|
Meksika Körfezi’nde İngiliz petrol devi
BP’ye ait petrol kuyusunun devrilmesiyle ortaya çıkan çevre
felaketi, Türkiye’yi de harekete geçirdi. Türkiye’deki boğazlardan geçen
tankerler 2009’da 154.1 milyon ton petrol taşımıştı. Reuters haber ajansının
bildirdiğine göre Türkiye, İstanbul ve Çanakkale
boğazlarından tankerle taşınan ham petrolün bir kısmını
Samsun-Ceyhan hattına yönlendirmeyi, ayrıca olası bir kazanın
yol açacağı zararı telafi etmek için boğazlardan petrol taşıyan şirketlerin
katılımıyla bir fon kurmayı planlıyor.
Çalışmalara yakın üst düzey bir yetkili, haber ajansına yaptığı açıklamada,
“İlk olarak atılabilecek adım Meksika Körfezi’nde yaşananların ardından en az
oradaki 20 milyar dolardan az olmamak üzere bir fon oluşturulması, fon miktarı
30 milyar doları bulabilir. Fona boğazlardan petrol taşıyan şirketlerin belli
miktarda katkı yapması sağlanabilir” dedi. Yetkili, çalışmanın temel amacının
fiziki güvenliğin sağlanması; çevrenin korunması ve çevreye verilebilecek
zararın önlenmesi, İstanbul ve çevresindeki kültürel-tarihi mirasın korunması
olduğunu da belirtti.
Temmuzda toplantı var
Yetkili ayrıca 1 Temmuz’da Rusya ve Kazakistan’ın yanı sıra Batılı büyük
petrol şirketleri ve traderlarıyla İstanbul’da düzenlenecek toplantıda
“gönüllü ilkeler”in ele alınacağı bilgisini verdi. Enerji, Çevre ve Orman,
Ulaştırma ve Dışişleri Bakanlıklarının koordinasyonunda yürütülen çalışma
çerçevesinde yapılacak toplantının temel amacının boğazlardan ham petrol taşıyan
tankerlerin oluşturduğu trafiğin azaltılması ve bunların baypas hatlarına
yöneltilmesi olduğunu belirtti. Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Hakkı Akil’in
imzasıyla Rusya, Kazakistan ve aralarında Chevron, Exxonmobil, BP, Total ve
Eni’nin de yer aldığı Batılı büyük petrol şirketleri ve traderlera bir davet
mektubu gönderildiği öğrenildi. Yetkili, “Bulunacak çözüm Montreux
Sözleşmesi’nin ruhuna aykırı olmayacak. Gemilerin taşıdığı petrol ile baypas
hattından taşınan petrol arasındaki maliyeti eşitlemek için yükleme sırasında
petrole kota uygulanabilir ve ek maliyet getirilebilir” dedi.
ABD ve İngiltere, daha önce petrol şirketleriyle “Gönüllü İlkeler” metnini
imzalamışlardı. Buna göre, petrol şirketleri üretim ve taşımacılık sırasında
güvenlik ve insan haklarına özen gösterecekleri taahhüdünde bulunmuşlardı. Bu
ilkelere daha sonra Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan da taraf oldu.
Rusya ve İtalya destek
Üst düzey yetkili, petrol şirketlerinin baypas hatlarına yönelmesi durumunda
herhangi bir zarar görmeyeceklerini belirterek, “Tüm şirketlere eşit muamele ve
eşit fiyat garantisi sağlanması temel öncelik. Yapılacak çalışmayla baypas
hatlarından taşınacak petrolün taşımacılık maliyeti, gemiyle taşımaya paralel
hale getirebilecek” dedi. Baypas hatlarının devreye girmesinin 3-4 yılı
bulabileceğini aktaran yetkili, girişime Rusya ve İtalya’nın destek olduğunu da
ekledi. Gündeme gelmesi beklenen diğer konular arasında boğazlardan petrol
geçiren tankerlerin kullandığı yakıttaki sülfür oranının yüzde 3-4 seviyesinden
yüzde 1’e çekilmesi de yer alıyor.
|
