Bakanlık'ın Kadıköy Israrı!

Geçtiğimiz günlerde Kadıköy ilçesi için gündeme gelen Ulu Cami ve yat limanı projeleri tartışma yaratmıştı. Şubat ayı başında Kadıköy Meydan ve Çevresi Düzenleme Projesi’nin kamuoyunda bilinen iki etabı dışında Rıhtım’ın sonundan Moda Sahili’ne kadar olan alanı kaplayan bir 3. Etabı olduğu gündeme gelmiş, İBB konu ile ilgili açıklama yapmamıştı. Hemen ardından 17 Şubat’ta Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na cami talebinde bulunduğu gündeme geldi.

Ağır önlemleri alınması gereken alan

Sol Gazetesi'nden Damla Baytekin'in haberine göre, Bakanlık tarafından Kadıköy Belediyesi’ne iletilen “İstanbul İli, Kadıköy İlçesi, Caferağa Mahallesi Sınırları İçerisinde Yer Alan İDO İskelesinin Güneyindeki Bir Kısım Tescil Dışı Alana Yönelik 1/5000-1/1000 ölçekli Plan Değişikliği Açıklama Raporu”nun Yerleşime Uygunluk Analizi bölümünde cami için önerilen alanın Önemli Alanlar-6a (ÖA-6a) lejantlı Ağır Önlemlerin Alınması Gereken Karmaşık Problemli Alan sınırları içinde kaldığı ifade ediliyor.

Başka bir deyişle ağır önlem alınması gereken böylesi bir alan Bakanlık tarafından yerleşime uygun olarak görülüyor. Bölge, kütle hareketleri ve su baskını tehlikesinin yanı sıra mühendislik problemlerine sahip.

Bakanlık hizmet alanı diyor ama...

Bakanlık tarafından Belediye’ye iletilen raporda planlama alanının 1/5000 ölçekli planda “çoğunlukla İSKİ Hizmet Alanı”nda, kısmen Ağaçlandırılacak Alan’da, kısmen de Park ve Dinlenme Alanı’nda” kaldığı, 1/1000 ölçekli planda ise “çoğunlukla Teknik Altyapı Alanı”nda, kısmen de Park ve Dinlenme Alanı’nda” kaldığı ifade ediliyor.

Oysa Kadıköy Belediyesi’nin görüş yazısına göre Bakanlık tarafından referans verilen 18.10.2012 onanlı 1/5000 ölçekli Haydarpaşa Garı ile Kadıköy Meydanı ve Çevresi Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nın bir bölümüne İstanbul 2. İdare mahkemesi tarafından “Yürütmenin Durdurulması” kararı verilmiş.

Kadıköy Belediyesi 1/100000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nı hatırlatarak alanın “Kentsel ve Bölgesel Yeşil ve Spor Alanı” olduğunun altını çiziyor ve belirtilen alana “İbadet Alanı” yapılmasının üst ölçekli plana aykırı olduğunu ifade ediyor.

Diyanet'in camiye gerekçe gösterdiği hesaplamaları yanlış

Açıklama Raporu’nda Diyanet İşleri Başkanlığı İstanbul İl Müftülüğü tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na hitaben yazılan yazı da yer alıyor.

Bu açıklamada Kadıköy Rıhtım’da yer alan dini alanların ihtiyacı karşılamadığı belirtilirken, cami yapımı için önerilen yerin İstanbul’un önemli toplanma ve aktarma mekanlarından olduğu, insanların hayat akışı için kısıtlı zamanların olması ve bu alana en yakın caminin 1000 metre mesafede yer alıyor olması sebebi ile “insanların dini vecibelerini yerine getirmekte zorlandıkları” belirtiliyor.

Belediye’nin görüş yazısında Diyanet’in yaptığı hesaplamalarla yetersiz olduğunu öne sürdüğü dini tesisler için kapalı alan ölçülerini esas aldığı belirtilerek ilgili hesapların Yönetmelik’e göre kapalı alan üzerinden değil fonksiyon alanı üzerinden yapılması gerektiği vurgulanıyor.

Örneğin Caferağa Camii’nin kapalı alanı 130m² iken fonksiyon alanı olarak hesaplandığında 561m²’lik bir alan. Ayrıca Diyanet gündüz nüfusu üzerinden gün içindeki hareketliliği gözeterk bu isteği dile getiriyor ancak planlar yapılırken yerleşik nüfus dikkate alınmakta.

Bakanlık'ın cami gerekçesi: Kent kimliği

Bakanlık, plan değişikliği gerekçesinde Diyanet’in taleplerine yer verirken ayrıca “İstanbul genelinde kent kimliğinde önemli bir yere sahip olan büyük ve nitelikli dini tesis mekanlarının dağılımı incelendiğinde” Avrupa Yakası ile Anadolu Yakası arasında eşitsizlik olduğunu belirterek “söz konusu planlama alanı ve yakın çevresinde selatin cami veya ulu cami mahiyetinde camii yer almadığı”nı söylüyor.

Yat limanında ısrar

Taslak Rapor’da Planlama Alanı’nın “Kadıköy Meydanı ve Düzenleme Projesi” kapsamında 2. Etap’ta yer aldığı belirtilirken bahse konu projenin onay sürecinin devam ettiği söyleniyor.

Şubat ayı başında Kadıköy Kent Dayanışması’nın yayınladığı ve basına yansıyan fotoğraflarda kamuoyunda 2 etaplı bilinen projenin 3. etabı olduğu ve bu etabın Moda sahiline yat limanı yapılmasını da kapsadığı ortaya çıkmış, İBB konu ile ilgili açıklamada bulunmamıştı.

Taslak Rapor’da Meydan Düzenlemesi 3 etaplı olarak yer alırkan henüz onaylanma süreci bitmemiş bu proje üzerinde cami yapımı için önerilen alanın konumunun belirtilmesi ise dikkat çekici.

Kadıköy Belediyesi uygun bulmadı

Kadıköy Belediyesi Plan Proje Müdürlüğü tarafından hazırlanan 5 sayfalık görüş yazısının son kısmında yer alan ifade şu şekilde:

“İlgi yazı ile tarafımıza iletilen söz konusu teklif, 100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planına aykırı olması, Kıyı Kanunun 6. Ve 7. Maddesine ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 14. maddesine aykırı olması, zeminin tamamının dolgu alanı olması, bölge nüfusu ve hareketli nüfusa hizmet edecek cami alanlarının olması ve koruma planı kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinde Başkanlığımızca uygun bulunmamaktadır.”