'Archiculture' mı, 'Architorture' mı?

Mimarlık stüdyosunun, televizyon kanalları için mükemmel bir 'reality show' konusu olabileceğini düşünenler olmuştur: Kafein ile ayakta duran uykusuz öğrenciler, yüksek stres ve sevimsiz eleştiriler. Ian Harris ve David Krantz bu fikri bir adım daha ileriye götürerek Zaha Hadid, Thom Mayne, Toshiko Mori, Shigeru Ban gibi mimarların da katılımıyla Pratt Institute'da bir stüdyo oluşturuyor ve bunu stüdyo kültürüne ilişkin bir belgesele dönüştürüyor.

Aslen 'Architorture' (Mimari-eziyet) olarak adlandırılan film, daha sonra daha 'tanıtım dostu' bir isim olan 'Archiculture' (Mimarlıkültürü) ile yer değiştirmiş. Ancak yönetmenler yine de mimarlık stüdyosunun cesur gerçekliklerini göstermekten kaçınmıyor. Film, bildiğimiz reality show kurgusundan farklı bir yol izleyerek sürdürülebilirlik, teknoloji, çevresel psikoloji ve mimari üretimin sosyal sorumluluğu gibi konuları da sorgulamayı amaçlıyor.



Mimarlık mezunu Ian Harris ile peyzaj mimarlığı mezunu David Krantz, 2006 yılında ilk iş yerleri olan San Francisco'daki mimarlık ofisinde tanışırlar. Ortak yönleri olan sinema aşkı ve mimarlık mesleğinin halkın ilgisini çekmedeki başarısızlığından kaynaklanan kaygıları Harris ve Krantz'ı birbirine yakınlaştırır. Krantz üniversitedeki dördüncü senesinde, öğrendiği her şeyin bir araya gelip bir anlam oluşturduğunun farkına vardığı anı anımsar. Ve bu aydınlanma anı, çekecekleri filmin de ilham kaynağını oluşturur. Krantz, stüdyo kültürünün, 'resmin tamamı'nı göstermekte bir araç haline geldiğine inanıyor.

David Krantz ve Ian Harris, mimarlık fakültesinde yaşadıkları deneyimlerimlerden yola çıkarak, mimari dilin halka ulaşmasına aracı oluyorlar. "Tasarım eğitiminiz boyunca etrafı farklı gözlerle görmeye ve tasarımın günlük yaşam ile toplum üzerindeki etkisinin farkına varmaya başlıyorsunuz" diyen Krantz, mimarlık mesleğinin içine girmesinin ardından, mimarlığın aslında halktan ne kadar kopuk olduğunun sıkıntısına düşüyor. Diğer mimarlara dert yanmak yerine, mesai arkadaşı Harris'le birlikte birkaç kamera kapıp, ortalığı bir mimarlık stüdyosuna çeviriyor. Harris, konuyla ilgili görüşlerini, "Son yıllarda küresel ısınma, GDO (genetiği değiştirilmiş organizma) ve su savaşları gibi konularla mücadele eden belgesel yapımcıları gördük. Ancak halen yapılı çevremiz ile ilgili sorunsallara göndermede bulunan yapımlara ihtiyaç var" sözleriyle ifade ediyor.

'Archiculture', mimari tasarımı kuşatan teknoloji, sürdürülebilirlik ve çevresel psikoloji gibi geniş kapsamlı konuşmaları içeren bir forum şeklinde kurgulandı. Film şu iki baskın temayı sorgulamayı amaçlıyor: 1. mimarlık mesleğinin günlük yaşamımız üzerindeki etkisi; 2. görev aşkı ve başarı arzusuyla dolup, bir başkasının yaşamının bazı yönlerini feda etme hareketi.



'Archiculture'nin mimarlık stüdyosuna ev sahipliği yapması için Pratt Institute'yi (Brooklyn, New York), oyuncu olarak da okulun beşinci yıl proje öğrencileri seçilmiş. Stüdyodaki izleyiciler öğrenciler, öğretmenler ve profesyonel mimarlardan oluşuyor. Arada Zaha Hadid, Thom Mayne, Shigeru Ban, Toshiko Mori gibi ünlü mimarların görüşlerine de yer veriliyor.

Belgeselin tanıtım filminin ilk gösterimi geçtiğimiz eylül ayında (2009) New York Mimarlık Merkezi'nde yapıldı. Post prodüksiyon aşamasındaki 'Archiculture'nin 2010 yazında izleyiciyle buluşması planlanıyor.