|
e istiyorduk? Boğazlardan içi petrol dolu tankerler geçmesin... Geçmesin demekle olmuyor... Karadeniz'e ulaşan petrolün bir şekilde dünyanın başka ülkelerine taşınması gerekiyor.
Karadeniz çevresindeki kuyulardan çıkarılan petrolün bir bölümü borularla başka ülkelere taşınıyor. Ama borularla petrol alamayan ülkeler de var. Bunlara gemiyle taşıma yapmaktan başka çare yok.
İyi de... gemilerin mutlaka Boğazlardan geçmesi şart mı? Gemiler petrolü Karadeniz'in bir kıyısından öbür kıyısına taşısın. Gemilerin getirdiği petrol öbür kıyıdan boruyla Ege Denizi'ne veya Akdeniz'e akıtılsın. Oradan tekrar gemiye yüklensin. Gideceği ülkeye götürülsün.
Bu işte Türkiye'nin yararı, Boğazlardaki petrol tankeri trafiğini azaltmaktır. Petrol taşıyanların yararı, gemiyle petrol taşıma maliyetini ucuzlatmak ve de zaman kazanmaktır.
Petrol taşıyan gemilerin Karadeniz'den Boğazlara girişi, Boğazlardan geçişi uzun süre alıyor. Bu süre nedeniyle taşıma maliyeti artıyor.
Havanın düzgün, denizin sakin olduğu günlerde bir tankerin Boğazlardan geçişi en az 16 saatte gerçekleşiyor. Karadeniz'in azgın olduğu dönemlerde bu süre 25 güne kadar uzuyor.
Projenin birini kaçırdık
İşte bunun için Trakya sahillerinden Ege'ye uzanan boru hatları projeleri gündeme geldi. Petrolü Samsun'dan Ceyhan'a ulaştıracak boru hattı projesi geliştirildi.
Trakya'da, bizim kıyılarımızdan Ege'ye uzanacak boru hattı projesi pek ilgi görmedi. Geçen günlerde Rusya, Bulgaristan ve Yunanistan ile alternatif bir boru hattı projesi konusunda anlaşma imzaladı. Burgaz-Dedeağaç boru hattıyla Rus petrolünün Karadeniz'den Ege Denizi'ne taşınması öngörülüyor. 288 km'lik boru hattının 1 milyon euro'ya inşa edileceği tahmin ediliyor. Projede Rusya'nın ortaklık payı yüzde 51 oranında, kalan payı Yunanistan ile Bulgaristan paylaştı. Bu hattın kapasitesi Samsun-Ceyhan hattının yarısı kadar.
Bu bizim için hem iyi, hem kötü bir gelişme. İyi bir gelişme, çünkü Boğazlardaki tanker trafiğini azaltacak. Kötü gelişme çünkü Karadeniz'e ulaşan ve gemiyle taşınan petrolün büyük bölümü Rus petrolü. Rus petrolü Burgaz-Dedeağaç boru hattından Ege'ye aktarılacaksa Karadeniz'den Akdeniz'e döşenecek boru hattından hangi petrol akıtılacak?
Karadeniz'den Akdeniz'e petrol akıtmak için bizim geliştirdiğimiz, Samsun'dan başlayarak Ankara ve Kırıkkale üzerinden Ceyhan'a ulaşacak 555 km uzunluğundaki boru hattı projesinin yapılabilirliği bu nedenle uzun süre tartışıldı.
Rus petrolü önemli
Türk Çalık Enerji ile İtalyan ENİ şirketleri, yüzde 50-50 ortaklıkla kurdukları Trans Anadolu Petrol Boru Hattı Şirketi (TAPCO) ile bu projeyi gerçekleştirmeye soyundu.
İki yılda 1.5 milyar dolar harcamayla gerçekleştirilecek proje tamamlandığında Karadeniz'deki tankerler petrolü Samsun'daki limanda bulunan depolara boşaltacak. Petrol depolardan boru hattıyla Ceyhan'daki depolara aktarılacak. Oradan da Akdeniz'deki tankerlere yüklenecek.
Boru hattının Samsun'dan Ceyhan'a yılda 70 milyon ton petrol taşıyacağı tahmin ediliyor. Boru hatları tam kapasite kullanıldığında, Ceyhan'a Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru hattından 50 milyon ton, Kerkük-Yumurtalık hattından 70 milyon olmak üzere Ceyhan'a yılda toplam 190 milyon ton ham petrol akacak.
Samsun-Ceyhan boru hattının inşaatına başlandı ama, borudan hangi kaynaktan ve ne kadar petrol geçebileceği konusundaki belirsizlik sürüyor. Eğer Rusya petrolün taşınmasında bu boru hattı yerine Burgaz-Dedeağaç boru hattını kullanmakta ısrarcı olursa, boru hattını tam kapasite kullanmak mümkün olmayabilir.
|
