda güvenliğin polis ya da askerden değil, şeften sorulduğunu da vurguluyor.

Yabancı biri, yolunu kaybedip de favelalara girerse, başına gelebilecek en iyi şey dövülüp, soyulup dışarı atılması. Favelalarda yaşayan halkla sorun yaşarsanız, oradan sağ çıkmanız için şansa ihtiyacınız olacak.

Favelalardaki suç şebekeleri uyuşturucunun yanı sıra futbolcu menajerliğine de el atmış durumda. Uyuşturucu baronlarının müdahale etmediği transfer bulmak yok denecek kadar az.

Öte yandan, bugün dünya çapında üne kavuşmuş futbolcuların bazıları futbol yaşantılarına favelasokaklarında başladı. Üne ve paraya kavuştuktan sonra, favelalardaki hayat şartlarını iyileştirmek adına çaba sarf eden bu futbolcular, maalesef umduklarını bulamadı.

Favelalarda yetişip dünya çapında üne sahip isimlerden biri de Cafu. Favelalarda yaşayan çocukların geleceklerini kurtarmak adına çeşitli sosyal projeler hayata geçiren Cafu da beklentilerine cevap bulamadı. Ülke nüfusunun yaklaşık dörtte birinin yaşadığı bu bölgelerden kurutularak düzgün bir geleceğe sahip olan çocukların sayısı çok az.

Rehberler mafya ile işbirliği yapmak zorunda

Aracın sürücüsü favelaları görmek isteyen turistlerin bu tehlikeli gezi için bir rehber tutmak zorunda olduklarını, bu rehberin de favelalarda yaşayan mafyalarla işbirliği yaparak bu geziyi gerçekleştirdiğini söyledi.

Sürücü, ''Rehber, sizden aldığı ücretin bir kısmını onlara veriyor. Böylelikle siz favelaya girip, buraları gezebiliyorsunuz. Ama yine de her istediğinizi değil, onların size gösterdiklerinin fotoğrafını çekebiliyorsunuz'' şeklinde konuştu.