|
EM>(Fotoğraf: Rıfat YERLİKAYA/AA)
Konyalı sanatçılarca
yürütülen proje çerçevesinde Balkanlar’daki tüm Osmanlı eserleri, alan
taramasıyla fotoğraflanıyor. Bosna Hersek ve Kosova’daki 500'e yakın
Osmanlı eserinin yer aldığı fotoğraflardan ikinci cilt oluşturuldu. Hedef;
Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Yunanistan, Adalar, Hırvatistan, Karadağ ve
Sırbistan'ı da ekleyerek tüm eserleri dört ciltte belgelemek.
Konyalı
fotoğraf sanatçısı İbrahim Dıvarcı, çalışmaya ilişkin olarak;
Rumeli'deki Osmanlı'dan günümüze ulaşan cami, han, hamam, köprü, saat
kulesi gibi mimari eserlerin mevcut hallerini tespit edip kayıt altına
almak için proje hazırladıklarını söyledi.
İlk Cilt Arnavutluk
ve Makedonya'ya, İkincisi Bosna Hersek ve Kosova'ya
Ayrıldı
Rumeli kökenli iş adamı İlhan
Ergelen'in desteğiyle hazırladıkları ''Rumeli'de Osmanlı
izleri'' adlı proje kapsamında 2007 yılında
çalışmalara başladıklarını hatırlatan Dıvarcı, ''İlk olarak
Arnavutluk ve Makedonya'daki tüm Osmanlı
eserlerini köy köy, vadi vadi gezerek tespit edip fotoğrafladık. Bu çalışmamızı
daha sonra bir ciltte topladık. Birinci cilde, sivil mimari eserlerle
birlikte 217 Osmanlı eserinin fotoğrafı ve kısa tarihçesi girdi''
dedi.
Dıvarcı, daha sonra Nildem Global Sigorta Şirketi Kurucu Ortağı
Çiğdem Ergelen'in sponsorluğunda Bosna Hersek
ve Kosova'daki Osmanlı eserlerini fotoğraflamak için
2009 yılında çalışmalara başladıklarını vurgulayarak, şunları
kaydetti:
''Yaklaşık 1 yıl süren yeni çalışmamızda, Bosna Hersek ve
Kosova'daki tüm Osmanlı eserlerini Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr.
Haşim Karpuz, Doç. Dr. Mehmet İpçioğlu ve bu
bölgelerdeki yerel araştırmacılar ile halkın da katkısıyla tek tek tespit ettik.
Bugüne kadar bu bölgelerdeki Osmanlı eserlerinin tamamının envanteri
bulunmuyordu. İlk defa biz bu bölgelerde geniş kapsamlı çalışma yaptık
ve Osmanlı eserlerinin tamamına yakınını tespitini ettik. Bosna Hersek'teki
Mostar Köprüsü, Gazi Hüsrevbey Külliyesi,
Sokullu Mehmet Paşa tarafından yaptırılan Drina Köprüsü,
Kosova'nın Priştina kentindeki Sultan Murat Türbesi, aynı
kentteki Fatih Sultan Mehmet Camisi, Prizen kentindeki
Sinan Paşa Camisi eserleri fotoğrafladığımız eserlerden
bazıları.''
Bosna Hersek ve Kosova'daki eserleri Ahmet
Kuş ve Feyzi Şimşek ile birlikte fotoğrafladıklarını
anlatan Dıvarcı, bu bölgedeki toplam 500'e yakın Osmanlı
eserini ikinci ciltte topladıklarını bildirdi.
Kaynaklarda Geçmeyen Cami ve
Türbeler
Tarih
kitaplarında Bosna Hersek, Kosova, Arnavutluk ve Makedonya'da
toplam 400 Osmanlı eserinin yer aldığını, ancak kendilerinin bu
4 ülkede 700'ü aşkın eserin tespitini yapıp,
fotoğrafladıklarını dile getiren Dıvarcı, şöyle devam etti:
''Bosna
Hersek'te savaş nedeniyle yıkıldığı, zaman içinde yok olduğu söylenen birçok
eseri gidip gördük. Örneğin Bosna Hersek'in Livno şehrinde kitaplarda
Osmanlı'dan sadece bir köprünün kaldığı söyleniyor ancak köprünün yanında bir de
cami tespit ettik. Saraybosna'da kaynaklarda geçmeyen 5
camiyi, 10'a yakın türbeyi fotoğrafladık. Şimdiye dek
yayımlanan kitaplarda sadece Mostar Köprüsü gibi çok bilinen başlıca eserler yer
alıyor. Belde ve köylerdeki eserlerin büyük kısmı geçmiyor. Bunları yerel
tarihçilerle konuşarak öğrendik. Türkiye'ye döndüğümüzde de uzman
akademisyenlerin katkılarıyla eserlerin Osmanlı yapıtı olduğunu belirledik.''
Dıvarcı, Balkanlar'daki bugüne kadar kaydı bulunan Osmanlı eserlerinin
yüzde 50-60'ının fotoğrafının bulunmadığını sadece isim olarak kayda düşüldüğüne
dikkati çekerek, bölgedeki kaydı bulunan ve bulunmayan tüm Osmanlı eserlerini
fotoğrafladıklarını söyledi.
Rumeli'deki Tüm Osmanlı Eserleri 4 Ciltte
Toplanacak
Dıvarcı, hedeflerinin
Rumeli'deki Osmanlı mirasının tamamını 4 cilt halinde
yayınlamak olduğunu belirterek, ''Bu çerçevede, önümüzdeki yıllarda
Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Yunanistan, Adalar, Hırvatistan,
Karadağ ve Sırbistan'daki Osmanlı eserlerinin de yerlerini tespit
ederek fotoğraflayacağız. Kaynaklarda bu ülkelerde toplam 800
civarında Osmanlı eseri olduğu geçiyor ama biz zaten 2 ciltte
birleştirdiğimiz 4 ülkede toplam 700 esere ulaştık. Çalışma
tamamlandığında, kaynaklarda 800 eser bulunduğu belirtilen Balkanlarda 2
bine yakın eserin çıkacağını tahmin ediyoruz'' diye konuştu.
Bugüne kadar Rumeli üzerinde yapılan ciddi bir Osmanlı eseri
envanteri çalışması bulunmadığını ifade eden Dıvarcı, bu çalışmanın
bugüne kadar yapılamayan çok kapsamlı bir envanter çalışması olacağını da
sözlerine ekledi. (AA)
|
