AYM, Rum Vakfı’nın Haliç’teki Arazisinin İadesine Karar Verdi

Boyacıköy Panayia Evangelistra Kilisesi ve Mektebi Vakfı, 2008 yılında AKP iktidarı tarafından çıkarılan genelgeye dayanarak Beyoğlu’nda Haliç kıyısında bulunan taşınmazlarının iadesini istedi. Vakıf, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne yaptığı başvuruda, diğer 16 taşınmazla birlikte, Haliç kıyısında bulunan ve halihazırda Dimistokli, Yani, Sare, Despina ve Aleksandar adına tescilli taşınmazın iadesini istedi.

Sözcü’de yer alan habere göre; vakıf, başvuru dilekçesinde, 1966 tarihli kadastro tutanağını, 1912 ve 1936 beyannamesini, taşınmaz üzerindeki dört dükkanın Haliç Projesi kapsamında yıkılmasına ilişkin kararı ve yazışmaları, taşınmazla ilgili emlak vergisi beyannamesi örneklerini, dükkanlarla ilgili kira kontratlarını ekledi.

Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü evrakların eksik olduğu gerekçesiyle iade talebini reddetti. Vakıf konuyu mahkemeye taşıdı. İadesi istenen taşınmazların iktisabının yıllar öncesine dayandığını eksik olduğu söylenen belgeleri temin etmenin mümkün olmadığını, cemaat vakıflarının 1936 yılından sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün denetimine girdiğini, istenen belgelerin çoğunun müdürlüğün arşivlerinde bulunduğunu kaydetti. Ancak talep mahkemede de reddedildi.

Kanuni temeli yok
Bunun üzerine vakıf, konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Anayasa Mahkemesi şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
- İdari işlem ve mahkeme kararında, vakfın ibraz ettiği belgelerin neden tescile dayanak teşkil etmediğiyle ilgili olarak bir açıklama yapılmamıştır.
- Genel Müdürlüğün vakfın sunabileceği delilleri sınırlandırıcı bu uygulamasının kanuni temeli bulunmamaktadır.
- Kanunun gerekçesinde, cemaat vakıflarının Hazine’ye geçmiş taşınmazlarının adli yargıda dava açılmasına gerek kalmadan idari yoldan cemaat vakıflarına iade edilmesinin temin edilmesi amaçlanmasına rağmen, genel müdürlüğün yorumu iade imkanını güçleştirmiştir.

Mülkiyet hakkı ihlal edildi
Anayasa Mahkemesi incelem sonunda şu hükmü kurdu:
- Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna,
- Kararın bir örneğinin mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere İstanbul 10. İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi.